Βράχια, αέρας, θάλασσα αφρισμένη, καϊκια και σημαδούρες, πράσινο χειμωνιάτικο,φωσφοριζέ ανάμεσα στις αλέες του μικρού δάσους, θαλασσοπούλια, επισκευές, κατασκευές στο έλεος του χειμώνα, σιγανή βροχή. Αυτό δημιουργεί προϋποθέσεις για παραφορές.....
Θυμάμαι μικρός στο δημοτικό, όταν έβρεχε,στο διάλειμμα, βγαίναμε με μια ομπρέλα μαζί με τον Ζαχαρία και φανταζόμαστε ότι οδηγάμε αυτοκίνητο.
Το κύμα λυσσάει ν' αρπάξει κάτι από έξω, σαν πόδι λιονταριού.Μ' αρέσει να βγαίνω στην αντάρα του καιρού, να μυρίζω, ν' ακούω, να γεύομαι την αλμύρα της θάλασσας. Πάνω ο ουρανός τυραννικός, πλακώνει τη γη. M' αρέσει αυτή η αναταραχή, που φέρνει τα πάνω κάτω, αφού ο άνθρωπος δεν μπορεί, ας είναι τουλάχιστον η φύση , που θ' αναλάβει να βρέξει, να καθαρίσει, να λειάνει, να φτιάξει ένα καινούργιο τοπίο με το δικό της ένστικτο.
Έχουμε μπει για τα καλά μέσα στη σχολική χρονιά και γω δεν σκέπτομαι τίποτε άλλο παρά τους μαθητές μου. Πως θα πω καλύτερα το μάθημα, με ποιο τρόπο θα χρησιμοποιήσω τον διαδραστικό πίνακα, πως θα τους εξάψω τη φαντασία και άλλα τέτοια. Στα πλαίσια των νέων μέτρων, συμπληρώνουμε ωράριο με το να κάνουμε δυο ώρες ένα πρόγραμμα συν μία ώρα ένα project κι επειδή ουδέν κακόν αμοιγές καλού, τελικά η καινούργια αυτή ύλη μου έδωσε έναυσμα για να σκεφτώ και να μηχανευτώ καινούργια πράγματα. Το πρόγραμμα λοιπόν το ονόμασα : «ζωγραφίζω με το μυαλό μου» και κάθε φορά στίβω το μυαλό μου να κατεβάσω ιδέες να κάνω τα λεγόμενα εικαστικά μαθηματικά ή μαθηματική καλλιτεχνία. Χρησιμοποίησα κατ' αρχάς τον Escher και τις ιδέες του, μετά πέρασα στα fractal και τέλος κατέληξα στις δημιουργίες του προγράμματος logo το οποίο εφαρμόζει κάποιες εντολές και σχεδιάζει μαθηματικά μοτίβα. Πραγματικά οι δημιουργίες της logo εντυπωσιάζουν γιατί όχι μόνο έχουν την λεγόμενη μαθηματική αισθητική, αλλά μοιάζουν να είναι κατασκευάσματα ενός καινούργιου κόσμου...Έτσι μ' αυτό τον τρόπο δίνεται και η εξήγηση στο ερώτημα γιατί μας αρέσει κάτι ! Διότι προφανώς είναι φτιαγμένο με κάποιες λογικές εντολές. Ακόμη και τα τυχαία σχέδια της εντολής random βλέπουμε ότι υπακούουν σε κάποιους κανόνες και ρυθμίσεις. Γι αυτό μας αρέσουν.
Πλακίδια σε στυλ Escher, φτιαγμένο από μαθήτρια
Κύκλοι περιστρεφόμενοι με την logo
Όλες οι ευθείες που συνδέουν τις κορυφές ενός 24-γώνου
πενταγωνικό έντομο φτιαγμένο από την logo
αστεράκι με πόδια
ένα σχεδιάκι από έναν μαθητή
η logo χρησιμοποιεί εκατομμύρια ισόπλευρα τρίγωνα για να ζωγραφίσει αλά jackson pollock
Στην πόλη μας ξαφνικά όλοι βουβαίνονται ! Οχι και τόσο ξαφνικά αφού από τις πολλές τις διαμαρτυρίες τις αδιέξοδες και χωρίς ανταπόκριση από τους ιθύνοντες είχε κλείσει ο λαιμός τους.Έχουν επίγνωση ότι πια κανείς δεν τους ακούει, εντούτοις συνεχίζουν να φωνάζουν επιδεικτικά. Φυσικά δεν ακούγεται τίποτα. Οι άντρες των μονάδων καταστολής , ξύνουν αμέριμνοι τη μουσούδα τους και πια δεν έχουν δουλειά... Απλά ο ρόλος τους είναι να υπενθυμίζουν το πάλαι ποτέ «ένδοξο» παρελθόν τους και κάποιους ίσως να συνεχίζουν να τους φοβίζουν. Γελοίο θέαμα να βλέπεις κάποιους να ω
ρύονται και να μην ακούς τίποτα. Κάποιοι που αντελήφθηκαν το παράλογο του πράγματος, άρχισαν να προκαλούν θόρυβο, χτυπώντας κατσαρόλες ή τύμπανα ή πετούσαν πυροτεχνήματα.Ένας υπουργός που διατηρούσε ακέραιη τη φωνή του μονολογούσε : Τι ζητάνε, δεν καταλαβαίνω !
Όταν πια η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο μερικοί άρχισαν να δείχνουν σαν υπεύθυνο τον Αλκιβιάδη ένα χαζούλη μισότρελο γραφικό τύπο που πηγαινοερχόταν από πορεία σε πορεία κρατώντας ενα γιο-γιο. Το τι ξύλο έφαγε ο φουκαράς δεν περιγράφεται ! Ολοι ξέσπασαν εναντίον του. Οι άντρες των μονάδων καταστολής γελούσαν ευχαριστημένοι που ο κόσμος εκτονώνοταν μ' αυτόν τον τρόπο.Οι συνδικαλιστές ενώ διατηρούσαν μια χαρά τη φωνή τους, υποκρίνονταν ότι έχουν βουβαθεί κι αυτοί, παρ' όλ' αυτά συνέχισαν δήθεν να απευθύνονται με νοήματα στον κόσμο.
Οι τηλεοπτικές ειδήσεις δείχνουν εικόνες από διαδηλώσεις βουβές και μάλιστα δίνουν έμφαση στο γεγονός ότι ο κόσμος είναι τόσο ήρεμος και νουνεχής ! Οι σχολιαστές δίνουν συγχαρητήρια στον ώριμο και ψύχραιμο λαό !
Ο πρόεδρος της πόλης είναι ευχαριστημένος γιατί δεν ακούει φασαρίες, ο υπόλοιπος κόσμος συνεχίζει να ελπίζει ότι θ' αλλάξουν τα πράγματα προς το καλύτερο. Αφού τους φαίνεται ότι δεν διαμαρτύρεται κανείς γιατί σου λέει να βγάλω εγώ το φίδι από την τρύπα ! Και ο πρόεδρος βρήκε την ευκαιρία να λαμβάνει όλο και πιο σκληρά μέτρα ενάντια στον κόσμο. Φόρους, χαμηλές συντάξεις, ανεργία..
