Αγγελος και διάβολος

Κοντά στη θάλασσα είναι ένας τύπος που κρατάει μια φρατζόλα ψωμί και ταϊζει ένα τσούρμο από περιστέρια.Θέλει να πιάσει κουβέντα και με σταματάει...
-Τον βλέπεις αυτόν τον τρελόγυφτο; κρατάει ένα αεροβόλο και χτυπάει πουλιά.
Πέρασε και μου μίλησε για ξεκάρφωμα, όμως εγώ τ'άχω μετρήσει τα περιστέρια.Είναι πενήντα δύο.Κρίμα είναι τα ζωντανά.Κυτταξέ τον πάει προς τα κει...
-Για ποιό λόγο τα χτυπάει;
-Για να τα φάει.Ξέρεις τι ωραίος μεζές είναι;
-Δηλ. αυτός βρήκε τρόπο για να βγάλει το μεσημεριανό του !
-Α γειά σου.Είναι κρίμα τα ζωντανά, ξέρεις τι έξυπνα που είναι;Να κι άλλος τρελός πάει προς τα κει.Πιο πέρα είναι κάτι Πολωνοί,πάνε και κάθονται εκεί πέρα μεσ' στο δάσος.
-Μένουν εκεί;
-Οχι τώρα, το καλοκαίρι. Ομως γεμίζουν το μέρος σκουπίδια και είναι κρίμα γιατί είναι όμορφο μέρος.Εγώ έρχομαι χρόνια εδώ.Παλιότερα ήμουν ναυαγοσώστης στην παραλία αλλά είχα κότσια, όχι όπως τώρα...Είναι ωραίο μέρος, αλλά κάτι πρέπει να γίνει με τα σκουπίδια και τη σαβούρα.Πρέπει να αναλάβει ο δήμαρχος ο νομάρχης, ξέρω γώ;
Οι κερατάδες φάγανε λεφτά.Το ελληνικό το πήρε ένας σκυλάραπας απ' το Κατάρ!Δε βαριέσαι η Ελλάδα δεν αλλάζει...
-Και πυροβολεί λοιπόν τα περιστέρια ε; έχετε ακούσει που τα δηλητηρίασαν στο Σύνταγμα ;
-Ε αυτοί είναι άνθρωποι ανώμαλοι!κύτταξέ τα, είναι πολύ έξυπνα ζωντανά.Ξέρεις για τα ταχυδρομικά περιστέρια, έτσι δεν είναι;Εγώ είχα παλιότερα πολλά περιστέρια.Ξέρεις ότι πλησιάζει την αγέλη ένας αρχηγός και μπορεί να τα παραπλανήσει ώστε να τον ακολουθήσουν;
-Οι δεκαοκτούρες είναι είδος περιστεριού;
-Ναι αλλά είναι γκρινιάρικα πουλιά !Ομως έχουν και προτερήματα. Ξέρεις ότι άν πεθάνει το ταίρι τους δεν ξαναζευγαρώνουν και μένουν έτσι;
Λοιπόν θα κάνεις μπάνιο;
-Δεν ξέρω μπορεί...
-Καλό παλληκάρι φαίνεσαι!πως σε λένε;
-Στράτο
-Εμένα Αγγελο...
(Το περιστατικό είναι πραγματικό.)



-

Τα μαθηματικά της "Δίκης"

Είναι απ' τα λίγα βιβλία που μόλις το τέλειωσα πριν πολλά χρόνια ένοιωσα μέσα μου ένα κλικ ! μοιάζει σαν ο συγγραφέας διηγούμενος μια παραβολή στην ουσία, να μιλάει για άλλα πιο σημαντικά πράγματα τα οποία ή τα νοιώθεις ή δεν τα αντιλαμβάνεσαι καθόλου...Ευτυχώς ή δυστυχώς συνέβαινε το πρώτο για μένα.
Χρειάζεται να έχεις παρόμοια βιώματα: φοβικές, ενοχικές καταστάσεις, άγχη για να επικοινωνήσεις με το έργο του Κάφκα ? όχι αναγκαστικά.Ομως παρόμοιες εμπειρίες σε βοηθάνε να νοιώσεις τη συναισθηματική κατάσταση του συγγραφέα και να ακολουθήσεις τη δημιουργική του διαδικασία.Πιστεύω ότι η δίκη του Κάφκα αποτελεί μια ακτινογραφία της νεύρωσης και του ψυχαναγκασμού.Ομως δεν είναι μόνο αυτό.Ξεκινώντας από μια τέλεια αυτοψυχανάλυση, με μπόλικη δόση ειρωνίας και μαύρου χιούμορ οδηγείται στη φιλοσοφία και στη ποίηση δηλ. στην έσχατη αφαίρεση και στα αιώνια προβλήματα του ανθρώπου.Την ελευθερία της βούλησης, την ανθρώπινη μοίρα, το Θεό...Ολ'αυτά με μια τέλεια γραφή απέριττη σχεδόν συμβολική που άλλα λέει και άλλα εννοεί για να φτάσει στην ουσία των πραγμάτων.
Αλλά το ίδιο δεν κάνουν και τα μαθηματικά ? λιτά, συμβολικά οδηγούν στην έσχατη αφαίρεση και στο κρυφό νόημα των πραγμάτων.Είναι μια ειδική μορφή ποίησης.Περιγράφουν συνοπτικά τη δομή των σχέσεων και των αλληλεπιδράσεων των πραγμάτων έτσι που από μόνα τους δημιουργούν κάτι εντελώς καινούργιο που στο τέλος έχει σχέση με την πραγματικότητα ή όχι...
Ετσι λοιπόν βλέποντας τα μαθηματικά και όχι απλά σαν εργαλείο, θα προσπαθήσω να δώσω σε μερικά αποσπάσματα της "δίκης" τη μαθηματική χροιά που τους αναλογεί:

"Οι κατώτατοι δικαστές δηλαδή, στους οποίους ανήκουν οι γνωστοί μου, δεν έχουν δικαίωμα ν'αθωώσουν οριστικά΄ αυτό το δικαίωμα το έχει μόνο το ανώτατο δικαστήριο, που είναι εντελώς απροσπέλαστο για σας,για μένα και για όλους μας.Πως είναι εκεί δεν ξέρουμε και, εδώ που τα λέμε, ούτε θέλουμε να το ξέρουμε".(Δίκη σελ.207)

Υπάρχει δηλ. μια έννοια εδώ την αναφέρει σαν 'ανώτατο δικαστήριο', όπου είναι εντελώς απροσπέλαστη για μας και έχει σαφώς μαθηματικές ιδιότητες.Το 'ανώτατο δικαστήριο' έχει τη δύναμη να αθωώνει κάποιον όμως είναι εντελώς απροσπέλαστο για τους ανθρώπους.Αρα ποτέ δεν μπορεί κάποιος να αθωωθεί πλήρως.Σα να υπάρχει στον καθένα το "προπατορικό αμάρτημα" και πρέπει να πληρώσει γι αυτό ! Είναι η μεταφυσική έννοια του 'Θεού' ή ένα πλήρως εξουσιαστικό υπερεγώ που καταδυναστεύει και τυραννεί ?
Το 'ανώτατο δικαστήριο' βρίσκεται πάνω από όλους και είναι απροσπέλαστο.Μήπως αναλογικά παραπέμπει στην έννοια του απείρου ή των απείρων απείρων του Cantor ?

"Το μεγάλο λοιπόν δικαίωμα, την απαλλαγή από την κατηγορία,δεν το έχουν οι δικαστές μας, έχουν όμως το δικαίωμα διακοπής της κατηγορίας.Οταν δηλ. αθωωθείτε κατ'αυτόν τον τρόπο, αποφεύγετε προς το παρόν την κατηγορία, όμως αυτή εξακολουθεί να υπάρχει και μπορεί, μόλις έρθει η ανώτερη διαταγή, να τεθεί εκ νέου σε ισχύ.Επειδή συνδέομαι τόσο καλά με το δικαστήριο, μπορώ να σας πω επίσης πως φαίνεται καθαρά στους κανονισμούς των δικαστικών γραφείων η διαφορά μεταξύ της πραγματικής και της φαινομενικής αθώωσης.Στην πραγματική αθώωση πρέπει να βγούν απ' τη μέση όλες οι δικογραφίες, εξαφανίζονται εντελώς από τη διαδικασία, όχι μονάχα το κατηγορητήριο, ακόμα και οι φάκελοι της δίκης και η αθωωτική απόφαση καταστρέφονται,όλα καταστρέφονται.Διαφορετικά είναι ωστόσο τα πράγματα με τη φαινομενική αθώωση.Στη δικογραφία δεν επέρχεται καμιά άλλη μεταβολή παρά πως αυτή εμπλουτίζεται με τη βεβαίωση της αθωότητας, με την αθωωτική απόφαση και με την αιτιολογία της αθώωσης.Κατά τα άλλα ομως, η δικογραφία παραμένει στη διαδικασία,διαβιβάζεται, όπως απαιτεί η ακατάπαυστη συναλλαγή με τα δικαστικά γραφεία, στα ανώτερα δικαστήρια, ξαναγυρίζει στα κατώτερα και αιωρείται πέρα δώθε κατ' αυτόν τον τρόπο με μεγαλύτερες ή μικρότερες διακυμάνσεις, με μεγαλύτερα ή μικρότερα προσκόμματα.Αυτή η πορεία είναι ανυπολόγιστη.Ιδωμένο το πράγμα εξωτερικά, μπορεί κάποτε να γεννά την εντύπωση πως όλα λησμονήθηκαν από καιρό, πως η δικογραφία χάθηκε και πως η αθώωση είναι οριστική. Ενας μυημένος δε θα το πιστέψει αυτό. Καμιά δικογραφία δε χάνεται.Στο δικαστήριο δεν υπάρχει λήθη.Μια μέρα-κανείς δεν το περιμένει-κάποιος δικαστής παίρνει με περισσότερη προσοχή τη δικογραφία στο χέρι,βλέπει πως σ'αυτή την περίπτωση είναι ακόμα σε ισχύ η κατηγορία και διατάζει την άμεση σύλληψη.Παραδέχομαι εδώ πως περνά πολύς καιρός ανάμεσα στη φαινομενική αθώωση και την καινούργια σύλληψη'αυτό είναι δυνατόν, και γνωρίζω τέτοιες περιπτώσεις, αλλά είναι εξίσου δυνατόν αυτός που αθωώθηκε να γυρίσει στο σπίτι απ' το δικαστήριο και να τον περιμένουν κιόλας εκεί εντεταλμένοι για να τον ξανασυλλάβουν."(Δίκη σελ.208)

Εδώ κατ'αρχάς παρατηρούμε ότι το φάσμα των διαβαθμίσεων των δικαστηρίων είναι απεριόριστο όπως ακριβώς ο άξονας των πραγματικών αριθμών με περιορισμό μόνο το άπειρο δηλ. αναλογικά το ανώτατο δικαστήριο.Προφανώς η θέση του κατηγορουμένου βρίσκεται στο "μηδεν"Επίσης η ενδεχόμενη σύλληψη είναι εντελώς τυχαία και μοιάζει όλα τα ενδεχόμενα να είναι ισοπίθανα.

"Ομως και η δεύτερη αθώωση δεν είναι βέβαια πάλι οριστική, είπε ο Κ. γυρίζοντας αποδοκιμαστικά το κεφάλι.Φυσικά όχι, είπε ο ζωγράφος.Τη δεύτερη αθώωση την ακολουθεί η τρίτη σύλληψη και ούτω καθεξής. Αυτό εμπεριέχεται ήδη στην έννοια της φαινομενικής αθώωσης.Ο Κ. σώπαινε.Η φαινομενική αθώωση προφανώς δε σας ικανοποιεί, είπε ο ζωγράφος."(Δίκη σελ.209)

Αρα έχουμε μια ακολουθία διαδοχικών συλλήψεων και φαινομενικών αθωώσεων.Το φαινόμενο επαναλαμβάνεται άν και όχι με σταθερή περίοδο.Δηλ.η ευθύγραμμη γραμμική εξέλιξη(χρονική) είναι κάπως έτσι: σύλληψη,σύλληψη-φαινομενική αθώωση,φαιν.αθώωση,φαιν.αθώωση-σύλληψη-φαιν.αθώωση-σύλληψη,σύλληψη,σύλληψη κ.λ.π.