Κάποιος που διατηρούσε τη φωνή του, άρχισε να φωνάζει. Ακουγόταν μόνο η δική του φωνή δυνατά. Οι συνδικαλιστές κουνούσαν το κεφάλι με ζήλια. Στην αρχή ο κόσμος τον χειροκρότησε και πήγε μαζί του όμως μετά οι συνδικαλιστές έπεισαν τους ανθρώπους ότι αυτός είναι έτσι κι αλλιώς και άλλα πολλά....Αυτός έμεινε μόνος του να φωνάζει και συνέχισε ένα παθιασμένο παραλήρημα ενάντια σε κάθε μορφή εξουσίας!
¨Οταν οι άντρες των μονάδων καταστολής τον πλησίασαν να του βάλουν χειροπέδες κανείς δεν τον υποστήριξε γιατί όλοι ένιωθαν ένοχοι που δεν αντιδρούσαν φωναχτά κι αυτός τους υπενθύμιζε αυτή την ενοχή ! Και συνέχισαν να διαμαρτύρονται βουβοί..
Γιατί συνδέουμε το φασισμό μόνο με τη βία ? Ο φασισμός έχει να κάνει κυρίως με κάτι εσωτερικό που παίρνει διαστάσεις και γιγαντώνεται μόνο αν υφίσταται ιεραρχία, ανταγωνιστικότητα και επιβολή προσωπικών απόψεων και αξιώσεων σε άλλα πιο «αδύνατα» άτομα ! Είναι σύγκριση ισχύος, δυνατοτήτων....Και σαν τέτοιος, εξ ορισμού είναι αντίθετος στη συνδιαλλαγή, στον κοινό τόπο, στο συμβιβασμό, στη δίκαιη μοιρασιά, στην ισορροπία. Ο φασισμός είναι έκφραση πανικού, φόβου και κατάσταση πολέμου, αγώνα για την επιβίωση !
Έχουμε βρεθεί σπάνια σε τέτοια κατάσταση πανικού : « Δεν θα το συζητήσω : Πήγαινε τώρα αμέσως ! » ¨Η σε πιο ελαφρές καταστάσεις : « Πάρε τώρα αμέσως τα χάπια σου» ή « στρίψε τώρα αμέσως δεξιά !» Όλοι το έχουμε κάνει. ¨Οταν είσαι σε κατάσταση πανικού, δεν μπορείς να συζητήσεις με τον άλλον, είσαι απλά πολύ σίγουρος ότι αυτό που νομίζεις για σωστό πρέπει να γίνει άμεσα !
Όμως όταν αυτό γίνεται καθημερινή πρακτική ? Τότε δεν μιλάμε για έκτακτη ακρότητα αλλά για μια παγιωμένη στρεβλή αντίληψη για τα πράγματα. Ο φασισμός είναι η νεύρωση της ιδεολογίας. Είναι ο πανικός στην ήρεμη καθημερινότητα...
Όλοι τον έχουμε μέσα μας. Λίγοι το παραδεχόμαστε βέβαια. Τον βλέπουμε συνέχεια σε πάρα πολλές εκδηλώσεις της ζωής : Όταν σφυρίζουμε στον μπροστινό οδηγό για να ξεκινήσει, όταν βρίζουμε τη διπλανή γυναίκα οδηγό, όταν μια μητέρα χτυπάει και μιλάει άσχημα στα παιδιά της, όταν ο γιατρός , φέρεται άσχημα στον ασθενή του, όταν ο εργοδότης ταπεινώνει τον υπάλληλό του, όταν σε μια σχέση ο ένας θέλει να έχει τον πρώτο λόγο, όταν ο δάσκαλος μιλάει αυταρχικά στους μαθητές του.
Αλλά και σε πιο φαινομενικά ασήμαντα πράγματα. Οταν κακομεταχειριζόμαστε έναν αδύναμο και άρρωστο άνθρωπο, όταν απομονώνουμε κάποιον προβληματικό, όταν λοιδορούμε κάποιον ιδιαίτερο χαρακτήρα...
Η επιβολή βέβαια, για να μπορέσει να επιτευχθεί χρειάζεται και τη βία. Η βία κατά τη γνώμη μου είναι η αντιδιαστολή του πνεύματος. Κάποιος χτυπάει όταν νιώθει μεν ότι έχει δίκιο όμως δεν έχει άλλο τρόπο να το εκφράσει πιο πνευματικό. Ο κινηματογράφος, σαν έκφραση της ηθογραφίας μιας εποχής μας έχει δώσει τέτοια παραδείγματα. Όταν το λαϊκό παιδί στις παλιές ελληνικές ταινίες (ο Φούντας) νιώθει να εξαπατάται από μια γυναίκα τότε χτυπάει (ενίοτε και με μαχαίρι), διότι δεν έχει άλλο τρόπο να βρει το δίκιο του, δηλαδή να επιβάλλει την πρωτοκαθεδρία του άνδρα και για να λάμψει το καθαρό πρόσωπό του στην κοινωνία που απαιτεί τιμωρία ! Ο μάγκας, το παλληκάρι της εποχής, δεν χρειάζεται να μιλάει πολύ, απλά είναι άξιος να κάνει πράγματα όπως να διατηρεί τις ιερές παραδόσεις που ήθελαν τη γυναίκα υποταγμένη ! Αυτό δεν έμπαινε σε διαδικασία συζήτησης ....Γι αυτό ο μάγκας ,έπρεπε να είναι αποφασιστικός, όμορφος, άξιος αλλά όχι διαλεκτικός και συμβιβαστικός !
Ή για να πάμε στη λογοτεχνία, πιο γοητευτικός λαϊκός ήρωας απ' τον «καπετάν Μιχάλη» του Καζαντζάκη νομίζω δεν υπάρχει. Ο συγγραφέας λοιπόν δεν είχε κανένα θέμα να βάλει τον ήρωά του να πνίξει μια γυναίκα που μάλιστα τη θεωρεί αιτία της προδοσίας του, να κοροϊδεύει μια «αδελφή» Τούρκο και τον εκπρόσωπο της διανόησης δάσκαλο Τίτυρο. Δεν έχει επίσης κανένα πρόβλημα να τον βάζει να φτύνει ροχάλες σε απόσταση 5 μέτρων και να τρώει στην καθισιά του 2 αρνιά !
Δεν είμαι σίγουρος ότι ο Ζορμπάς αν ζούσε σήμερα δεν θα ήταν εναντίον των λαθρομεταναστών !
Στο «κουρδιστό πορτοκάλι» πάλι του Κιούμπρικ, παρακολουθούμε μια συμμορία, σε ιεραρχική μορφή που της είναι αδιάφορη η επιβολή αλλά αρέσκεται ιδιαίτερα να επιδίδεται σε πράξεις ακραίας βίας ! Βέβαια δεν υπάρχει κανένα θεωρητικό υπόβαθρο από πίσω, αντίθετα πλεονάζει η πνευματική καθυστέρηση που έχει για προκάλυμμα την 9η του Μπετόβεν !
Όπως και το περίφημο «Σαλό» του Παζολίνι μας δείχνει ακραίες μορφές υποταγής και μια λίστα από διαστροφές όπως την είχε στοιχειοθετήσει ο μαιτρ της λογοτεχνίας των παθολογικών σεξουαλικών συμπεριφορών Μαρκήσιος ντε Σαντ !