"Ισως η διαιώνιση να σας ταιριάζει καλύτερα.Να σας εξηγήσω την ουσία της διαιώνισης ;
Ο Κ. έγνεψε.Η διαιώνιση είπε ο ζωγράφος και κοίταξε μια στιγμή μπροστά του σαν να ζητούσε μια εντελώς ταιριαστή εξήγηση, η διαιώνιση συνίσταται στη διατήρηση της δίκης αλλά σ' ένα κατώτερο επίπεδο.Για να επιτευχθεί αυτό,είναι ανάγκη ο κατηγορούμενος και ο βοηθός, να βρίσκονται σε ακατάπαυστη προσωπική επαφή με το δικαστήριο.Επαναλαμβάνω, δε χρειάζεται γι αυτόν το σκοπό καμιά τέτοια προσπάθεια όπως για την επίτευξη μιας φαινομενικής αθώωσης,χρειάζεται όμως πολύ μεγαλύτερη προσοχή.Δεν πρέπει να χάνει κανείς απ'τα μάτια του τη δίκη,πρέπει να πηγαίνει στον αρμόδιο δικαστή σε τακτικά διαστήματα και εκτός τούτου και σ'έκτακτες ευκαιρίες και να προσπαθεί να τον κρατάει με κάθε τρόπο ενήμερο' άν κανείς δε γνωρίζει προσωπικά το δικαστή, τότε πρέπει να τον επηρεάσει με γνωστούς δικαστές,δίχως να πρέπει μ'αυτό να εγκαταλείψει κανείς και τις άμεσες συζητήσεις.Η δίκη βέβαια δε σταματά όμως ο κατηγορούμενος είναι σχεδόν εξίσου ασφαλισμένος από μια καταδίκη σαν να ήταν ελεύθερος. Απέναντι στη φαινομενική αθώωση η διαιώνιση έχει το πλεονέκτημα πως το μέλλον του κατηγορουμένου είναι λιγότερο αβέβαιο,δεν εκτίθεται στον τρόμο των ξαφνικών συλλήψεων και δεν έχει να φοβάται-σε εποχές ακριβώς που τα άλλα του ζητήματα το επιτρέπουν αυτό λιγότερο-ότι θα πάρει επάνω του τους κόπους και τις λαχτάρες που συνδέονται με την επίτευξη της φαινομενικής αθώωσης.Βέβαια και η διαιώνιση έχει για τον κατηγορούμενο ορισμένα μειονεκτήματα, που δεν πρέπει κανείς να τα υποτιμήσει.Δεν εννοώ ότι στην περίπτωση αυτή ο κατηγορούμενος δεν είναι πολύ ελεύθερος' ελεύθερος με την πραγματική σημασία δεν είναι βέβαια και με τη φαινομενική αθώωση.Πρόκειται για ένα άλλο μειονέκτημα: Η δικη δεν μπορεί να σταματήσει, χωρίς να υπάρχουν λόγοι γι' αυτό, τουλάχιστον φαινομενικοί.Πρέπει λοιπόν για τούτο να γίνεται στη δίκη κάτι επιφανειακό.Πρέπει από καιρό σε καιρό να λαμβάνονται διάφορα μέτρα, ο κατηγορούμενος πρέπει ν'ανακρίνεται, έρευνες πρέπει να λαμβάνουν χώρα και ούτω καθεξής.Η δίκη πρέπει ακριβώς να περιστρέφεται συνεχώς στο μικρό κύκλο μέσα στον οποίο περιορίστηκε τεχνητά."(Δίκη σελ.211)

Κάνοντας μια αναδρομή και ταυτόχρονα μια σύνθεση μπορούμε να συμπεράνουμε ότι η φαινομενική αθώωση έχει να κάνει περισσότερο με το θυμικό του ανθρώπου και με το πάθος του να ξεφύγει από τα δεσμά της συνείδησης και του υπερεγώ.Αυτή η διελκυστίνδα εκφράζεται με την εναλλαγή σύλληψης και φαιν.αθώωσης.Ο άνθρωπος αγνοεί πολλές φορές ότι για να γευτεί την ελευθερία πρέπει να δοκιμάσει τη στέρησή της. Για να μπορέσει να αθωωθεί πρέπει να νοιώσει την τυραννία της ενοχής κ.ο.κ.Και ότι τα πράγματα ποτέ δεν είναι μονήρη αλλά υπάρχουν σε ζεύγη, το καθένα ενώνεται διαλεκτικά με κάτι αντίθετο για μια καινούργια σύνθεση.Στον αντίποδα βρίσκεται η "διαιώνιση" καθώς η κατάσταση αυτή μοιάζει να είναι ένας συμβιβασμός...Ο άνθρωπος δεν αντιδρά δεν απαιτεί την αθωώτητά του και δεν εξεγείρεται.Εχει αποδεχθεί ένα καθεστώς ελέγχου και πειθαναγκασμού.Κανείς δεν τον ενοχοποιεί γιατι κανένα δεν ενοχλεί, όμως και τελείως αθώος δεν είναι καθώς είναι ύποπτος να πέσει στην κατάσταση φαιν. αθώωσης όπου πια χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν πιο βίαια μέσα ελέγχου όπως η σύλληψη.Αυτό βέβαια το "καθεστώς " μπορεί να είναι εξωτερικό ή και εσωτερικό καθώς ο ίδιος μας ο εαυτός διαθέτει δυνάμεις καταστολής πολύ πιο ισχυρές πολλές φορές από δυναστευτικά καθεστώτα...
Από μαθηματική άποψη τώρα θα μπορούσαμε να επιχειρήσουμε να φτιάξουμε δύο διαγράμματα όπου το πρώτο θα έδειχνε τη κατάσταση "διαιώνισης" συναρτήσει του χρόνου.Αν το άνω ημιεπίπεδο περιέγραφε μια περιοχή αθώωσης ενώ το κάτω μια περιοχή ενοχής τότε η κατάσταση "διαιώνισης" περιγράφεται από μια σχεδόν ευθεία γραμμή όπου ο κατηγορούμενος δεν είναι ούτε ένοχος ούτε αθώος αλλά συμμετέχει συνεχώς σ'έναν έλεγχο της αθωότητάς του δηλ. σε μια δίκη.Επειδή όμως κανένα δεν ενδιαφέρει η ακρίβεια ο κατηγορούμενος θεωρείται ένας ελεγχόμενος αθώος-ένοχος.
Η κατάσταση φαιν. αθώωσης περιγράφεται από μια καμπύλη εναλλαγής όπως παρακάτω.Είναι ενδεικτική των μεγάλων διακυμάνσεων ενοχής και αθωότητας.Είναι πιο ασταθές σύστημα καθώς εναλλάσσεται η αθωότητα και η ενοχή ενώ στη διαιώνιση ο άνθρωπος είναι σταθερά ένοχος-αθώος χωρίς εξάρσεις, χωρίς απαιτήσεις,με μια ήρεμη απαθή ουδετερότητα.Αντίθετα στη κατάσταση φαιν.αθώωσης ο άνθρωπος εκ προοιμίου "ένοχος" έχει έντονα συναισθήματα και βιώνει την αθωότητα(ελευθερία) σαν ένα διάλειμμα μεταξύ δύο συλλήψεων.Παρόμοια και τη φυλάκιση.Δηλ η αθωότητα προσδιορίζεται από την διαδικασία ενοχοποίησης και μάλιστα είναι τόσο έντονη όσο μεγαλύτερης διάρκειας είναι η σύλληψη.Επίσης όσο πιο αθώος νοιώθω τόσο πιο έντονη νοιώθω την αδικία του γεγονότος ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να συλληφθώ.Οταν είμαι ελεύθερος νοιώθω την αγωνία ότι πρόκειται να συλληφθώ, δηλ νοιώθω μια θλίψη, αντίθετα όταν είμαι στη φυλακή νοιώθω τη σιγουριά ότι κάποια στιγμή θα αθωωθώ.Ωστε λοιπόν βρίσκομαι στην παράλογη θέση να έχω χάσει την ελευθερία μου να νοιώθω την αδικία της ενοχής όμως να αισθόνομαι σίγουρος ότι πρόκειται να απελευθερωθώ σαν προσωρινά αθώος...
Παράλογο αλλά πραγματικό !

ο επιστάτης

Ενας άνθρωπος δεν αλλοτριώνεται αφ'ής στιγμής "κατέχει" κάτι αλλά αφ' ής στιγμής μπαίνει σ'ένα πλέγμα σχέσεων, αλληλεπιδράσεων,ανταγωνισμού,δούναι και λαβείν,"κλεισίματος ματιού",εξουσίας και υπαλληλίας,ρόλου, θέσης,επικοινωνίας,διαμεσολαβίσεων, εξυπηρετήσεων και πάσης φύσεως υπηρεσιών και διακανονισμών...Αυτά τα "λίγα" έχει να μας πει ο Χάρολντ Πίντερ μέσω Καταλειφού, Βασιλείου και Φραγκούλη σε σκηνοθεσία Αντύπα.
Ο Χάρολντ Πίντερ, μόλις πρόσφατα απελθών, έχει ένα ποιητικό αφαιρετικό κείμενο που κατορθώνει να μιλά για το ζουμί της ανθρώπινης ψυχής, έτσι που πιά να θεωρείται κλασικός !

Ορυκτός ουρανός

Ακούω ένα χτίσιμο στο στήθος. Με τρομάζει.
Τι ωραίο θά' τανε
με μια ένεση
να κυκλοφορούσε στο αίμα μου
η επόμενη χιλιετία !
Τούτος ο κόσμος μοιάζει με σκάλα.
Κάθε σκαλί της
όταν τ' ανεβείς
χαλιέται
πέφτει.
Στο τελευταίο το σκαλί η σκάλα δεν υπάρχει.
Γεννιώμαστε και πρέπει να κουβαλήσουμε
βαρύ κιβώτιο
τις ασπάραχτες εικόνες των πραγμάτων.
Η Ανοιξη- μάλιστα! - είναι λύση.
Χωρίς τη γνώση της φωτιάς ωραιότερα καιγόμαστε.
Σωριάζεται ο πάταγος κι απομακρύνετ΄ η βροντή
αργά σαν τίγρη κουρασμένη.
Τα νεύρα ερωτικά θριαμβεύουν.
Το δέντρο γίνεται σαφέστατο.
Σε χαμηλά κελάρια-τα ύψη μας
τα πιθάρια του μέλλοντος.
Ολοένα εξέχουμε στο χρόνο.
Ερειπωμένα κόκαλα π' αντέχετε στο χάρο !

Ν.Καρούζος, Πενθήματα, 1969.

άνθρωποι που περνιώνται για σκουπίδια 2

Ανθρωποι που βρέθηκαν τη λάθος στιγμή και στο λάθος μέρος, αλλά και σε λάθος ζωή :
"Εντοπίστηκαν δύο πτώματα στη χωματερή Άνω Λιοσίων
Τα πτώματα δύο ανδρών εντόπισαν μέσα σε χαρτοσακούλες ρακοσυλλέκτες στη χωματερή των Άνω Λιοσίων.
Το περιστατικό σημειώθηκε στις 7.30 μ.μ. και οι υπάλληλοι της χωματερής ειδοποίησαν την αστυνομία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα θύματα βρέθηκαν δεμένα χειροπόδαρα και πιθανόν πρόκειται για αλλοδαπούς. Γύρω από το λαιμό του ενός ήταν περασμένο σύρμα.

Στο σημείο μετέβη κλιμάκιο του Τμήματος Ανθρωποκτονιών, καθώς και ιατροδικαστής.

Η αστυνομία διεξάγει έρευνες προκειμένου να αποκλείσει την ύπαρξη και άλλης σορού."

(Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2010, Ελευθεροτυπία)

Είναι η ζωγραφική αναπαράσταση της πραγματικότητας ή αναπαράσταση των αισθημάτων του καλλιτέχνη ;

Το περασμένο Σάββατο παρακολούθησα τη ταινία του Πίτερ Γουότκινς : Edvard Munch(1974)στην Ταινιοθήκη.Η ταινία ντοκιμενταρίστικη απόδοση της βιογραφίας των πρώτων χρόνων της πορείας του Νορβηγού εξπρεσιονιστή ζωγράφου Edvard Munch έχει αποκομίσει διθυραμβικές κριτικές ακόμη και απ' τον Μπέρκμαν και δεν θα αναλωθώ στην αξιολόγησή της. Θα ήθελα απλώς να κάνω κάποια σχόλια και παρατηρήσεις. Κατ' αρχάς δείχνει πολύ σωστά το πλαίσιο όπου διαμορφώνεται η προσωπικότητα του καλλιτέχνη και δείχνει ότι εκτός από τα οικογενειακά και κοινωνικά πλήγματα, οι επιρροές του προέρχονταν κυρίως από τους : Christian Krohg, Hans Jaeger, Μανέ,Strindberg. Η ταινία κάνει εκτενή αναφορά στους Jæger και Strindberg και περιγράφει πως η έντονη προσωπικότητά τους επηρέασαν βαθειά τη ψυχοσύνθεση του Munch.Ο Hans Jaeger αναρχικός φιλόσοφος, συγγραφέας και δημοσιογράφος υπήρξε εμβληματική μορφή εκείνη την εποχή στη Νορβηγία (1880-1920).Καταφερόταν με ιδιαίτερο μένος ενάντια σε παραδοσιακούς θεσμούς όπως ο γάμος και πίστευε ότι ένα σημαντικό βήμα για τη πολιτική χειραφέτιση του ανθρώπου είναι η σεξουαλική απελευθέρωση.Δούλεψε σαν ανταποκριτής μιας σοσιαλιστικής εφημερίδας στο Παρίσι όπου έγινε γνωστός και συνδέθηκε με τις αποκαλύψεις για την υπόθεση Ντρέυφους και για τον Σινοιαπωνικό πόλεμο.Συμμετείχε σε διάφορες αναρχικές κινήσεις και οδηγήθηκε στη φυλακή για ένα σύγγραμμά του όπου άφηνε υπονοούμενα για σεξουαλικές σχέσεις με νεαρές δεσποινίδες.Ηταν από τα πιο σημαντικά στελέχη της παρέας των μποέμ της Χριστιανίας(Οσλο) και έτσι επηρέασε βαθειά τη προσωπικότητα του νεαρού Munch που έψαχνε να βρεί απαντήσεις και λύσεις στα αδιέξοδα μιας κλειστής ασφυκτικής κοινωνίας όπου η αδικία και η εκμετάλλευση ήταν καθημερινότητα και όπου οι παραδοσιακοί θεσμοί όπως η οικογένεια ήταν πιεστικοί και χωρίς καμμιά πληρότητα.Τι εκπληκτική ομοιότητα με τον σύγχρονό του καταραμένο κι αυτόν Τσεχοεβραίο συγγραφέα Φράντς Κάφκα ! και πόσο παρόμοια έκφραση !
Στη ταινία αναφέρεται περιστατικό όπου αφού ο νεαρός Εντβαρντ εξομολογείται στην παρέα τον πόνο του σχετικά με την πίεση που αισθάνεται από τη στάση του πατέρα του ο Jaeger τον παρακινεί να πάρει ένα πιστόλι και να πάει να τον πυροβολήσει!Σαν γνήσιος αναρχικός ο Jaeger πίστευε ότι μια επιτυχημένη καταστροφή περιέχει ψήγματα μιας εκπληκτικής δημιουργικής πράξης...
Ανάμεσα λοιπόν σ' αυτή την παρέα, υπήρχε και μια κυρία του λεγόμενου "καλού κόσμου" ιδιαίτερα απελευθερωμένη καθώς ήταν παντρεμένη με γιατρό αλλά παράλληλα είχε αυτόνομη και ιδιαίτερη προσωπική ζωή και έμελλε να γίνει πρότυπο σχήμα για τον ευαίσθητο καλλιτέχνη. Η κυρία αυτή λοιπόν, εμύησε στον έρωτα τον μικρό Εντβαρντ και αυτός σε αντάλλαγμα την εξιδανίκευσε σε τέτοιο βαθμό που καθόρισε τη ζωή του και τη τέχνη του.Τον βλέπουμε λοιπόν στην ταινία να φτιάχνει σενάρια προδοσίας και αυτοτιμωρητικά να υφίσταται ώρες αναμονής σε υποθετικά ραντεβού με την κυρία η οποία περνάει; επιδεικτικά ; αδιάφορα ; μπροστά του συνοδευόμενη!
Μπορεί η ζήλεια, το αίσθημα ιδιοκτησίας για έναν άλλον άνθρωπο, η αίσθηση της προδοσίας και της εξαπάτησης να αποτελούν συστατικά της καλλιτεχνικής έμπνευσης ;
Στην περίπτωση του Μούνχ η απάντηση είναι ναι!
Δημιουργεί λοιπόν ένα πρότυπο σχήμα για την έννοια της γυναίκας με τριπλή σημασία : της γυναίκας βαμπίρ, της πλανεύτρας και της αγίας. Αυτή η σημασία αποδίδεται πλήρως στο έργο: Madonna








Ενώ ξεκίνησε λοιπόν σαν ιμπρεσιονιστής λάτρης του Μανέ έφτιαξε κάτι καινούργιο μαζί με τον Βαν Γκόγκ, Κόκοσκα,Σίλε και αργότερα με Καντίνσκι.Ονομάστηκε εξπρεσιονισμός και αποκαλύπτεται πλήρως όταν ο Munch ζωγραφίζει την "άρρωστη κοπέλα" όπου αναπαράγει τη σκηνή του θανάτου της αδελφής του: με μια σπάτουλα ξύνει, χαράσει και ξαναζωγραφίζει τον πίνακα σα να ψάχνει κάτι ανεξιχνίαστο και τρομερό ! αυτή η διαδικασία του παίρνει περίπου σαράντα χρόνια !








Ζωγραφίζει σχεδόν όπως ένας ψυχοπαθής με έντονα κόκκινα, μώβ,πράσινα φαινομενικά αταίριαστα χρώματα όμως πως του ταιριάζουν εκείνου ! έντονες σκιές που φαίνονται σαν να υπάρχουν όχι στο παρασκήνιο αλλά στο προσκήνιο, καταθλιπτικές, απειλητικές έρχονται κατ'ευθείαν από μέσα ! και η αντιμετώπιση από τους κριτικούς είναι ανάλογη: αηδία,αποστροφή,απέχθεια για ένα έργο που αυτά ακριβώς τα συναισθήματα απεικονίζει, που στέκεται σχεδόν σε έκσταση, με δέος μπροστα στον ανθρώπινο παραλογισμό, στην ανθρώπινη τραγωδία.
Η άλλη επιρροή ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ τον οποία συναντά στο Βερολίνο και μοιράζονται την ίδια αγάπη για τον Νίτσε του επιβεβαιώνει την άποψή του για τη "γυναίκα" και τον ενθαρρύνει να συνεχίσει το έργο του.
Αρρωστος,με πάθος για το αλκοόλ, μοναχικός συνεχίζει ένα έργο δύσκολο, επίπονο που λίγοι το κατανοούν.Που έχει περισσότερο συμβολική σημασία και δεν είναι ευχάριστο, μιλάει για την αγωνία του θανάτου, τον πόνο, το αίμα, τη μοναξιά, τη κατάθλιψη και τη τραγωδία της ζωής, αλλά και για την αντίδραση σ'όλο αυτό, την αφύπνιση




Μπορεί κάποιος με δυό γραμμές και ένα χρώμα να δείξει την απελπισία, τη σκιά του θανάτου έτσι απλά και μοναδικά ; αυτό που βλέπουμε αντικατοπτρίζεται μέσα μας ή βλέπουμε αυτό που αισθανόμαστε ; δεν είναι δυνατόν δίπλα του να έβλεπε μόνο αγωνία και κατάθλιψη, πιθανώς να επιχειρούσε προβολή των αισθημάτων του στους άλλους όμως ο γνήσιος καλλιτέχνης είναι πολλές φορές ευαίσθητος δέκτης πραγμάτων και καταστάσεων που μένουν κρυφά στους πολλούς. Ωραία και πως διαμορφώνεται και εκφράζεται αυτό και τι αποτελεί ξεχωριστή τέχνη ; Πιστεύω ότι είναι αδιόρατη η διαφορά μεταξύ ΄"υψηλής" και "χαμηλής" τέχνης όμως ένας συνεπής καλλιτέχνης χτυπώντας το ίδιο σφυρί συνεχώς καταφέρνει σιγά σιγά ή με εκρήξεις να αποκτήσει μια γλώσσα στέρεη και συμπαγή που πια έχει κάτι να πει ! το αν και κατά πόσο η γλώσσα αυτή θα γίνει κατανοητή και θα αξιολογηθεί σωστά είναι ζήτημα χρόνου να απαντηθεί...

αλληλουχία

Ο Πέδρο ο μικρός μηχανικός, είχε μείνει τελευταία χωρίς δουλειά γι αυτό έκανε τον υδραυλικό κι έβλεπε τις βρύσες και τις σωλήνες σαν τεράστιες μηχανές με βίδες και γρανάζια, δηλ. περισσότερο περίπλοκες απ' ότι ήταν πραγματικά με συστήματα υποπιέσεων και υπερπιέσεων, υδραυλικούς μηχανισμούς και κυκλώματα σωληνώσεων.
Ολ' αυτά τα σχεδιαγράμματα μερικές φορές τον κούραζαν και τον οδηγούσαν σε άλλες σκέψεις: για παράδειγμα τις ανθρώπινες σχέσεις ή το καθημερινό μονοπάτι της ανθρώπινης περιπλάνησης. Πως δηλ. η ανθρώπινη μοίρα μοιάζει να οδηγείται και να κατευθύνεται όπως το νερό σ' ένα δίκτυο εξ αιτίας της βαρύτητας και της πίεσης. Πίεση δοκίμαζε κι ο ίδιος από ένα πλαίσιο νόμων, προκαταλήψεων και παραδόσεων, όμως ο ανθρώπινος παράγοντας διαφέρει σε κάτι: ότι μπορεί σε δεδομένες συνθήκες να έχει επίγνωση της κατάστασής του. Κι επομένως να κάνει επιμέρους διορθώσεις στη στρατηγική του. Ας πούμε ο Γκοργκόριο ο στενός φίλος του Πέδρο, ήταν ένα κομμάτι της ζωής του και μέσ' απ' αυτόν έβλεπε λίγο τον εαυτό του, επίσης στο φίλο του χρωστούσε πολλά, όμως ταυτόχρονα παρατηρώντας τον έβλεπε και τί θα ήθελε ακόμη απ' τον εαυτό του και τη ζωή...
Η Μαίρη, η μικρή πλανεύτρα του Πέδρο, ήταν επίσης ένα ακαθόριστο σχήμα : Ηταν όμορφη, άσχημη, ερωτική, απαθής, αδιάφορη, παθιασμένη,πρακτική, έξυπνη, αφηρημένη και τελείως ακαθόριστο τι αισθανόταν για τον Πέδρο: αγάπη, μίσος, αδιαφορία, τον εκτιμούσε, τον υποτιμούσε; Ακριβώς δηλ. ότι αισθήματα είχε ο Πέδρο για τον εαυτό του. Ολ'αυτά δηλ. συμπλέκονταν σε μια ρευστή μάζα πολλές φορές αρμονικά, πολλές φορές περίεργα τυχαία, όπως ακριβώς οι κινήσεις του νερού σε μια δίνη...

η ανατολή ενός άστρου

Ημουν τυχερός που το μεσημέρι της Παρασκευής 19/11 μπόρεσα και παρακολούθησα τη διάλεξη του Κωστή Δασκαλάκη στο συνέδριο της ελληνικής μαθηματικής εταιρείας στη Χαλκίδα.Τέλειωσε το Μετσόβειο με 9,98, με υποτροφία πήγε Αμερική και έκανε μεταπτυχιακό και διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ.Σήμερα είναι καθηγητής στο ΜΙΤ είναι μόλις 28 χρονών και έχει καταφέρει να καταρρίψει μια δοξασία για το λεγόμενο σημείο ισορροπίας του λεγόμενου "υπέροχου ανθρώπου" John Nash για τη θεωρία των παιγνίων.Είχε όλα τα φόντα να "πουλήσει μούρη" να μας τρελάνει με μυστήριες θεωρίες ακαταλαβίστικες και μεγαλεπήβολες, ακόμη ακόμη να μας σνομπάρει να κρατήσει πισινή, όμως έκανε κάτι απίστευτο : Επί δύο ώρες (και αν δεν τον σταματούσαν θα συνέχιζε) έκανε μάθημα, απλά, κατανοητά με παραδείγματα απορίες, ερωτήσεις, ανέκδοτα σαν να παρακολουθείς ένα δάσκαλο να κάνει μάθημα σε 20 πιτσιρικάδες και όμως από κάτω είχε ένα κοινό 500 ανθρώπων και τι ανθρώπων ! Αρκετοί καθηγητές Πανεπιστημίου οι υπόλοιποι δευτεροβάθμιας που εξέταζαν και την παραμικρή κουβέντα. Ομως εκείνος αγέρωχος, επικοινωνιακός,προσιτός,ταπεινός, λαϊκός έδειξε ότι τα Μαθηματικά δεν είναι μυστήρια ιερογλυφικά αλλά κρύσταλλοι καθαρής σκέψης και γοητευτικά παιχνίδια μυαλού ! και επίσης κάτι άλλο: πως είναι ο σωστός δάσκαλος : Δεν αφήνει τίποτε να πέσει κάτω, κάνει ερωτήσεις και διατυπώνει τη σκέψη του σκαλί-σκαλί καθαρά και όμορφα σα να μιλάει σ' εναν φίλο.
Εχοντας μύριες όσες αντιρρήσεις για τη σκοπιμότητα και την "ηθική" των ιθυνόντων της πνευματικής βιομηχανίας της Αμερικής εντούτοις είναι πολύ αισιόδοξο το γεγονός ότι ένας νέος άνθρωπος με το μυαλό του σαν όχημα διαβαίνει έναν κόσμο μίζερο, άθλιο που βουλιάζει και εν τούτοις κομίζει με πολύ κόπο και μόχθο ένα σωρό από καινούργιες ιδέες, θεωρίες, στοχασμούς που αν στο φινάλε δεν σώσουν τον κόσμο, όμως ίσως του δώσουν ένα ταρακούνημα μια ώθηση ! Αλλωστε οι μεγάλες ανακαλύψεις είναι παρακαταθήκη για την ανθρωπότητα και πολλές φορές δίνουν λύσεις σε δύσκολες καταστάσεις !