Και το ερώτημα μπαίνει για μια ακόμη φορά, «αν το αυγό γέννησε την κότα ή η κότα το αυγό», δηλαδή αν το κατά βάση σεξουαλικό ένστικτο της βίας ιδεολογικοποιείται ή αν οι ιδέες φέρνουν μια αναστάτωση που οδηγεί σε πράξεις βίας ...Όμως το θέμα μας κυρίως δεν είναι ο επίσημος φασισμός, η πολιτική γραμμή, αλλά ο φασισμός της καθημερινότητας, της διπλανής πόρτας, αυτός που κάνει τον άνθρωπο ακόμη και τον φιλελεύθερο, τόσο σίγουρο και άνετο να ψηφίζει «χρυσή αυγή» ακόμη κι αν του λένε ότι είναι ναζιστές, δολοφόνοι, καθάρματα....
Θυμάμαι κάποτε πριν από κάποιες δεκαετίες, όταν ήμουν φοιτητής και πήγαινα στην Κρήτη στον τρύγο να βγάλω κανένα χαρτζιλίκι, τα φρικιά που μαζεύονταν στην περιοχή,συνεννοούνταν και έκαναν εμπάργκο στους αγρότες για να πετύχουν ψηλά μεροκάματα και φαγητό. Αν θυμάμαι καλά το μεροκάματο ήταν 2000 δραχμές με φαγητό, μερικοί έπαιρναν και 3000. Εκτός από φρικιά ήταν και μερικοί σκίνχεντς τους λέγαμε τότε (φασίστες κοντοκουρεμένοι δηλαδή που τους βλέπαμε σαν γραφικούς συμπαθητικούς ακίνδυνους, άλλωστε ήταν και στη μόδα οι αγκυλωτοί σταυροί που τους φόραγαν πανκιά). Θυμάμαι λοιπόν χαρακτηριστικά, το απόγευμα μετά τη δουλειά, ότι έπεφτε ξύλο σε όποιους παραβίαζαν το εμπάργκο (πρωτοστατούντων των σκίνχεντ αλλά και φρικιών) και έπαιρναν μικρότερο μεροκάματο από 2000 δραχμές. Τελικά όταν η πείνα άρχισε να θερίζει, υποχωρούσαμε σιγά-σιγά σε πιο χαμηλά μεροκάματα τα οποία έτσι κι αλλιώς τα «χτυπούσαν» Ιρακινοί και Πακιστανοί που άρχιζαν «να σκάνε μύτη». Μας έπαιρναν το ψωμί απ' το στόμα ? ¨Ηταν δυστυχισμένοι που δεν είχαν στον ήλιο μοίρα και δεν μπορούσαν να κάνουν αλλιώς ? Δεν υπάρχει απάντηση. Πάντως γεγονός είναι ότι όλοι έχουν δίκιο, όμως αυτός που νικάει πάντοτε είναι ο καπιταλισμός που εκμεταλλεύεται τις αντιθέσεις. Ο Μαρξ έλεγε ότι «η μετανάστευση είναι όπλο στα χέρια των εργοδοτών για να χτυπάνε τα μεροκάματα και ότι οι προλετάριοι έχουν χρέος να παλέψουν στην πατρίδα τους». Ομως τι θα έλεγε δεν ξέρω αν έβλεπε σήμερα πως ζουν οι άνθρωποι του τρίτου κόσμου εξαθλιωμένοι, άρρωστοι με χίλια μύρια δεινά, πολέμους, σεισμούς, δικτατορίες, Δ.Ν.Τ. ?
Θα επέμενε να μείνουν στην πατρίδα τους ?
Προχθές είχα πάει στο ηλεκτρολογείο το αμάξι και περίμενα μέχρι να τελειώσει ο μάστορας, όταν ήρθε δίπλα μου ένας τύπος εβδομηντάρης, λαϊκός και πιάσαμε κουβέντα. Με τα πολλά ήρθε κι η κουβέντα στο πολύ πρόσφατο γεγονός της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα. «Κοίταξε, μου λέει εγώ χρυσή αυγή δεν είμαι, ΚΚΕ ψηφίζω, αλλά δεν νομίζω ότι ο Μιχαλολιάκος είναι τόσο μαλάκας τη στιγμή της ακμής του να επιδιώξει τέτοια πράγμα ! Κάποιος τον πλήρωσε τον φονιά και το έκανε για να δημιουργήσει όξυνση !» Και συνέχισε : «Τι τους πείραζε η χρυσή αυγή ? Τόσες αυτοκτονίες και τόσοι θάνατοι που έχουν γίνει δεν τους πειράζουν ? Αφού δεν έχουμε κράτος, γι αυτό κι ο κόσμος ψηφίζει χρυσή αυγή. Πες μου μια φορά δεν είπες κι εσύ : Που σαι ρε Παπαδόπουλε ! Μπορεί να μας κυνηγούσαν τότε εμάς τους αριστερούς, αλλά αν κοιτούσες τη δουλειά σου δε σ' ενοχλούσε κανείς. Και τότε υπήρχε μια ευημερία, ένα νοικοκύρεμα ....»
Το περιστατικό το αναφέρω, για να δείξω ότι δεν είναι εύκολο να ξεμπερδέψεις , μ' αυτή τη σπείρα !
Εκμεταλλεύτηκε τον παραγκωνισμό του εθνικού γοήτρου, την μισαλλοδοξία και την κακία που δημιουργείται από την ανέχεια, το πρόβλημα που προέκυψε από την απότομη συγκέντρωση μεταναστών, την έλλειψη μνήμης και γνώσης ιστορίας, τον φόβο, την ανασφάλεια από τη συνεχή άνοδο της εγκληματικότητας που εν μέρει οφείλετο και στους μετανάστες, το αδιέξοδο και την έλλειψη εναλλακτικής από την αριστερά που ούτε το στοιχειώδες καθήκον που επιτελούσε τα παλιότερα χρόνια δεν μπορού σε πια να επιτελέσει : Δηλαδή εκείνο του λαϊκού παρηγορητή και σωτήρα.
Και ήρθε να παίξει ακριβώς αυτόν τον ρόλο. Δηλαδή τον ρόλο που αρνιόταν να παίξει η αριστερά. Λαϊκά συσσίτια για έλληνες, προστασία των φτωχών ελλήνων, κοινωνικό έργο. Αφού λοιπόν υποκατέστησε την αριστερά, ξεκίνησε να την λοιδωρεί και να την απαξιώνει !
Αυτοί επενδύουν στην καταστροφή της Ελλάδας, αυτοί με τις απεργίες δεν αφήνουν να γίνει ανάπτυξη, είναι άθεοι, απάτριδες, θέλουν να μας πάρουν την περιουσία, δεν θέλουν επενδύσεις κι ευημερία, θέλουν τον λαό να πεινάει.
Το κακό βέβαια είχε ξεκινήσει από πιο παλιά. Όταν οι πολιτικοί υπάκουοι στα κελεύσματα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ είχαν εκχωρήσει ένα κομμάτι της εθνικής κυριαρχίας. Αυτό φαινόταν ολοκάθαρα όταν είχαν συνεχή υποχωρητικότητα στη διαμάχη με τους Τούρκους και έκανε μπαμ στα τραγικά περιστατικά των Ιμίων και Οτσαλάν. Ο κόσμος πληγωνένος ήδη, από την εθνική τραγωδία της Κύπρου, την εθνική συρρίκνωση παντού (Κωνσταντινούπολη, Έβρο) έψαχνε να βρει τρόπο ν' αντιδράσει ν' αντισταθεί.Όταν πια επετεύχθη και η λεγόμενη «παγκοσμιοποίηση» και είδε επιχειρήσεις να μεταναστεύουν στο εξωτερικό, είδε τα προϊόντα του να υποτιμούνται και πια οτιδήποτε ελληνικό να χάνει τη δύναμη και την αξία του και όλα να παίρνουν τον χαρακτήρα μιας ομοιόμορφης δυτικής κουλτούρας, άρχισε ν' ανησυχεί ιδιαίτερα.