περιδίνηση

άνθρωποι που περνιώνται για σκουπίδια

Την περασμένη βδομάδα συνέβη ένα συγκλονιστικό γεγονός απ' αυτά που συνήθως περνάνε στα ψιλά των εφημερίδων και δείχνει πόσο λίγο αξίζει σήμερα ένας άνθρωπος.
Κάποιος άστεγος είχε βρεί καταφύγιο σε ένα κάδο σκουπιδιών για να μη κρυώνει. Ομως ο φουκαράς μ' αυτό τον τρόπο πήρε τη θέση των σκουπιδιών και οι υπάλληλοι της καθαριότητας του φερθήκανε ανάλογα. Οταν τον ακούσανε ήταν πια αργά...Η πραγματικότητα λοιπόν έχει ξεπεράσει πια κατά πολύ και την λογοτεχνία τρόμου και οποιαδήποτε φαντασία και αναμένεται να φτάσει ακόμη πιο ψηλά...
Πριν από κάμποσο καιρό, είχα γράψει μια ιστοριούλα. Τη θεωρούσα ακραία και μαύρη. Τώρα όχι πιά !

Στη μέση μιας τεράστιας εθνικής οδού με τρείς λωρίδες, βρίσκεται πεσμένος ένας άνθρωπος. Τα οχήματα τρέχουν με υπερβολικές ταχύτητες, κορνάροντας και προσπερνώντας ο ένας τον άλλον. Η αδρεναλίνη ρέει άφθονη και ο δρόμος μοιάζει με πίστα αγώνων ταχύτητας.Ο πρώτος οδηγός που αντίκρυσε το θέαμα στην πραγματικότητα δεν πρόλαβε να φρενάρει και να ελιχθεί και τον πάτησε, προσποιήθηκε όμως ότι δεν τον είδε και μέσα στο μυαλό του σχημάτισε την εντύπωση ότι πέρασε πάνω από ένα σάκο.Η κραυγή του πληγωμένου αναμίχθηκε με το ντάπα-ντούπου του στερεοφωνικού κι έτσι έμοιαζε απόλυτα φυσική...
Ο δεύτερος οδηγός πάτησε ότι απόμεινε απ' τον άνθρωπο όμως κι αυτός δεν ήταν καθόλου σίγουρος ότι αυτό το πράγμα που πέρασε από πάνω του ήταν κάτι ζωντανό ή πρώην ζωντανό. Γι αυτό περισσότερο νοιάστηκε για τις αναρτήσεις του αυτοκινήτου οι οποίες δοκιμάστηκαν σε μεγάλο βαθμό.Του πέρασε λίγο μια σκέψη ότι μπορεί να ήταν κάτι που μοιάζει με άνθρωπο, αλλά γρήγορα την ξεπέρασε καθώς το επόμενο δευτερόλεπτο σκέφτηκε κάτι όμορφο, όπως για παράδειγμα έναν αγώνα ποδοσφαίρου...
Ο επόμενος οδηγός που πέρασε από πάνω ήταν σίγουρος ότι πάτησε έναν σάκο, απ' όπου εξείχαν κάτι παπούτσια.
Ο επόμενος πάτησε κάτι "σκουπίδια" αναμεμιγμένα με αίματα.Φαντάστηκε ότι είναι κάποιος σκύλος.
Ο επόμενος δεν έδωσε καμμιά σημασία.
Ενα πιτσιρίκι που καθότανε στο μπροστινό κάθισμα και ήτανε πολύ παρατηρητικό είπε στον πατέρα του δίπλα ότι είδε ένα χέρι ανάμεσα σε κάτι σκουπίδια.
Την άλλη μέρα οι εφημερίδες γράφανε ότι εξαφανίστηκε ηλικιωμένος με απώλεια μνήμης....

Λίγα λόγια για τη ταινία "μαχαιροβγάλτης"

μαχαιροβγάλτης
Στη καθημερινή μου ζωή δεν βρίζω ιδιαίτερα εκτός από τα στοιχειώδη που δίνουν λίγο χρώμα ελληνικό καί χάρη στην ομιλία. Οταν όμως είμαι πάνω στη μηχανή και νοιώθω το άγχος της πτώσης, εκεί στην έκτακτη κατάσταση μου βγαίνουν βρισιές, ένταση και θυμός. Ετσι φαντάζομαι ότι αισθάνονται και οι ήρωες του Οικονομίδη. Κλεισμένοι σε μια αδιέξοδη κατάσταση, απεγνωσμένοι και πανικόβλητοι, σα να πρόκειται για τις τελευταίες μέρες του κόσμου, επιτίθενται ο ένας στον άλλον,με μανία λεκτική στην αρχή η οποία τους εκτονώνει προσωρινά και τους διατηρεί σ' ένα σταθερό επίπεδο ψυχολογικής βίας, τόσο όσο για να κρατηθεί το θέαμα του τραγέλαφου που παρακολουθούμε.Πρόκειται για ένα τέχνασμα του Οικονομίδη, όπου τραβάει απ' τα μαλλιά μια υπάρχουσα κατάσταση για ένα κομμάτι του πληθυσμού, επίτηδες για να εκφράσει τη διαφάνεια της βίας,του κενού του απολύτως τίποτα που φωλιάζει στις ψυχές των ηρώων που παλεύουν να περισώσουν μια αξιοπρέπεια που ταιριάζει μόνο σε πρωτεύοντα είδη εκτός του ανθρώπου εννοώ.Ως προς αυτό βέβαια, δεν μασάει τα λόγια του καθώς μας δείχνει σκηνές απείρου κάλλους όπου ο πρωταγωνιστής : ουρλιάζει, καταβροχθίζει, αυνανίζεται, κοπροσκυλιάζει και συμπεριφέρεται ενστικτωδώς τελείως χωρίς να αισθάνεται τίποτε, χωρίς ούτε καν να σκέφτεται κάτι ή να εμποδίζεται ηθικά.Πολύ φοβάμαι ότι δεν είναι στυλιζάρισμα του σκηνοθέτη αλλά βαθειά του πεποίθηση, δηλ. ότι ο άνθρωπος μπορεί να γίνει έτσί ή μάλλον ότι η κατάληξη του ανθρώπου είναι αυτή. Τί μαύρη εκδοχή πράγματι ! Ο άνθρωπος οδηγείται από τα ένστικτά του και βάζει απέναντι τον συνάνθρωπο που θα σταθεί εμπόδιο στα συμφέροντά του. Δεν έχει καμμιά ηθική προκατάληψη μιας και ξέρει ίσως ότι ζεί σ' έναν κόσμο που εκτιμάει μόνο τα επιφαινόμενα δηλ. ένα σπίτι, μια ωραία γυναίκα το χρήμα.
Και στις τρείς του ταινίες : "σπιρτόκουτο","ψυχή στο στόμα","μαχαιροβγάλτης" χρησιμοποιεί τις βρισιές για να εκφραστεί αυτή η εσωτερική βία που ενυπάρχει σε όλους τους ανθρώπους αλλά εκφράζεται ανάλογα με το ταπεραμέντο, τη παράδοση και το επίπεδο του πολιτισμού της επικοινωνίας του κάθε λαού.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η ελληνική συμπεριφορά είναι πιο ειλικρινής, πιο αληθινή και πιο άμεση από τους άλλους λαούς όπου πίσω από υποκλίσεις και σαβουάρ βίβρ κρύβονται ανθρωποφαγίες.Μάλιστα θα μπορούσε να πει κάποιος ότι η "βρισιά" προσδίνει πολλές φορές αίσθημα οικιότητας και φιλίας όταν δεν συνοδεύεται από άλλες συμβολικές κινήσεις, όμως εντούτοις πιστεύω ότι θα ήταν τετριμμένο να πω πως πηγαίνει ένα βήμα πίσω την ανθρώπινη επικοινωνία λόγω της λεκτικής πενίας που δημιουργεί, της έντασης στη συζήτηση και της έντονης δυσοσμίας που αναδίδει καθώς η λεκτική βία δεν είναι τίποτε άλλο παρά εξωτερίκευση κάποιων παλιών ψυχικών τραυμάτων.Ολοι θα θυμούνται κάποτε, κάπου όπου έχει συμβεί σοβαρή παρεξήγηση εξ αιτίας μιας κουβέντας που ίσως τέθηκε με άλλο νόημα. Και επιτέλους ότι λέγεται εννοείται κι όλας. Και όλοι είμαστε υπεύθυνοι και για τις πράξεις μας αλλά και για τις λέξεις μας.Και κάθε λέξη πόσο μάλλον μια βρισιά έχει ιδιαίτερο βάρος και νόημα εξαρτώμενη κάθε στιγμή από τις περιστάσεις και τις ισορροπίες.Οταν μιλάς μόνο με βρισιές στον άλλον τότε οι βαριές εκφράσεις χάνουν το νόημά τους και γίνονται ελαφρές σε μια ορισμένη περίσταση.Οι ίδιες αυτές λέξεις όμως εμπεριέχουν από μόνες τους μια φόρτιση και μια βία. Δεν είναι τυχαίο ότι μερικοί ποιητές έχουν χρησιμοποιήσει κατά καιρούς αυτές τις λέξεις.Οπως για παράδειγμα ο Εμπειρίκος στον Μέγα Ανατολικό όπου χρησιμοποιήθηκαν για μια ιδιαίτερη ψυχική κατάσταση του ανθρώπου αυτή ατην οποία οφείλουν την προέλευσή τους τέτοιες λέξεις: τη σεξουαλική διέγερση, λαγνεία, διάθεση, κλίση και συμπεριφορά.Θυμάμαι μια φίλη μου που με το ζόρι συγκρατείται να μην εκφραστεί απρεπώς άλλοτε όμως έτσι γίνεται συμπαθητική, άλλωτε όμως γίνεται σχεδόν αηδιαστική.Συμφωνώ όμως ότι είναι ένας τρόπος να ξεπερνάει κανείς σεξουαλικά ταμπού, "θρησκευτικές επιρροές" και να προβάλλει προς τα έξω έναν ηρωϊσμό και μια παλληκαριά.

μάταιο

Ναπολέων Λαπαθιώτης
Ἐκ βαθέων
Λυπήσου με, Θέ μου, στὸ δρόμο ποὺ πῆρα,
χωρίς, ὡς τὸ τέλος, νὰ ξέρω τὸ πῶς,
- χωρὶς νά ῾χω μάθει, μὲ μιὰ τέτοια μοῖρα,
ποιὸ κρῖμα μὲ δέρνει, καὶ ποιὸς ὁ σκοπός!

Λυπήσου τὰ χρόνια ποὺ πᾶνε χαμένα,
προτοῦ ἡ νύχτα πάλι βαριὰ ν᾿ ἁπλωθεῖ,
ζητώντας τοὺς ἄλλους, ζητώντας καὶ μένα,
ζητώντας ἐκεῖνο ποὺ δὲ θὰ βρεθεῖ!

Λυπήσου ὅλα κεῖνα ποὺ πᾶνε τοῦ κάκου,
γιατὶ ἔτσι τοὺς εἶπαν πὼς εἶναι γραφτό,
καὶ γίνουνται χῶμα, στὰ βάθη ἑνὸς λάκκου,
χωρὶς νὰ γυρέψουν τὸ λόγο γι᾿ αὐτό!