Κι επειδή στην Ελλάδα κανείς δεν το πολυψάχνει και γενικότερα υπάρχει η νοοτροπία του να ρίξουμε και καμιά σφαλιάρα, επικράτησε τελικά στην πολιτική, ξεκινώντας πρώτα από τους απολίτικους συντηρητικούς, μια τοποθέτηση με όρους γηπεδικούς στο στρατόπεδο της γαλανόλευκης και μιλιταριστικής παρωδίας.
Άλλη μια φορά στο σπίτι στο χωριό. Ο ένας τόσο κολλητά με τον άλλον, ευτυχώς όμως η ιδιωτική ζωή προφυλάσσεται από πανύψηλους πέτρινους τοίχους που είχαν μεριμνήσει να κατασκευάσουν οι παλιοί μανιάτες που έφτιαχναν σπίτια φρούρια και πολεμικά οχυρώματα !
Τα βράδια κάθομαι στη βεράντα και βλέπω τον ουρανό για κάμποση ώρα. Τι μαγεία έχει αυτό το πράγμα. Τα νεφελώματα, οι γαλαξίες, οι διάττοντες, οι δορυφόροι, τ' αεροπλάνα, θα μπορούσα αλήθεια να τα παρατηρώ ολόκληρη τη νύχτα. Καμιά φορά πετάει από πάνω καμιά κουκουβάγια. Πόσο κοντά βρίσκονται το αιώνιο, το θεϊκό μαζί με το καθημερινό φαινόμενο της ζωής ! Είμαστε προσωρινές σταγόνες ζωής και προορισμός μας είναι να γίνουμε αστρόσκονη δηλαδή ν' ανέβουμε επάνω στο σύμπαν. Δυστυχώς τη ρομάντζα τη χαλάει ο απόηχος από την κοντινή πλατεία του χωριού. Οι άνθρωποι αναγκαίοι αλλά και περιττοί μερικές φορές. Έχουν κατεβάσει κάτι μούτρα φέτος που δεν περιγράφονται. Τα λεφτά, τα λεφτά. Μόλις έφτασα στην παραλία της Καλαμάτας έριξα μια βουτιά. Τα νερά μου φάνηκαν βελούδινα ! Ένα ζεστό χαϊδολόγημα. Παρόλο που ήταν Σάββατο, η παραλία σχεδόν άδεια. Ο Ταϋγετος από πάνω, σαν μια μεγάλη αγκαλιά, με τις ρίγανες, τ' αγριολούλουδα, τις πέτρες, τα εκκλησάκια, έχει ένα χρώμα γκρίζοπρασινοκαφέ. Τα σύννεφα τα βρόχινα μαζεύονται στις κορυφές του και δίνουν μια χειμωνιάτικη πινελιά μέσα στο καλοκαίρι.
Φτάνω στο σπίτι και παθαίνω πλάκα. Σα να είμαι εικοσιπέντε χρονών. Όπως τότε. Θυμάμαι απ' έξω ο μπαμπάς κι η μαμά να με περιμένουν. Να σου βάλω να φας; Έχουμε ψάρια, δηλαδή γόπες. Με σαλάτα. Το καπέλο του μπαμπά πάνω στη ντουλάπα, τα επείγοντα τηλέφωνα κρεμασμένα στον τοίχο, θερμόμετρα παντού όλα μυρίζουν όπως ο συγχωρεμένος. Ο χρόνος εδώ έχει κολλήσει. Στον τοίχο μια αφίσα που γράφει 1995, εφημερίδες του 1990, ένας πίνακας του μπαμπά του 85, βιβλία που διάβασα κάποια καλοκαίρια πίσω, Ομήρου : Οδύσσεια, Παπαδιαμάντη: Χριστουγεννιάτικες ιστορίες, του Ζουράρη : Μισγάγγεια απερινόητη, Τρούμαν Καπότε: Μουσική για χαμαιλέοντες, Η βουή και το πάθος του Φώκνερ. Νιώθω σαν χρονοναύτης. Όταν κρατάω στα χέρια μου ένα απ' αυτά τα βιβλία θυμάμαι την ευχαρίστηση που ένιωθα όταν τα διάβαζα και συνειρμικά μου έρχονται εικόνες και θύμισες από κείνη την εποχή. Αν υποθέσουμε ότι υπάρχει κάποιος αόρατος παρατηρητής στο σπίτι, ας πούμε ο ποντικός που ακούγεται το βράδυ να γρατζουνάει την οροφή και ότι ζει μόνο το καλοκαίρι, τότε θ' αντιλαμβανόταν τη ζωή μου σαν εξαιρετικά γρήγορη και βιαστική όμοια με τη ζωή ενός εφήμερου που ζει μόνο μια ημέρα. Και τι είναι η ζωή του ανθρώπου μπροστά στη ζωή μιας πέτρας ; Ή τη ζωή μιας ελιάς ; Εδώ στο χωριό καταλαβαίνεις ότι η ζωή δεν είναι τίποτε.... Άνθρωποι όλο ενέργεια που τους θυμάμαι γερούς, δραστήριους και χάθηκαν...Μοιάζει το χωριό σαν προθάλαμος του Άδη.
Το ίδιο απαράλλαχτο καλοκαίρι. Τα ηλιοβασιλέματα με τον ήλιο να πέφτει στη θάλασσα, η ηρεμία, τα σκοτεινά πρωϊνά όπου ο ήλιος βγαίνει αργά απ' το βουνό, οι σκαντζόχοιροι, οι ακρίδες, οι σαύρες, τα φίδια, τα ψαρόνια, το θυμάρι, οι μυρωδάτοι θάμνοι του βουνού, οι ελιές, τα πουρνάρια, οι κοτσιφιές, η γεύση του λαδοκούλουρου, το κεφαλοτύρι, οι πέτρες που δεσπόζουν στο τοπίο, είτε στα σπίτια, στις πεζούλες και τις λούρες, είτε στα καλντερίμια, τα φωτάκια των χωριών το βράδυ που αχνοφέγγουν από μακριά, το διάφανο θερινό στερέωμα τ' ουρανού, τα βυζαντινά εκκλησάκια που ξεπροβάλλουν παντού, τα ζεστά ήρεμα μεσημέρια τα ερωτικά όπου οι λείες πέτρες μοιάζουν με γυμνά μέλη και μια τυχαία κραυγή μ' ερωτικό σπασμό, οι συκιές, οι αγριαχλαδιές, τα ήρεμα διάφανα νερά όπου δεν κολυμπάς αλλά μένεις μετέωρος στα δέκα μέτρα πάνω από άγριους βράχους και ψαράκια, τα πηγάδια που αντηχούν όταν φωνάζεις μέσα, τα ποντίκια οι κρυφοί παγαπόντηδες, τα ελαιοτριβεία, τα σχολεία, οι μπασκέτες, τα νεκροταφεία, οι εκκλησιές με τη μυρωδιά του λιβανιού, οι αετοί και τα κοράκια, οι γελάδες, οι κότες, οι γάϊδαροι και τα μουλάρια.