Λυπήσου κι ἐκεῖνα, λυπήσου κι ἐμένα,
- καὶ μένα, ποὺ πάω μὲ καρδιὰ στοργική,
ζητώντας μία λύση σὲ πράματα ξένα,
ποὺ δὲν ἔχουν, Θέ μου, καμιὰ λογική...

Λιγάκι νὰ κάνω πὼς κάτι μὲ σέρνει,
λιγάκι νὰ φέξει, μὲς στὰ σκοτεινά,
κι ἀμέσως ἡ μοῖρα μου τὸ ξαναπαίρνει,
κι ἀμέσως ἡ νύχτα γυρίζει ξανά...

Λυπήσου με, Θέ μου, στὴν ἀπόγνωσή μου,
λυπήσου τὴ φλόγα ποὺ μάταια σκορπῶ,
- λυπήσου με μὲς στὴν ἀγανάκτησή μου,
νὰ ζῶ δίχως λόγο, καὶ δίχως σκοπό...

Απόψε νύχτωσε νωρίς

Πορτραίτο 2

Απεχθανόμαστε πάρα πολύ να γνωρίζουμε πως είναι η εξωτερική μας εμφάνιση και αν κάτι μας ενοχλεί δημιουργούμε μια πλασματική εντύπωση στο μυαλό μας για το πως είμαστε...Είναι μια σωτήρια λύση όλο αυτό.Δεν αντέχουμε τη γελοιότητα του εαυτού μας και καταφεύγουμε στη γελοία μέθοδο να εφευρίσκουμε ένα ψεύτικο εαυτό.
Είναι ο κόσμος προέκταση του εαυτού μας ή είμαστε εμείς προέκταση του κόσμου ?
Αν ο κόσμος είναι προέκταση του εαυτού μας τότε η θάλασσα ποιό μέρος του εγκεφάλου μας κατέχει? τα εργοστάσια, τα μολυσμένα ποτάμια?Η κατάθλιψή μας απηχεί μια οικονομική κρίση?Ο καπιταλισμός ποια ένστικτά μας αντανακλά, σε ποιά βαθύτερα ορμέμφυτα αντιστοιχεί?Μήπως αυτή η αέναη αναζήτηση του κέρδους είναι το μεταφρασμένο ανικανοποίητο?

buried

buried
Είναι δυνατόν με έναν ηθοποιό και ένα μόνο πλάνο να καθηλώσεις το κοινό επί δύο ώρες με ασταμάτητη αγωνία ? Ο Ροντρίγκο Κόρτες απάντησε θετικά σ' αυτό και το απέδειξε χρησιμοποιώντας τα πιο απλά μέσα που μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς για να φτιάξει κινηματογράφο : έναν ηθοποιό, ένα κουτί(φέρετρο), ένα κινητό, ένα φακό και κάτι άλλα μικροαντικείμενα...
Καλός μαθητής του μαιτρ της αγωνίας Χίτσκοκ, παίζει με τη ψυχολογία του θεατή όμως δεν το παρατραβάει(εκτός ίσως από ελάχιστες περιπτώσεις) και χρησιμοποιεί σαν το δάσκαλο κάποιες δόσεις χιούμορ για να απαλύνει την ατμόσφαιρα, όλη όμως η ταινία στηρίζεται στο μπλάκ χιούμορ (τραγική ειρωνία) όπου ο ήρωας σαδιστικά βασανίζεται μέχρι τέλους κυρίως γιατί δεν έχει εγκαταλείψει την ελπίδα η οποία του δίνεται απλόχερα από απαγωγείς και υπαλληλους του FBI που έχουν αναλάβει την υπόθεση.
Ακόμη λοιπόν και στην πιο κρίσιμη στιγμή της ζωής του μπλέκει σ'ένα κικεώνα από γραφειοκρατικές διεκπεραιώσεις, αναμονές, ανεύθυνους και υπεύθυνους θυμίζοντας καφκικό εφιάλτη μέσα στον ήδη υπάρχοντα εφιάλτη. Η το "πηγάδι και το εκκρεμές" του Εντγκαρ ¨Αλαν Πόε.
Είναι παραλληλισμός με την ματαιότητα της ζωής όπου διαρκώς παλεύουμε μάταια για να επιβιώσουμε? είναι ερώτημα για το άν υπάρχει Θεός όπου για να μπορέσουμε να παλέψουμε πρέπει να πιστέψουμε και να ελπίσουμε ακόμη και σ'έναν ιντριγκαδώρο πράκτορα που μας πουλάει ελπίδα ?Είναι μια αντιαμερικάνικη καταγγελία που προσπαθεί να αποτρέψει όσους βοηθάνε τις στρατιωτικές εισβολές ?Το σίγουρο είναι ότι είναι ένα ωραίο θρίλερ που κάλλιστα μπορεί να μεταφερθεί και στο θέατρο καθώς έχει περιορισμένη τοπικά δράση.
Μοιάζει λοιπόν ο σκηνοθέτης να παίζει το παιχνίδι "της γάτας με το ποντίκι" με τον πρωταγωνιστή τον αφήνει λίγο ν' ανασάνει, τον πειράζει πάλι, τον αφήνει ήρεμο τον ριχνει στα τάρταρα αμέσως μετά, όμως τελικά αναδύεται από τον σκηνοθέτη μια μισάνθρωπη οπτική ή μάλλον μια οπτική απαισιοδοξίας για την ανθρώπινη κατάσταση όπου αυτοί που φταίνε λίγο, πρέπει να τιμωρηθούν ενώ οι κύριοι υπεύθυνοι καραδοκούν και επιβιώνουν σ' όλες τις περιπτώσεις. Ετσι μας έρχεται στο μυαλό το ποίημα του Καβάφη : " Τρώες" είν' η προσπάθειές μας των συμφοριασμένων' είν' οι προσπάθειές μας σαν των Τρώων.Κομμάτι κατορθώνουμε' κομμάτι παίρνουμ' απάνω μας κι αρχίζουμε νάχουμε θάρρος και καλές ελπίδες.
Εντελώς αντίστροφα όμως θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι και ένας ύμνος στην ανθρώπινη αγωνιστικότητα,στο ανθρώπινο μυαλό που κινείται με χίλια σε έκτακτης ανάγκης καταστάσεις !
Ετσι ο σκηνοθέτης παίζει τον ρόλο του θεού (η μάλλον του διαβόλου) που επιφυλάσσει τη χειρότερη μοίρα στο δημιούργημά του.
Κατά τα άλλα η ταινία είναι ένα δοκίμιο πάνω στον φιλμικό χρόνο καθώς ενώ έχει σαν πρόσχημα τον πραγματικό χρόνο (90 λεπτά διορία) το άγχος, η αγωνία αλλά και η δράση συστέλλουν και διαστέλλουν το χρόνο παράλληλα με μια έντονη μουσική δίνοντας στη ταινία χαρακτήρα περιπέτειας. Την ίδια στιγμή υπάρχει ο συναισθηματικός χρόνος ο οποίος εντοπίζεται σε στιγμές όπως το τηλεφώνημα στη μάννα του, η διαθήκη κ.λ.π

πορτραίτο

Το πετάλιο

''Λακάν"του Σλαβόϊ Ζίζεκ

Ενα καταπληκτικό βιβλίο εκλαϊκευμένης φιλοσοφίας-ψυχολογίας είναι το : "Λακάν" του Σλοβένου θεωρητικού και φιλόσοφου Σλαβόϊ Ζίζεκ.Τόσο όμορφα γραμμένο και μεταφρασμένο απλό, με πολλά αναλυτικά παραδείγματα από τον παγκόσμιο κινηματογράφο του οποίου καθώς φαίνεται είναι λάτρης.Ο Λακάν ο τρομερός αυτός αναθεωρητής του Φρόϋντ δεν άφησε γραπτά κείμενα εκτός από τα σεμινάριά του γι αυτό όσοι ασχολήθηκαν με το έργο του προσέφεραν και προσφέρουν μεγάλη υπηρεσία.Ετσι κι αλλιώς η απήχηση που έχει κυρίως στις νέες γενιές είναι μεγάλη και εκτός του ότι ήταν ένας από τους θεωρητικούς που στηρίχτηκε ο Μάης του 68 αποτελεί σήμερα το δομικό λίθο κάθε αξιοπρεπούς ψυχαναλυτικής άποψης.Πρωτότυπες ιδέες όπως, η φάση του καθρέπτη,η σημασία της γλώσσας και της σημειολογίας στη συμπεριφορά, jouissance, φαλλός και η τριάδα: πραγματικού-φανταστικού-συμβολικού είναι καθημερινές αναφορές οποιασδήποτε ψυχαναλυτικής-ψυχολογικής συζήτησης...
Δεν μπλέκει καθόλου σε θεωρητικούς λαβυρίνθους αλλά απλά, κατανοητά χρησιμοποιώντας την προσέγγιση του Λακάν με παραδείγματα καταλήγει σε συμπεράσματα σχεδόν άμεσης χρήσης : Συζητάει για παράδειγμα για την επιθυμία, οποιαδήποτε επιθυμία είναι δική μας ή του Αλλου ? δηλ. του διπλανού μου, της κοινωνίας, των προτύπων:όπως το διατύπωσε ο Rilke : "Υπάρχει ένα πλάσμα εντελώς άκακο.Οταν περνάει μπροστά απ'τα μάτια σου ούτε που το προσέχεις και το ξαναξεχνάς αμέσως μετά.Αλλά άπαξ και τρυπώσει με κάποιο τρόπο στ'αυτιά σου αρχίζει ν'αναπτύσσεται εκεί, εκκολάπτεται και γνωρίζουμε περιπτώσεις όπου έχει διεισδύσει ακόμη και στον εγκέφαλο...Αυτό το πλάσμα είναι ο Πλησίον σου."
Η η αναφορά στις φαντασιώσεις :"Ο απώτερος στόχος του αναλυτή είναι να αφαιρέσει απ' το υποκείμενο τη θεμελιώδη φαντασίωση που οργανώνει το σύμπαν της (αυτο)εμπειρίας του. Το φροϋδικό υποκείμενο του ασυνειδήτου αναδύεται μόνο όταν μια κεντρική πτυχή της εμπειρίας τους υποκειμένου ( η θεμελιώδης φαντασίωσή του), υφιστάμενη μια πρωταρχική απώθηση γίνεται απροσπέλαστη..."
Η πως περιγράφει την libido : "το πετάλιο είναι μια οντότητα που διαθέτει μόνο επιφάνεια,χωρίς να έχει την πυκνότητα της ουσίας, είναι ένα απείρως ελαστικό αντικείμενο με την ικανότητα ν' αλλάζει αδιάκοπα μορφή ή ακόμα και να μετατίθεται από ένα μέσο σ' ένα άλλο : φανταστείτε "κάτι" που αρχικά ακούγεται σαν διαπεραστικός ήχος και κατόπιν εμφανίζεται ξαφνικά με τη μορφή ενός τερατώδους παραμορφωμένου σώματος: Το πετάλιο είναι αδιαίρετο, ακατάλυτο και αθάνατο..."
Η πράγματα που τα γνωρίζουμε όλοι βαθειά αλλά δεν τολμάμε να τα ομολογήσουμε :
"Ο σύγχρονος αθεϊστής νομίζει ότι γνωρίζει ότι ο Θεός είναι νεκρός' αυτό που δεν γνωρίζει είναι ότι, ασυνείδητα, ο ίδιος εξακολουθεί να πιστεύει στον Θεό.Αυτό που χαρακτηρίζει τη νεωτερικότητα δεν είναι πλέον η κλασική φιγούρα του πιστού που τρέφει μυστικά αμφιβολίες για την πίστη του και που επιδίδεται λαθραία σε αμαρτωλές φαντασιώσεις. Σήμερα αντιθέτως, το υποκείμενο αυτοπαρουσιάζεται ως ανεκτικός ηδονιστής, αφοσιωμένος στο κυνήγι της ευτυχίας, ενώ το ασυνείδητό του είναι η έδρα των απαγορεύσεων."

Η αιώνια στιγμή μέρος τρίτο και τελευταίο

Η αιώνια στιγμή μέρος δεύτερο

Η αιώνια στιγμή μέρος πρώτο

Οσο τρέχω με τη μηχανή στον έξω χώρο, άλλο τόσο τρέχω στον έσω χώρο

Ταξιδεύοντας προς τα μέσα ....