Ακουγα το : every day is like sunday των Smiths, φορούσα και τα μπλουζάκια με τα σηκωμένα κοντομάνικα, διάβαζα κα το 01 του Τσαγκαρουσιάνου και νόμιζα ότι ανήκω κάπου κι εγώ, σ' αυτό τον κόσμο, σ' αυτή τη νεολαία. Δεκαεννιά,είκοσι χρονών και ακούγαμε τη «ρεζέρβα» του Σαββόπουλου στη δεξαμενή μαζί με τον Αντώνη, τον Τάκη, το Σπύρο.Διάβαζα Ελύτη και την Ισπανική επανάσταση τότε. Το βράδυ πηγαίναμε στον "μύθο" ν' ακούσουμε ροκ. Θυμάμαι τον αδικοχαμένο Βαγγέλη να χορεύει ζεϊμπέκικο το Leila του Klapton. Το πανκ ηταν τότε και το new wave. Καμιά φορά χορεύαμε κι όλας.Οι γυναίκες σπάνιο είδος για την περιοχή.Ή μάλλον υπήρχαν αλλά εμείς δεν είμαστε έτοιμοι για αυτές.
Το τοπίο μένει το ίδιο. Το βουνό από πάνω και κάτω η θάλασσα. Πιο ψηλά σύννεφα. Αυτό που αλλάζει είναι οι άνθρωποι.
Γεννιούνται, μεγαλώνουν, τόσο δυνατοί, έξυπνοι, δραστήριοι και μετά οι πιο πολλοί απ' αυτούς μουτρώνουν, σοβαρεύουν κι έχουν μια όψη απορίας στο πρόσωπο σα να μην μπορούν ν' αντιληφθούν απόλυτα τι ακριβώς συνέβη ! Τι έγινε ξαφνικά κι εκεί που ήταν χαρούμενα παιδάκια τώρα είναι μουτρωμένοι, καταθλιπτικοί με οικογένειες, προβλήματα, ζητήματα με χρήματα. Και μετά μια ωραία μέρα πεθαίνουν. Γεννιούνται, ζουν, γελάνε,μεγαλώνουν,σοβαρεύουν, πεθαίνουν. Γεννιούνται, πεθαίνουν.
Και γεμίζει ολοένα το χωριό φαντάσματα. Όσο μεγαλύτερος είσαι τόσο πιο πολλά φαντάσματα βλέπεις : τον μπάρμπα Κούλη τον ταχυδρόμο με το μουλάρι που έβριζε τους κουμμουνιστές. Τον μουγκό, την Ευγενάρα, τον κουτσό, τον Κουμουντούρο...
Αλλά τις πιο ωραίες αναμνήσεις τις έχω από το Στέλιο με το τζιπάκι που μας πήγαινε βόλτες. Τα πανηγύρια στα γύρω χωριά, την εκδρομή στη σπηλιά του Καταφυγίου, το προσκύνημα στη Γιάτρισσα. Ο χρόνος χάνει τη γραμμική του εξέλιξη και γίνεται συνονθύλευμα εικόνων, γεύσεων, μυρωδιών, λέξεων με σημασία. Νεκροί και ζωντανοί, μωρά και γέροι, όλοι ανακατεύονται και συμπληρώνουν το puzzle. Κάθε πρόσωπο δεν έρχεται στην μνήμη με τη σημερινή του μορφή, αλλά παίρνει μια κυρίαρχη εικόνα εμπνευσμένη μάλλον απ' τα παιδικά χρόνια. Μανιάτες κι έλληνες, γενναίοι, σπουδαίοι κι ανδροπρεπείς. Τόσο βαριά κληρονομιά τι να την κάνεις ; Πρέπει οπωσδήποτε να είσαι κάποιος ! Κι αν δεν αξίζεις και πολλά, ψάχνεις αιώνια το εισιτήριο για τον ουρανό της δόξας και της φήμης ! Φαντάζεσαι ότι είσαι σπουδαίος και ψάχνεις μια ζωή το "αεικίνητο", τη "χρυσή λίθο", το "ελιξήριο της αθανασίας" για ν' αποδείξεις ότι είσαι κάτι φοβερό. Δεν είσαι συ φτιαγμένος γι απλές καθημερινές χρονοτριβές. Ούτε γι απλές ρουτινιάρικες δουλίτσες. Καλύτερα να τεμπελιάζεις όλη μέρα στα καφενεία ! Όπως οι ένδοξοι πρόγονοι. Μόνο που αυτοί μελετούσαν, συζητούσαν ουσιαστικά. Γυμνάζονταν και πολεμούσαν όποτε το ζήταγε η πατρίδα.
Από τους ρέμπελους του '21 πάλι τους έμεινε ο τσαμπουκάς, τα λόγια τα βαριά, η ψευτομαγκιά. Μα είναι δυνατόν του τάδε ο γυιος να δουλέψει εργάτης ;
Πόσο κοντά στην πραγματικότητα είναι ο σουρεαλισμός ή πόσο σουρεαλιστική μπορεί να γίνει η πραγματικότητα ? Μια ομάδα αστών μαζεύεται για συνηθισμένο σουαρέ μόνο που μια σειρά περίεργων γεγονότων όπως η πανικόβλητη αποχώρηση υπηρετών και φυλάκων ή όπως το γεγονός ότι περιδιαβαίνουν στο σπίτι μια αρκούδα και τέσσερα πρόβατα, μας προετοιμάζουν για κάτι εφιαλτικό ή κάτι που έχει να κάνει με μαύρο χιούμορ !
Ο εφιάλτης όμως τελικά δεν έρχεται από έξω αλλά από μέσα ! Και αλώνει τα πάντα ....Χέρια περπατάνε στο πάτωμα, καλέσματα για μονομαχία, τσαμπουκάδες, πλακώματα, στριγγλιές. Ποιο είναι το πρόβλημα ? Τι συμβαίνει ? Γιατί κόπηκε ξαφνικά η επικοινωνία με τον άλλον κόσμο ?
Είναι ομαδική κατάθλιψη, είναι ανώτερη βία, είναι, αποκλεισμός λόγω κάποιου θανατηφόρου ιού ?
Μήπως είναι συμβολισμός της περιχαράκωσης της αστικής τάξης ? Είναι όλ' αυτά και τίποτε απ' όλ' αυτά. Πάντως για τον Μπουνιουέλ είναι μια αφορμή για να σατυρίσει να κριτικάρει τους αστούς με την επιφανειακά επιτηδευμένη συμπεριφορά που αποκάτω κρύβει μαχαίρια, τους δήθεν φυσιολογικούς χαρακτήρες που κρύβουν ψυχοπαθολογίες, τους φόβους, το μίσος που κρύβονται πίσω από τα ωραία λόγια, την επιδεικτικότητα, τα εκλεκτά εδέσματα και τα κρασιά των κελλαριών.
Περαιτέρω, είναι μια παραβολή για την ομαδοποίηση, την αγελαία συμπεριφορά, το καταναγκαστικό στρίμωγμα μέσα σε επίπλαστους κανόνες, συμπεριφορές, ήθη, ιδανικά, πιστεύω.Ο Μπουνιουέλ μας λέει ότι η αστική τάξη είναι αποκομμένη, ανίκανη να έρθει σε επικοινωνία με τον υπόλοιπο κόσμο και το μόνο που απομένει είναι ο ένας να φάει τον άλλον...