Κλείνοντας αυτό το κύκλο, σαν επιμύθιο και λίγο άσχετα από την περιπέτεια στη Μ.Ασία θα ήθελα να πω δυό λόγια για το ταξίδι με μηχανή αυτό καθ' εαυτό.
Οδηγάω εδώ και 13 χρόνια μηχανή μεγάλου κυβισμού και γνωρίζω ότι δεν είναι μια πολύ λογική πρόταση για μετακίνηση εντός ή εκτός πόλης, ιδίως γι αυτούς που έχουν πολυμελή οικογένεια. Ομως τι λογικό επικρατεί ας πούμε σε μια μεγάλη πόλη ? Και ποιά εναλλακτική λύση μετακίνησης έχεις όταν δεν μπορείς να πάρεις το μετρό ? είναι πιο λογικό για παράδειγμα να χρησιμοποιείς αμάξι ? Ομως άσχετα μ' αυτή τη συζήτηση (ένας έρωτας άλλωστε δεν μπορεί να μπει στο μικροσκόπιο) η μηχανή για μένα υπήρξε πραγματικά τρόπος απελευθέρωσης !είναι μια διαδικασία πετάγματος από την καθημερινή μηζέρια, είναι η επαλήθευση του παιδικού οράματος (όπως λέω στο πρώτο άρθρο), είναι έμπνευση, είναι διαλογισμός...Για να σας δώσω να το καταλάβετε μπορεί να σκέφτομαι συνέχεια σ' ένα ταξίδι διάφορα και χρονική διάρκεια μιας ώρας να μου φαίνεται 10 λεπτά. Δεν μπορώ να συγκρατήσω το μυαλό μου σ' αυτές τις σκέψεις : σκέφτομαι ποιήματα,θεατρικά μονόπρακτα, εικόνες, ζωγραφιές, αναμνήσεις, επιστημονικές επινοήσεις αναπάντεχα ! Είναι εκπληκτικό !Οσο τρέχω με τη μηχανή στον έξω χώρο,άλλο τόσο τρέχω στον έσω χώρο. Με φοβερή ταχύτητα..
Αυτός είναι ο λόγος πιστεύω, που ένα ταξίδι μας ανανεώνει, μας χαράζει και μας γεμίζει εμπειρίες. Δεν είναι τόσο τα άγνωστα μέρη, οι περίεργοι άνθρωποι, τα θαυμαστά που βλέπουμε, (άλλωστε τα ίδια τα έχουμε βιώσει μέσα από φωτογραφίες, από ντοκυμαντέρ),αλλά το μέσα μας ταξίδι που δίνει άλλο χαρακτήρα στη καθημερινότητα, δίνει άλλη αίσθηση αυτοπροσδιορισμού και αναδιατάσσει τις νευρικές συνάψεις με μια νέα χροιά σα να πρόκειται για έναν άλλον άνθρωπο.

ταξίδι στη Μ.Ασία συνέχεια 7

Τελευταία στάση του ταξιδιού μου ήταν το Μποντρούμ (Αλικαρνασσός).Το ταξίδι από το Κουσάντασι στο Μποντρούμ ήταν υπέροχο καθώς για πρώτη φορά ο δρόμος γινότανε παραλιακός αλλά όχι μόνο, κυριαρχούσε το πράσινο, κυρίως ελιές και οι δαντελωτές ακτές με φοβερό ανάγλυφο ! Ο δρόμος όμως όχι πολύ φαρδύς κι έτσι λόγω της κίνησης καθυστέρησα αρκετά να φτάσω.
Το Μποντρούμ λοιπόν είναι ένα δήθεν γραφικό μέρος καθώς άσχετα με την ιστορία και το τοπίο έχουν φυτρώσει χιλιάδες άσπρα νησιώτικά σπιτάκια σαν κι αυτά που βλέπουμε στην Ιο για παράδειγμα αλλά τόσο μα τόσο άσχετα και δυσανάλογα που προκαλεί κατάπληξη !Η ίδια η πόλη είναι χαωτική και αν κάνεις το λάθος και μπείς μέσα θα περάσεις δύσκολα ! Το πιο πιο ενδιαφέρον σημείο της πόλης, ιστορικά και παραδοσιακά είναι οι φυλακές που δεσπόζουν στο λιμάνι.
Γύρω, γύρω από την πόλη υπάρχουν τεράστια συγκροτήματα ξενοδοχείων για τους τουρίστες που βιώνουν το καλοκαίρι στα πολυτελή spa, στά μπακάρντι γύρω απ'τις πισίνες και στις υποκλήσεις από το προσωπικό χωρίς στη πράξη να πάρουν μυρωδιά για την πραγματική Τουρκία !

ταξίδι στη Μ.Ασία συνέχεια 6

Ο επόμενος σταθμός μου ήταν ή Εφεσος και το Κουσάντασι τα οποία απέχουν μεταξύ τους ελάχιστα.Το ένα είναι στα ενδώτερα και το άλλο παραθαλάσσιο.Η Εφεσος βρίσκεται κοντά στην πόλη Σελτσούκ όπου υπάρχει και μουσείο.Πολύ εντυπωσιακή και κραυγαλέας αισθητικής θα έλεγα με τα περισσότερα αρχαία μνημεία να ανήκουν στη ρωμαϊκή περίοδο ένα τεράστιο θέατρο, η Πύλη της Μαγνησίας, η οδός των Κουρήτων,η βιβλιοθήκη του Κέλσου μαρτυρούν τα μεγαλεπήβολα σχέδια των ανθρώπων που γίνονται σκόνη και μνήμη στο διάβα του χρόνου.Αφιερωμένη κυρίως στη λατρεία της Αρτεμης και γνωστή για ένα από τα αρχαία επτά θαύματα της αρχαιότητας (το ναό της Αρτεμης), η Εφεσος ήταν αρχικά χτισμένη στα παράλια αργότερα όμως μεταφέρθηκε πιο ηπειρωτικά.
Οσον αφορά το Κουσάντασι, έχει ένα χαρακτήρα και μπορώ να πω ότι είναι και η πιο όμοσρφη πόλη από όσες επισκέφθηκα.Εχει μια ωραία παραλία- προκυμαία για βόλτα με κρουαζιερόπλοια, ένα τεράστιο παζάρι(μια πόλη παζάρι)με μιλιούνια τουρίστες, πολλά ξενοδοχεία και παραλία για κολύμπι στην άκρη της πόλης.
Το βράδυ αξίζει να κάνεις μια βόλτα, αν δεν έχεις αγοραφοβία βέβαια γιατί γίνεται πανικός. Υπάρχει μια φλόγα στη συμπεριφορά των Τούρκων απέναντι στους τουρίστες ανάλογη μ' εκείνη που είχαμε οι Ελληνες τη δεκαετία του 70.
Ετσι στο δρόμο συναντάς γρσφικές σκηνές όπως το ανακάτεμα του παγωτού, η ζωντανή κατασκευή κεραμικών, πλήθος κουρεία που εργάζονται όλες τις ώρες, μικρά αλλού φαν παρκ, περιφερόμενους μουσικούς,ζωντανές τηλεοπτικές μεταδόσεις με δημοφιλείς παρουσιαστές κ.λ.π.
Στο δρόμο παίζαν δυό μουσικοί και τραγουδούσαν (ένα αρμόνιο και μια φωνή)και μια αίσθηση από Μανώλη Αγγελόπουλο σε πλημύριζε ! Ενα κορίτσι πανέξυπνο και με καλή γνώση Αγγλικών (σπάνιο για την Τουρκία) προσπαθούσε να μου πουλήσει σκουλαρίκια να ταιριάζουν με το περιδέραιο που είχα ήδη αγοράσει(για δώρο), με φοβερό ζήλο και κέφι.

Αρχισε μια συζήτηση τελείως στα ελληνικά

Ταξίδι στη Μ.Ασία συνέχεια 5

.
Μετά λοιπόν την περιοδεία στα αρχαία της Περγάμου κινήθηκα προς Αϊβαλί. Η απόσταση μέχρι το Αϊβαλί είναι πολύ μικρή.Το πρώτο που συναντάς είναι ένα πευκοδάσος και μια πανοραμική θέα της πόλης πράγματα που σε προδιαθέτουν για κάτι πολύ θαυμάσιο. Ομως το αποτέλεσμα δεν ήταν αντάξιο των προσδοκιών.Πάντα είχα μια συγκινητική θολή εντύπωση για τον τόπο των παππούδων μου σαν ένα γραφικό όμορφο μέρος με παλιά αρχοντικά εικόνα που έντονα στην περνάει το παρακάτω δημοτικό τραγούδι:
Τρία καράβια πάνε Σμύρνη και Κορδελιό

Δεν είδαν τα ματάκια μου βρε τζάνεμ

Σαν τ‘ Αϊβαλί χωριό

Ποιος θέλει για να μάθει, Τι είναι τ‘ Αϊβαλί

Εμένα να ρωτήσετε βρε τζάνεμ

Εγώ έκαμα εκεί
Αν προσθέσεις και τις άπειρες διηγήσεις από τους ξεριζωμένους Ελληνες τότε φτιάχνεις μεσ' στο μυαλό σου μια ιδεατή ονειρική περιοχή.
Η πραγματικότητα όμως δεν είναι έτσι και το αντιλαμβάνεσαι καθώς μπαίνεις σ' ένα ασφυκτικό παραλιακό μποτιλιάρισμα και ψάχνεις σε μια πόλη που επεκτείνεται απείρως και διακλαδωτα από τον Βορρά μέχρι το Νότο. Η γεωφυσική διαμόρφωση βέβαια είναι κάτι το διαφορετικό καθώς κόλποι, κολπίσκοι δαντελωτά ακρογιάλια, νησάκια συνθέτουν ένα ιδιαίτερο τοπίο όμως τι να το κάνεις ; είναι τόσο άσχημη η επέμβαση των ανθρώπων με τα ίδια άχρωμα φασόν κτίρια, τα λυόμενα και τα κιτς ξενοδοχεία με τις πισίνες που αμέσως χάνεις κάθε διάθεση για ρομαντικές αναπολήσεις. Το Αϊβαλί μου φάνηκε να έχει διαμορφωθεί σε μια "σύγχρονη" αστική λουτρόπολη καθαρά κάτω από την πίεση μιας βεβιασμένης τουριστικής ανάπτυξης και σαν διέξοδο για το κύμα των εκατομμυρίων αστών της ηπειρωτικής Τουρκίας που γυρεύαν απεγνωσμένα μια παραλία να βουτήξουν τα πόδια τους.
Περιδιάβηκα λοιπόν, όλους αυτούς τους φράκταλ σχηματισμούς της παραλίας και κάποια στιγμή ενώ δεν είχα που να διανυκτερεύσω ως εκ θαύματος εμφανίζεται μπροστά μου κάτι σπάνιο για την Τουρκία. Ενα κάμπινγκ σ' ένα υπέροχο ειδυλλιακό κολπίσκο !ήταν ότι έπρεπε !
Αφησα λοιπόν τη μηχανή και πήγα στο υψωματάκι για τις συνεννοήσεις μ'έναν τυπάκο που φώναζε αντί να μιλάει και έκανε συνέχεια χειρονομίες ! Εκεί λοιπόν που άρχισα τα τσάτρα πάτρα Αγγλικά και τη χειρο-μιμητική ξαφνικά άρχισα να καταλαβαίνω περισσότερα και καλύτερα.Μου φάνηκε δε ότι ήμουνα στην Κρήτη γιατι ο τυπάκος είχε ξεκινήσει τα "επαέ" και τα "ξάνοιξε" και πράγματι άρχισε μια συζήτηση τελείως στα ελληνικά.
Επρόκειτο προφανώς για τους λεγόμενους "Τουρκοκρητικούς" που είχαν προκύψει στην Μ. Ασία μετά την ανταλλαγή πληθυσμών.
Του είπα ότι είμαι διψασμένος και αμέσως μου έφερε μια μπουκάλα νερό χωρίς να μου πάρει λεφτά όμως εγώ περίπου τον κορόϊδεψα γιατί καθώς κάθησα και δήθεν προετοιμαζόμουνα να στήσω τη σκηνή ανακάλυψα ότι πολύ κοντά είναι ο κεντρικός δρόμος με χιλιάδες εποχούμενους και επειδή σίγουρα θα ήταν αδύνατο να κοιμηθώ το βράδυ έκοψα λάσπη.