Παρ' όλ' αυτά βλέπει μια χαραμάδα φωτός, στο βαθμό που αυτοί καταφέρουνε να ξετυλίξουν το κουβάρι ανάποδα, δηλαδή να βρούν το μέρος απ' όπου μπήκαν στον λαβύρινθο... Αυτό έχει συμβολική σημασία κι έχει άμεση σχέση με τη διαδικασία της ψυχανάλυσης, αλλά και με τις αφηγήσεις της κβαντομηχανικής για παράλληλα σύμπαντα...
Κάντε μια αντιπαραβολή της σημερινής κατάστασης στην Ελλάδα με τα όσα συμβαίνουν στο σελιλόϊντ του «εξολοθρευτή» ! Η ίδια απάθεια, η ίδια απώλεια βούλησης, η ίδια ατέρμονη αναμονή του μοιραίου, η ίδια απομόνωση, η ίδια ψυχοπαθολογία, ο ίδιος κανιβαλισμός, μόνο μια διέξοδος υπάρχει, να ανακαλύψουμε επιτέλους από ποιο σημείο μπήκαμε σ' αυτό το φαύλο κύκλο, ποια ήταν η αιτία που έχουμε κολλήσει και δεν πάμε παρακάτω ....Η τελευταία σκηνή με τα πρόβατα που μπαίνουν στην εκκλησία μόνο κάτι αισιόδοξο δεν προμηνύει !
Είμαι ο Πέτρος, έχω δύο παιδιά, μια σχετικά εμφανίσιμη γυναίκα και βγάζω κάποια λεφτά στη δουλειά μου. Τα παιδιά μου παίρνουν καλούς βαθμούς στο σχολείο. Αισθάνομαι ότι πρέπει ν' αναμετρηθώ με οποιονδήποτε συναντώ !
Α να ο Γιάννης ! Είμαι πιο έξυπνος απ' αυτόν, φοράω πιο ωραία ρούχα, κι έχω καλύτερο αυτοκίνητο. Όταν τα σκέφτομαι όλ' αυτά αισθάνομαι καλύτερα, αισθάνομαι δυνατός κι αποκτώ αυτοπεποίθηση.
Όλος ο κόσμος με υποβλέπει !
Α να ο Κώστας ! Θα κάνω ότι δεν τον είδα για να μου μιλήσει πρώτα αυτός ! Γιατί ? Είναι καλύτερος αυτός ? Κοίτα μια άσχημη γυναίκα που έχει ! Τον μαλάκα...
Να κι ο Παντελής ! Η αλήθεια είναι ότι έχει ευφράδεια, μόρφωση όμως εγώ τον ξεπερνάω σε θράσος, τόλμη ! Θ' αρχίσω να βρίζω μπροστά του για να του δείξω ότι είμαι δυνατός στα λόγια !
Α να κι ο Νίκος ! Είναι ίδιος με μένα, τα ίδια λεφτά, ίδιας ομορφιάς γυναίκα, το ίδιο έξυπνα παιδιά, τον ίδιο περίπου μισθό, αλλά νομίζει ότι έχει καλύτερο αυτοκίνητο απ' το δικό μου. Γι αυτό θα τον πειράξω για το σαραβαλάκι του...
Τον συμπαθώ το Νίκο, είναι ίδιος με μένα, έχουμε κάτι κοινό να πούμε που δεν είναι βαρετό, όπως για παράδειγμα τ' αυτοκίνητα. Όμως τι είν' αυτό το δακτυλίδι που μοστράρει, φαίνεται ακριβό !
Θα του δείξω κι εγώ το καινούργιο μου ρολόϊ. Τι δεν είναι μάρκας ? Και που το ξέρει αυτός ? Πρέπει ν' αρχίσω να του λέω ψέμματα : Έμαθες για το καινούργιο σπίτι που αγόρασα στην παραλία ?
Κάποιος έσκυψε κάτω, προέτεινε το πόδι του κι έδεσε τα κορδόνια του !
Η όλη κίνηση κράτησε δεν κράτησε ένα λεπτό που ήταν αρκετό ώστε να γίνει αφορμή για συζητήσεις και κουτσομπολιά...
Ποτέ κανείς άλλος δεν είχε προβεί σε τέτοια παράτολμη και αισχρή πράξη στον τόπο αυτό. Οι χασομέρηδες βρήκαν αντικείμενο ν' ασχοληθούν. Όποιος νεοφερμένος ερχόταν στην πλατεία ενημερωνόταν πλήρως για το συμβάν ! Τι γέλια, τι χάχανα και τι διεστραμμένη ευχαρίστηση να συζητά κανείς για ένα τέτοιο θέμα !
Οι παρομοιώσεις, οι μεταφορές που χρησιμοποιούντο για να γελοιοποιήσουν το γεγονός, έδιναν κι έπαιρναν...Ας πούμε έλεγαν : Δεν πρόκειται ν' αλλάξω γνώμη ακόμη κι αν δέσεις τα κορδόνια των παπουτσιών σου ! Και γελούσαν. Το να λυθούν τα κορδόνια κάποιου είχε μεταφυσική έννοια ! , Ο αμαρτωλός κατάλαβε αργά τις συνέπειες της πράξης του, όμως προσπάθησε να φερθεί πολύ φυσικά, σα να μην τρέχει τίποτε για να μην απομονωθεί !
Κάθησε στην πλατεία και μάλιστα συμμετείχε με τους άλλους στα παιχνίδια και τους χαριεντισμούς που αφορούσαν την πράξη του σα να μην επρόκειτο για εκείνον αλλά για κάποιον άλλον ! Οι υπόλοιποι βέβαια, αρχικά τον έκαναν πέρα, σιγά-σιγά όμως τον αποδέχθηκαν όλως περιέργως, όταν όμως έκαναν πλάκα μ' αυτό το συμβάν σα να τους ξύνιζε κάτι και διέκοπταν ξαφνικά την ευχάριστη διάθεση.
Ο ήρωάς μας βέβαια είχε κάνει το πικρό γλυκό, του είχε μείνει όμως η απορία γιατί του συμπεριφέρονταν μ' αυτόν τον τρόπο !
Ποτέ πια δεν έγινε πάλι ισότιμο μέλος της παρέας. Υπήρχε ένα στίγμα πάνω του. Οχι τόσο από την κοινωνική απομόνωση όσο από το αβυσσαλέο μίσος που άρχισε να δημιουργείται ενάντια στον εαυτό του. Δεν μπορούσε πια να χαρεί, να διασκεδάσει να γίνει ένα με την παρέα που αισθανόταν ότι τον υπονόμευε.
Όταν γελούσε αισθανόταν να του έχουν φορέσει ένα καπίστρι γύρω απ' το κεφάλι του και να του το σφίγγουν ολοένα και περισσότερο....
Κάποιος ξαφνικά παρατηρεί κάτι περίεργο και από κει και πέρα ξετυλίγεται ένα κουβάρι όπου αλλάζει ριζικά όλη η εξωτερική πραγματικότητα γύρω του. Εκεί που νόμιζε ότι πατάει σε κάτι υλικό, στέρεο τώρα βλέπει ότι πατάει στο κενό, κι εκεί που νόμιζε ότι βλέπει κενό τώρα είναι μια τεράστια υλική μάζα ...