Γαβριάδες που κρατούσαν ένα τύμπανο

Ταξίδι στη Μ.Ασία συνέχεια 4

Ξεκινάω λοιπόν καινούργιο ταξίδι με προορισμό την Τροία όμως η ώρα δεν μ' έπαιρνε και έφτασα μέχρι Αϊβαλί μ'ενδιάμεσο σταθμό την Πέργαμο.Η Πέργαμος λοιπόν είναι μεγάλης αρχαιολογικής αξίας με την φημισμένη ακρόπολη, τη βιβλιοθήκη και το περίφημο Ασκληπιείο.Αν και η διαδρομή είναι λίγο επίπονη, αξίζει τελικά τον κόπο.
Το Ασκληπιείο, ένας παράδεισος για την καταπράϋνση του πόνου, μοιάζει μ' ένα πρότυπο θεραπευτικό κέντρο, εντυπωσιακής αισθητικής με το θέατρό του, τα τρεχούμενα νερά, τις σύραγγες και το ιερό, αφήνει μια αίσθηση ηρεμίας και αρμονίας ακόμη και τώρα.
Τελείως παράλογα όμως έχει φτιαχτεί ακριβώς δίπλα ένα στρατόπεδο τεθωρακισμένων και εκεί που επικοινωνείς με το αρχαίο αθάνατο πνεύμα και ακούς απ' ευθείας τη φωνή του Αριστοτέλη και του Ηράκλειτου ξαφνικά σε διακόπτουν μιλιταριστικές ιαχές και παραγγέλματα. Τι λογική Κλαούσεβιτς είν' αυτή τώρα που επιτάσει σε κάποιον να φτιάξει δίπλα σ' ένα εκπληκτικής ομορφιάς μνημείο ένα μηχανισμό έλξης πυραύλων και βομβών είναι απορίας άξιον ! αν η απάντηση είναι μια κουτοπόνηρη λογική τότε νομίζω ότι σαν ανθρωπότητα έχουμε πολύ στενά περιθώρια επιβίωσης ακόμη !
Αυτό που μού μεινε από την επίσκεψη στη Πέργαμο είναι τέσσερεις γαβριάδες που κρατούσαν ένα τύμπανο και το βαρούσαν ρυθμικά με σκοπό ίσως να φωτογραφηθούν από τους τουρίστες.Καταπληκτική εικόνα !

Στη Σμύρνη έμεινα σ' ένα μάλλον κακόφημο ξενοδοχείο

Ταξίδι στη Μ. Ασία συνέχεια 3

Στη Σμύρνη έμεινα σένα μάλλον κακόφημο ξενοδοχείο (κατά λάθος και λόγω της κούρασης) με 25 τούρκικες δηλ. σχεδόν 12 Ε.Σ' αυτό το δωμάτιο μάλλον κελλί, κατάφερα τελικά να κοιμηθώ.Ο ξενοδόχος κλασική τούρκικη φάτσα με περιέβαλε με συμπάθεια και ανοικτή καρδια.Στο πάρκιν που έβαλα όμως τη μηχανή μου, καθώς δεν υπήρχε άλλο μέρος να την παρκάρω, για μια νύχτα μου ζητήσανε 6 λίρες ο ιδιοκτήτης δε ήταν πολύ πονηρός και μου έφαγε διπλή ταρίφα.Βαριόμουνα ειλικρινά ν'ασχοληθώ και του τα΄δωσα όμως στο βάθος με πείραξε και από μέσα μου έβριζα.Το προηγούμενο βράδυ έψαχνα εναγωνίως ένα μαγαζί για να φάω και τα περισσότερα ήταν για donner- γύρο ένα φυσιολογικό μαγεριό ταβέρνα, εστιατόριο δεν υπήρχε.Με πολύ κόπο βρήκα ένα μικρό μαγέρικο και επέλεξα στριφτό μακαρονάκι με κοτόπουλο, φασολάκια και σαλάτα.Για μπύρα ούτε συζήτηση !Ολα μαζί 9 λίρες.Τίποτα ! Ο Κεμάλ ήταν έξω καρδιά χαιρετούρες συνέχεια, γελάκια με ρώτησε άν μ' άρεσε το φαϊ και του απάντησα ότι ήταν καλό αλλά καυτερο και μου έδειξε γελώντας την κανάτα με το νερό. Αϊντε, άϊντε φώναζε στη πιθανή πελατεία του και συμπλήρωνε: μάσαλα, μάσαλα...Την ώρα του λογαριασμού μ' έβαλε εμένα να κάνω την πρόσθεση αναλυτικά για κάθε είδος και για απόδειξη ούτε λόγος ...
Τη νυχτερινή Σμύρνη δεν την έζησα καθώς ήμουν κατάκοπος και φοβόμουνα λίγο.
Ψώνισα από την πίσω τη σκοτεινή πλευρά της πόλης μερικά φρούτα λίγα Σύκα Αϊδινίου και λίγα νεκταρίνια. Τα σύκα (ασπρόσυκα) ήταν τρομερά ! Κάποια στιγμή το απόγευμα ακούγεται ο μουεζίνης από το κοντινό τζαμί. Οι φωνές από τα γύρω καφενεία μοιάζουν τόσο πολύ με τις ελληνικές που πολλές φορές ξεγελιέσαι και νομίζεις ότι είσαι στην Ελλάδα.Από τη Σμύρνη και μετά έχει μείνει στη μύτη μου μια αναθεματισμένη μυρωδια βαριά σαν καπνός σαν άρωμα δεν έχω ιδέα τι είναι, πάντως μ' ακολούθησε σ' όλο το ταξίδι και ακόμη και τώρα μέρες μετά μπορώ κάλλιστα να την ανακαλέσω στη μνήμη μου.

Ταξίδι στη Μ. Ασία συνέχεια 2

Η εικόνα που σου δίνει η Σμύρνη λοιπόν είναι της πλήρους αντίφασης: Δόκτωρ Τζέκυλ, μίστερ Χάϋντ. Σα να ράψανε ένα κουστούμι ευρωπαϊκό πάνω σε μια βράκα. Ή γραφικά έως άθλια σοκάκια, παζάρια, σπιτάκια,επαρχιακές πλατεϊτσες,παιδάκια που παίζουν, "πλακιώτικες " εικόνες, ανηφορίτσες , φτώχεια και αεργία (τεμπελιά)ατελείωτη, και σε χρόνο απειροστό στον κεντρικό δρόμο η βιτρίνα μιας ευρωπαϊκής μεγαλούπολης με τα τεράστια ξενοδοχεία, τις τράπεζες, τα μαγαζιά, με τις τεράστιες πλατείες, τους φοίνικες, τα έργα τέχνης κ.λ.π.Κάτι μεταξύ Πακιστανικής συνοικίας και μοντέρνας μεγαλούπολης.Κάνει εντύπωση το γεγονός 1) πόσοι άνθρωποι ασχολούνται με το εμπόριο 2) πόσοι άνθρωποι στέκονται άπρακτοι χωρίς εργασία.Κάθησα και ήπια καφέ σε μια τέτοια γραφική πλατεϊτσα.Αρκετοί ηλικιωμένοι, αλλά και νέοι κάθονται και διαβάζουν εφημερίδα, πίνουν τσαγάκι (ένα καφέ ποτηράκι με κουταλάκι) και παίζουν ένα παιχνίδι που μοιάζει με σκάκι όμως φέρνει απ' ότι τελικά παρατήρησα σε ντάμα. Κάποιος διερχόμενος μ' ένα φορτηγάκι έριξε κατα λάθος έναν κάδο σκουπιδιών. Κανένας δεν ενδιαφέρθηκε να τον ξαναστήσει.Αντίθετα με την ελληνική νοοτροπία ήταν ευχάριστη ή έκπληξη να διαπιστώσω ότι η παρουσία μου δεν προξένησε ιδιαίτερη εντύπωση. Μάλλον καθόλου θα έλεγα. Το ίδιο και στους κράχτες των μαγαζιών με μία μοναδική εξαίρεση τους πωλητές δερματίνων ειδών οι οποίοι σε παίζουν στενό μαρκάρισμα.

Ταξίδι στη Μ.Ασία συνέχεια...

Μετά λοιπόν την φρικτή ταλαιπωρία μου στο Τσεσμέ, έφυγα σα να είχα αφηνιάσει με το άλογό μου (V-Strom 650) χωρίς τούρκικα λεφτά (μόνο ευρώ)χωρίς μυαλό βασικά προς τη Σμύρνη.Σε λίγο μου προστέθηκε η ανησυχία τι θα γίνει στα προσεχή διόδια ! Βρέθηκα λοιπόν να ταξιδεύω σαν την άδικη κατάρα ανάμεσα σε χωράφια με ελιές, κάτι περίεργα δένδρα, λιγοστά εργοστάσια και αποθήκες σε μια τεράστια λεωφόρο καινούργια που θύμιζε κάπως τη δικιά μας Εγνατία. Δίπλα μου συνηθισμένα Ευρωπαϊκά αμάξια μεσαίου και μεγάλου κυβισμού όμως καμμιά μηχανή ούτε καν μηχανάκι.Κάποια στιγμή έφτασα στα διόδια όπου διαπίστωσα οτι τα Ευρώ μου έχαιραν υψηλής εκτίμησης και συμπάθειας. Φτάνοντας στη Σμύρνη έχεις την εντύπωση ότι φτάνεις σε κάποια φτωχική κωμόπολη με παλιόσπιτα, εκείνες τις άχαρες, χρωματιστές πολυκατοικίες που έχουν βγεί σαν με καρμπόν με το πιάτο της δορυφορικής στο μπαλκόνι, μικρά μαγαζιά, άνθρωποι αγέλαστοι που περιμένουν στις στάσεις του λεωφορείου και σημαίες, πολλές σημαίες όλων των μεγεθών με την ερυθρά ημισέληνο κυματίζουν εχθρικά σα να θέλουν να δηλώσουν ότι όποιος βάλει στο νού του κάτι για χαμένες πατρίδες καλύτερα να το ξεχάσει...
Δημιουργεί τόση φόρτιση αυτό το σύμβολο σε μας ειδικά τους Ελληνες !

Μπαίνοντας λοιπόν στην κυρίως πόλη, επιτέλους νοιώθεις το άγγιγμα μιας Ευρωπαϊκής μεγαλούπολης με μοντέρνα μεγαθήρια, πολυτελή μαγαζιά, διαμορφωμένες πλατείες και μ' ένα πληθυσμό περίπου όσο της Αθήνας αναρωτιέσαι που βρίσκεται τόσος κόσμος...
Η κίνηση είναι αρκετή, όμως το κυκλοφοριακό σύστημα απηχεί μια συντεταγμένη πολιτεία καμμία σχέση με το ελληνικό χάος. Ομως οι Τούρκοι οδηγοί είναι νευρικοί σαν και μας και κορνάρουν σχεδόν χωρίς λόγο συνεχώς.Τα πεζοδρόμια ψηλά με κολωνάκια, ιδιωτικά πάρκινγκ παντού και παντού έντονη η αίσθηση της αστυνόμευσης...

Ταξίδι στη Μ.Ασία

Ειχα στο νου μου από καιρό να κάνω ένα ταξίδι στη Μ. Ασία.Παράλληλα ήθελα να έχω και την εμπειρία ενός ταξιδιού με μηχανή εκτός Ελλάδας.Πολύ γρήγορα ανακάλυψα ότι ήταν λάθος απόφαση ! Είχα στ' αυτιά μου βέβαια όλες αυτές τις φοβίες για τον επί 400 χρόνια δυνάστη για τους δολοφόνους του Σολωμού κ.λ.π όμως καθησύχαζα τον εαυτό μου με νεώτερες πληροφορίες για 30 εκατ. τουρίστες, παραδοσιακή φιλοξενία, ευρωπαϊκό κράτος και άλλα...Αυτό που αντιμετώπισα με το που πάτησα Τούρκικο έδαφος ήταν άνευ προηγουμένου ! Ενοιωσα εχθρικότητα, εξαπάτηση, ειρωνία, καχυποψία και αυτό που ήθελα να κάνω άμεσα ήταν να επιστρέψω στη πατρίδα ! Με πολύ κόπο το ξεπέρασα και είπα να συνεχίσω με βαριά καρδιά ! Επί μία ώρα με είχαν και περίμενα σε κατάσταση ανησυχίας στο τελωνείο με σκοπό ένας "τυχαίος" ειλικρινά να πηγαίνει και να φέρνει τα χαρτιά μου από γραφείο σε γραφείο με στυλ χαβαλέ! Κυριολεκτικά η κατάσταση ήταν σουρεαλιστική ! όταν δε σε κατάσταση απόγνωσης τον πίεσα να μου δώσει διαβατήριο και άδεια μηχανής προφασίστηκε ότι διεκπαιρεώνει κάποιες διαδικασίες ακόμη.Πιο πολύ ανησυχούσα για την τύχη του διαβατηρίου μου.Απ' ότι υπέθεσα τελικά επειδή δεν έβγαζα άκρη προσπάθησα να τον δωροδοκήσω, όμως τελικά ούτε αυτή ήταν η αιτία της ταλαιπωρίας μου καθώς πήρε αρχικά τα χρήματα αλλά στη συνέχεια μου τα επέστρεψε και κράτησε μόνο 2 Ε όσο ήταν δηλ. η ταρίφα.
Απ' ότι κατάλαβα τελικά το γεγονός ότι ήμουν Ελληνας, μοτοσυκλετιστής, μόνος ίσως κινούσε κάποιες υποψίες αλλά πως δικαιολογείται το γεγονός ότι ήταν κι άλλοι δίπλα μου που υφίσταντο παρόμοια ταλαιπωρία ! Υπ' όψην ότι δεν μου ψάξαν καθόλου τα πράγματα !