Κάποια στιγμή λες : Είναι δυνατόν να είναι τόσο όμορφη η ζωή όσο η φύση ?
Μοιάζει με παράδεισο. Ένα βαρετό, πληκτικό παράδεισο. Ομως ωραίο ! Με τα τοπία του, την ποικιλία των χρωμάτων, το γαλάζιο ήρεμο φως, τα σύννεφα τ' αυτοκρατορικά, το αεράκι που σε χαϊδεύει, την τρελή θάλασσα, τη γεωμετρία των άστρων.
Όλα όμορφα και βαρετά. Σα να βρίσκονταν πάντοτε μέσα σου ! Σε απόλυτη αρμονία. Είμαστε γεννήματα αυτού του κόσμου. Τα μάτια μας είναι ήλιοι, η ψυχή μας , το σώμα μας χωράφι. Το εκπληκτικό φως ομορφαίνει τα πράγματα, τα χρωματίζει, τα καταυγάζει. Κι εμείς γι αυτό το φως παλεύουμε. Για καθαρή σκέψη, χαρά, ισορροπία, δικαιοσύνη, αρετή.
Όμως κάπου στη σκιά, παραφυλάνε κάτι σκοτεινά όντα. Χαλάνε το ωραίο τοπίο. Το αγριεύουν. Μουγκρίζουν συνεχώς και χαλάνε την ηρεμία του τοπίου. Θέλουν να εξαπλωθούν στα δέντρα, τον ουρανό, τους θάμνους, να χοροπηδήσουν σαν τρελά, να κάνουν ζημιές, να κάνουν έρωτα, να γελάσουν, να πειράξουν, να καταστρέψουν, να βάλουν φωτιά, να δαγκώσουν να ρημάξουν.
Στο χέρι σου είναι να τ' αφήσεις.
Αν δεν τ' αφήσεις μαραζώνουν και κλαίνε γοερά, θρηνούν με σπαρακτικές κραυγές και κάποια στιγμή μπαίνουν μέσα σου, τρυπώνουν και σου τριβελίζουν το μυαλό. Δε σ' αφήνουν να σκεφτείς καλά. Οπότε εσύ θυμώνεις, τα ξεριζώνεις από πάνω σου με μανία και τα πετάς μακριά να λυτρωθείς.
Το τοπίο ξαναγυρίζει στην παλιά του ηρεμία και τα ζουζούνια έχουν γίνει μια νεκρή φύση και δίνουν μουντάδα στην εικόνα που επισείει μια καινούργια. απειλή.
Όλα άρχισαν το 82 στο Παρίσι όπου ο Alain Aspect με την ομάδα του πραγματοποίησε ένα πείραμα και απέδειξε ότι δύο σωμάτια ευρισκόμενα πολύ κοντά ή σε απόσταση δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων είναι δυνατόν να επικοινωνούν ή καλύτερα να παρουσιάζουν μια συσχέτιση των κινήσεων τους ! To πείραμα απασχόλησε επί χρόνια τους ερευνητές της Κβαντομηχανικής. Θυμηθείτε ότι οι επιστήμονες προσπαθούν να εξηγήσουν την "περίεργη" συμπεριφορά των υποατομικών σωματιδίων : ηλεκτρονίων, φωτονίων, πρωτονίων ακόμη και με ιδεαλιστικές θεωρίες του τύπου : το παρατηρούμενο σωματίδιο εξαρτάται από την ανθρώπινη συνείδηση ! Ετσι εξηγούνται συμπεριφορές όπως απότομη αλλαγή θέσης του σωματιδίου, ταυτόχρονη θέαση του σε δύο διαφορετικές θέσεις, διαπέρασή του μέσα από τοιχώματα κ.α. περίεργα! Γενικά φαίνεται ότι η παρουσία του παρατηρητή μοιάζει να επηρεάζει την ίδια την κίνηση του σωματιδίου !
Στο πείραμα του Aspect όμως μοιάζει να παραβιάζεται εκτός από την κοινή λογική και την αιτιοκρατία το θεμελιώδες αξίωμα της θεωρίας της σχετικότητας ότι δεν μπορεί στη φύση να ξεπεραστεί η ταχύτητα του φωτός. Όταν όμως τα σωματίδια βρίσκονται σε τεράστια απόσταση μεταξύ τους τότε μοιάζει να ανταλλάσσουν μηνύματα με ταχύτητα ανώτερη του φωτός, εκτός κι αν συμβαίνει κάτι άλλο !
Ο David Bohm, ένας άλλος ερευνητής απ' το Λονδίνο έδωσε μια εντελώς ρηξικέλευθη εξήγηση σ' αυτό το πείραμα, θέτοντας σαν μοντέλο στην υπόθεσή του το "ολόγραμμα" δηλ μια τρισδιάσταση απεικόνιση ενός αντικειμένου με lazer. Υποστήριξε ότι το σύμπαν μάλλον είναι ένα ολόγραμμα κι αυτό, ένα "φάντασμα" δηλαδή. Στη θεωρία του βασικό ρόλο έπαιξε η έννοια του ολογράμματος.
Ολόγραμμα λοιπόν είναι όπως είπαμε μια τρισδιάστατη απεικόνιση που πετυχαίνεται όταν ρίξουμε μια ακτίνα lazer σε μια επιφάνεια φιλμ όπου απεικονίζεται το αντικείμενο φωτογραφημένο από δύο δέσμες lazer. Το φιλμ του ολογράμματος έχει μια βασική ιδιότητα, την μορφοκλασματική, δηλ αν κόψουμε ένα κομμάτι φιλμ και το εμφανίσουμε με ακτίνα lazer βλέπουμε το ίδιο τρισδιάστατο αποτέλεσμα. Δηλαδή το φιλμ περιέχει ένα fractal !
O Bohm λοιπόν μας λέει ότι και το σύμπαν είναι ένα fractal ! δηλαδή ένα φάντασμα, μια νοητική κατασκευή του ανθρώπινου νου και μάλιστα όλες οι πληροφορές που το συνθέτουν θα μπορούσαν να στοιχειοθετηθούν σε μια διδιάστατη επιφάνεια πολύ περιορισμένη ! Στο θέμα της κβαντικής σύζευξης των δύο σωματιδίων προχωράει πιο πολύ: Υπέθεσε ότι ο λόγος που τα σωματίδια βρίσκονται σε επαφή ανεξάρτητα από την απόσταση που τα χωρίζει δεν είναι επειδή ανταλλάσσουν κάποιο είδος μυστήριου σήματος, αλλά επειδή η απόστασή τους είναι μία ψευδαίσθηση. Υποστηρίζει ότι σε κάποιο βαθύτερο επίπεδο πραγματικότητας τα σωματίδια, όπως και τα μακροσκοπικά αντικείμενα του καθημερινού κόσμου, δεν είναι μενονωμένες οντότητες αλλά είναι πραγματικά επεκτάσεις της ίδιας θεμελιώδους "ουσίας".
Για να καταλάβουμε καλύτερα τη θεωρία του, μας δίνει το παρακάτω παράδειγμα με ένα ψάρι σ' ένα ενυδρείο και δύο κάμερες να το κινηματογραφούν από δύο διαφορετικές θέσεις.Έτσι υπάρχουν δύο διαφορετικές εικόνες από κάμερα. Οταν η μία μας δείχνει το ψάρι προφίλ η άλλη μας το δείχνει αμφάς, όταν η μία μας δείχνει ένα ψάρι ν' ανεβαίνει όμοια ανεβαίνει και στην άλλη κ.ο.κ. Δηλαδή οι δύο εικόνες έχουν μια συσχέτιση. Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι τα δύο ψάρια είναι διαφορετικά και μάλιστα με κάποιο τρόπο επικοινωνούν!