πηγαίνουμε μπροστά ή ατενίζουμε προς τα πίσω

Δεν είναι μόνο τα χρόνια που έφυγαν..
Δεν είναι μόνο τα όνειρα μας…
Δεν είναι μόνο τα αγαπημένα πρόσωπα που ήταν γύρω μας που είτε φύγαν είτε άλλαξαν …
Δεν είναι ο αέρας, το νερό, το χώμα, οι σχέσεις, το παιχνίδι που ήσαν αμόλυντα και αγνα …

Το μοναδικό, το καταπληκτικό, το έξοχο, το ζωογόνο μυστήριο κατά την ταπεινή μου γνώμη που μας μαγεύει από την παιδική μας ηλικία και ολοένα μας έλκει αντιστρόφως ανάλογα με την μικρή χρονική διάρκειά του είναι το πάθος, η περιπέτεια, η δράση, η συγκίνηση, ο θαυμασμός, η ανακάλυψη, η διαρκής χαρά της μάθησης που χαρακτηρίζουν την παιδική ηλικία και που τη συνθέ-τουν τόσο περιεκτικά, τόσο δυνατά αλλά και τόσο σύντομα ..,

Γι αυτό πιστεύω στα ύστερα χρόνια της ‘’καριέρας’’ , της τυποποίησης, της προσαρμογής, του ρεαλισμού και της προσγείωσης αυτά τα χρόνια γίνονται πόλος αναφοράς σαν μια περίοδος ‘’χαμένου παραδείσου ‘’’
Αλλά τι μπορούμε να κάνουμε ?
Μπορεί κάποιος να μείνει αιώνια παιδί, ανεύθυνος κι ελεύθερος, χαρούμενος γύφτος, ελεύθερος Ζορμπάς, καταθλιπτικός Μόρισσον, τρελός Ασιμος ? Η μπορεί να συνταιριάξει την ρομαντική κι ενδεχομένως παιδική αφελή διάθεση με το επάγγελμά του ?
Κακά τα ψέμματα ! Η παιδικότητα δεν μπορεί να γίνει ιδεολογία, ούτε στάση ζωής….Ελάχιστοι το έχουν καταφέρει αυτό και οι περισσότεροι απ’ αυτούς καλλιτέχνες.
Φαντασθείτε έναν κόσμο όπου θα είχαν τον έλεγχο παιδιά – να έμπαινες π.χ. σ’ ένα αεροπλάνο και ο πιλότος να ήταν παιδί. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι όλη η ουσία του ανθρώπου το βαθύτερό του ζουμί δηλ. ότι συγκροτεί την ψυχή του : το συναίσθημα, το όνειρο, ο αυθορμητισμός, το χιούμορ, το παιχνίδι, η τρέλα δεν έλκουν την καταγωγή τους από την παιδική ηλικία ! Και είναι αυτά κυρίως που διαμορφώνουν την προσωπικότητά μας, είναι αυτά κυρίως που καθορίζουν τις σχέσεις μας το επάγγελμά μας τη ζωή μας
Είναι αυτά που μπαίνουν σαν κριτήριο όταν πλησιάζουμε έναν άνθρωπο και μας κάνουν να νοιώθουμε άνετα, είναι αυτά κυρίως που χρειαζόμαστε στην καθημερινότητά μας για να ζούμε καλά, είναι αυτά που εμφυσούμε στους γύρω μας και στα παιδιά μας, για να έχουν μερικές στάλες ευτυχίας…
Θα μου πεις , το θέμα είναι περισσότερο φιλοσοφικό… έτσι κι αλλιώς πόνος και χαρά πάνε μαζί και η ζωή είναι ωραία αλλά κα δύσκολη, αγωνιώδης και σκληρή και αν δεν πονέσεις, δεν μοχθήσεις δεν πρόκειται να νοιώσεις λίγη χαρά κι επιτέλους τι νόημα έχει να λέγονται όλ’ αυτά ετούτη τη στιγμή ?
Εχει νόημα διότι η αιτία που ανατρέχουμε στην παιδική μας ηλικία είναι ότι τότε είχαμε μια συναισθηματική πληρότητα, ισορροπία, ζωτικότητα που ποτέ πια δεν επαναλήφθηκε, είχαμε συντροφικότητα , αγάπη (αλλά και θυμό ) μαχητικότητα, ζωντάνια, ξεγνoιασιά, χαρά αλλά όλ’ αυτά κάτω από τη σκέπη μιας προστασίας (οικογενειακής), αν και εφ’ όσον υπήρχε , κάτω από τον έλεγχο ( τον γονεϊκό ) πάντα με την υπεράσπιση – υποστήριξή τους όταν κτυπούσαμε, όταν βρισκόμαστε σε κίνδυνο, όταν πεινούσαμε-διψούσαμε, όταν πονούσαμε.
Κάτω απ’ αυτό το στοργικό ‘’χάδι ‘’ αλλά και κάποτε έξω απ΄ αυτό (όταν επαναστατούσαμε) ζούσαμε με λύσσα την κάθε στιγμή γιατί αυτή η στιγμή ήταν καινούργια, εντυπωσιακή, καταπληκτική. Αυτή η στιγμή μ’ ένα περίεργο τρόπο εντυπώθηκε στη μνήμη κυρίως με τις οσφρητικές και μετά με τις οπιτκές – ακουστικές παραστάσεις.
Κυρίως λοιπόν θυμόμαστε οσμές :
Τα φύλλα του ευκάλυπτου απέναντι απ’ το σπίτι μας, πως μυρίζει ένας γάϊδαρος, η μυρωδιά του μπακάλικου της κυρά Παρθένας (βαριά και έντονη :τυρί, κρασί, λάδι, φακές και λίγο μούχλα), το γιασεμί το βράδυ, η μυρωδιά του ψοφιμιού στα χαλάσματα του ερείπιου της κυρά Ησαϊας, η μουριά, το τσιμέντο (έντονη και ιδιαίτερη ) το χώμα ( ιδιαίτερα ο άργιλος όταν οι νοικοκυρές καταβρέχουν το δρόμο ή όταν βρέχει ) , οι βρώμικες τρύπες, το φρεσκοπλημένο μπλουζάκι, τα τζίτζιφα, το καινούργιο ποδήλατο (τι ωραία που μύριζε ), τα βαρέλια του κρασιού όταν τα καθαρίζανε, πως μυρίζει ένα κορίτσι, η μαστίχα, το παγωτό.
Αλλά και άλλες αισθήσεις :
Πως αισθάνεσαι όταν κουτουλάς το κεφάλι σου (ντόϊνννν…) όταν τρως πέτρα στο κεφάλι, όταν πέφτεις και χτυπάς το σαγόνι σου, όταν ματώνεις το στόμα σου, όταν γλύφεις σκουριά, όταν τρώς χλόη, όταν τρώς λουλούδια, όταν μασάς τα μαλλιά του φίλου σου, όταν φτύνεις, όταν γλύφεις το χώμα, όταν πηδάς από ύψος τρία μέτρα (όπου νοιώθεις να δονείται ο αυχένας και η σπονδυλική στήλη ), όταν μασάς τα αυτιά του φίλου σου, όταν τρως μπουνιά, όταν ρίχνεις μπουνιά, όταν πέφτεις κάτω, όταν γδέρνεις τα γόνατά σου, όταν πέφτεις από το ποδήλατο, όταν τρώς κλωτσιά, όταν τρως σφαλιάρα, όταν βρίζεις άσχημα, όταν μουγκρίζεις, όταν φωνάζεις, όταν γελάς, όταν τσιρίζεις, όταν γαργαλιέσαι, όταν ζείς..
Πως αισθάνεσαι όταν αγκαλιάζεις ένα δένδρο, μια κολόνα (στην αμπάριζα) όταν τρέχεις, όταν σέρνεσαι, όταν κάνεις κολοτούμπα, όταν παίζεις μπάλα, όταν παίζεις γιαλένια, μπάζ, χαρτάκια, όταν σκαρφαλώνεις έναν τοίχο, όταν πετάς μια πέτρα, όταν παίζεις κρυ-φτό , όταν χαϊδεύεις ένα σκύλο, όταν μιμείσαι το αεροπλάνο, και πράγματι είσαι εκατό τοις εκατό σίγουρος ότι πετάς ότι τα πόδια σου δεν πατάνε στο έδαφος.(Αυτή η σκηνή θα επαναληφθεί εκατοντάδες φορές στα όνειρά σου). Όταν οδηγείς το ποδήλατο χωρίς χέρια όρθιος και ο αέρος σφυρίζει στ’ αυτιά σου).
Όταν μιλάς άπειρες ξένες γλώσσες, όταν οδηγείς υποβρύχιο, όταν νοιώθεις τις ακτίνες του ήλιου (που σε καίνε) , όταν νοιώθεις φιλικούς τους ανθρώπους, όταν κοροϊδεύεις, όταν χαζεύεις…Τι ωραία !!
Πως αισθάνεσαι όταν ακούς Διονυσίου (ήταν ψεύτικά ….τα φιλιά που μου χες δώσει ήταν ψεύυυυτικααααααααα !) Καζαντζίδη, Πουλόπουλο, αλλά και ποπ :( σε συνάντησα στην πλάζ και φορούσες τυρκουάζ ) , πάμπολα, Αλέξης.
Ο αποκλεισμός απ’ το παιχνίδι ισοδυναμούσε με αποκλεισμό απ’ τη ζωή ! Όμως πόσο εύκολα γινότανε αργότερα αυτό, όσο μεγαλώναμε ?
Πόσο σπουδαίο πράγμα ήταν η δικαιοσύνη !
Λέγαμε δεν είναι δίκαιο ! Λες και ήταν τίποτε δίκαιο γύρω μας και εμείς κολλούσαμε στο γράμμα του νόμου !
Λέγαμε ότι δεν είναι δίκαιο να κλέβεις στο παιχνίδι, να λες ψέμ-ματα να υποκρίνεσαι, να κερδίζεις με απάτη και είχαμε ιερή προσήλωση στον άγραφο αυτό κανόνα. Οποιος τον παρέβαινε δεν τον παίζαμε . Που να ξέραμε !

Εμεινε τίποτε απ’ όλη αυτή την περιπέτεια ?
Συνεχίστηκε εν μέρει και στην εφηβική και στην νεανική ηλικία κυρίως αυτή η διάθεση για περιπέτεια, η ξεγνοιασιά και η αίσθηση της ελευθερίας αλλά σε πολύ λιγότερο βαθμό !
Εμεινε κάτι σαν συνέχεια, στην εργασία στα χόμπι κ.λ.π. ?
Κάτι λίγο στην εργασία και μερικά χόμπυ όπως η ορειβασία, η μηχανή .
Εμεινε αυτή η διάθεση για ελευθερία, για όνειρα, για χαρά? Περισώθηκε κάτι.
Εμεινε το αίσθημα της δικαιοσύνης ?
Αρκετά.
Σαν κατακλείδα, νομίζω ότι οι άνθρωποι στη διάρκεια της ζωής είναι φυσικό να τείνουμε σε καταστάσεις πιο σταθερές (χαμηλώτερης εντροπίας) όμως βαθειά πίσω στο μυαλό μας πάντα είμαστε έτομοι να γίνει ένα κλίκ και να πηδήξουμε την μάντρα, να τρέξουμε στον χωματόδρομο με ορμή, να ουρλιάξουμε και άς ξέρουμε ότι κάποια στιγμή θα σωριαστούμε !
Και ότι η παιδική μας ηλικία είναι μια υποθήκη για μελλοντικές ουτοπίες !!!