Σύμφωνα με τον Bohm, η σύνδεση μεταξύ των σωματιδίων αλλά και όλων των πραγμάτων του κόσμου, υπονοεί ένα "άλλο" επίπεδο πραγματικότητας για το οποίο δεν έχουμε ακόμη γνώση και στο οποίο όλα τα πράγματα δεν είναι χωριστά μέρη, αλλά όψεις μιας βαθύτερης και ελλοχεύουσας ενότητας (implicate order) και δεδομένου ότι όλα τα πράγματα στο φυσικό κόσμο αποτελούνται απ' αυτά τα "είδωλα" (eidolons) o κόσμος ο ίδιος είναι μια προβολή, ένα ολόγραμμα.
Tην δεκαετία του 60 τώρα ένας Αμερικανός νευροφυσιολόγος ο Karl Pribram έκανε έρευνες σε ένα υποτιθέμενα τελείως διαφορετικό πεδίο, στον εγκέφαλο και προσπαθούσε να ανακαλύψει με τι τρόπο αποθηκεύονται οι πληροφορίες και σε ποιο τμήμα του εγκεφάλου. Οι έρευνες του τον οδήγησαν πάλι σε παρόμοια περίεργα αποτελέσματα όπως στις έρευνες του Bohm. Η ιστορία είχε ξεκινήσει από πιο παλιά τη δεκαετία του 20 όπου ο Lashley είχε βρει ότι όσο μεγάλο τμήμα από τον εγκέφαλο ενός ποντικιού και να αφαιρούσε δεν μπορούσε με τίποτα να ξεριζώσει την μνήμη του. Ο Pribram θεώρησε ότι οι μνήμες κωδικοποιούνται όχι στους νευρώνες αλλά στους σχηματισμούς νευρικών παλμών που διατρέχουν ολόκληρο τον εγκέφαλο. Με παρόμοιο τρόπο όπως στην περίπτωση του σύμπαντος ο Pribram εξήγησε το φαινόμενο με την υπόθεση του ολογράμματος. Δηλαδή ο εγκέφαλος αποτελεί κι αυτός ένα ολόγραμμα δηλ μια φράκταλ απεικόνιση και κάθε απειροστό κομμάτι του περιέχει τεράστια ποσότητα πληροφορίας !
Στην προσπάθειά τους οι επιστήμονες να δώσουν μια εξήγηση της συμπεριφοράς των σωματιδίων μοιραίο ήταν κάποια στιγμή να συνδυάσουν τη συνείδηση του παρατηρητή με το παρατηρούμενο αντικείμενο και επομένως τελικά να συνδυαστούν οι δύο θεωρίες ώστε να προκύψει η ολογραφική θεώρηση του σύμπαντος. Με άλλα λόγια κάποιος υπέθεσε ότι υπάρχει μια αντιστοιχία-αναλογία ανάμεσα στο σύμπαν και στον εγκέφαλο. Επειδή δε η πραγματικότητα γύρω μας είναι μια μάλλον νοητική σύλληψη οι ερευνητές δεν άργησαν να θεωρήσουν ότι τα πάντα ξεκινούν απ' τον εγκέφαλο !
Αν πράγματι συμβαίνει κάτι τέτοιο τότε πρόκειται για μια μεγαλειώδη ανατροπή !
Έχει δειχθεί ότι ένα κυβικό εκατοστόμετρο μιας ολογραφικής ταινίας μπορεί να περιέχει τουλάχιστον 10 δις bits πληροφοριών. Αλλά η αποθήκευση της μνήμης δεν είναι ο μόνος γρίφος που γίνεται κατανοητός λαμβάνοντας υπόψη την ολογραφική αρχή του εγκεφάλου. Άλλος ένας είναι πως ο εγκέφαλος είναι σε θέση να μεταφράσει την πληθώρα συχνοτήτων που λαμβάνει μέσω των αισθήσεων. Η κωδικοποίηση και η αποκωδικοποίηση των συχνοτήτων είναι ακριβώς ότι ένα ολόγραμμα κάνει καλύτερα. Ακριβώς όπως ένα ολόγραμμα λειτουργεί σαν μια συσκευή ικανή να μετατρέψει ένα χωρίς νόημα συνονθύλευμα συχνοτήτων σε μια συνεπή εικόνα, ο Pribram θεωρεί πως ο εγκέφαλος περιέχει ένα φακό που χρησιμοποιεί τις ολογραφικές αρχές για να μετατρέψει τις συχνότητες που λαμβάνει μέσω των αισθήσεων στον εσωτερικό κόσμο των αντιλήψεών μας.
Ότι βλέπουμε ότι παρατηρούμε γύρω μας μοιάζει με την πηγή της παρατήρησης δηλαδή με τον εγκέφαλο ! Για παράδειγμα, η σελήνη δεν είναι στρογγυλή αλλά μοιάζει στρογγυλή διότι του εγκέφαλου του
"αρέσουν" τα στρογγυλά σχήματα... Ο άνθρωπος δεν έχει σχήμα στενόμακρο, με αναλογίες "χρυσής τομής" αλλά έτσι τον βλέπει ο εγκέφαλος γιατί του αρέσει αυτό το σχήμα. Τα πάντα δεν είναι στην πραγματικότητα όπως φαίνονται, αλλά όπως του αρέσει να τα βλέπει ο εγκέφαλος. Ο ουρανός είναι κόκκινος, αλλά του εγκέφαλου του αρέσει να τον βλέπει γαλάζιο. Το αίμα είναι πράσινο αλλά του εγκέφαλου του αρέσει να το βλέπει κόκκινο. Τότε ποια είναι η πραγματικότητα ?
Δεν υπάρχει αντικειμενική πραγματικότητα ή μάλλον υπάρχει μια μοναδική πραγματικότητα αλλά παίζει ρόλο ποιο είδος την παρατηρεί !
Ο άνθρωπος είναι ένα έμβιο ον που μεταφράζει κατά το δοκούν την πραγματικότητα. Ένα διαφορετικό ον θα μετέφραζε, θα έβλεπε δηλ την πραγματικότητα διαφορετική.
Αυτό που βλέπουμε γύρω μας είναι περισσότερο μια νοητή πραγματικότητα.
Αν παραδεχθούμε όλη αυτή την υπόθεση τότε ότι βλέπουμε είναι ένα ολόγραμμα. Με τι μέγεθος ?
Κανείς δεν ξέρει. Μπορεί όλο το σύμπαν να είναι το κομματάκι από το νύχι ενός εξωγήινου ή μπορεί το σύμπαν να μας φαίνεται μεγάλο και να είναι τελικά κάτι μικρό !
Έχετε μπει σε μαγαζί με πολλούς καθρέπτες μέσα ? Δεν σας φαίνεται πολύ ευρύχωρο ?
Έτσι και το σύμπαν ενδεχομένως να μας φαίνεται μεγαλύτερο απ' ότι είναι. Μπορεί αυτό που βλέπουμε να είναι η ίδια η γη ή ο ηλιος σε πολλαπλή μορφή !
Θα έχετε ακούσει ότι οι αστρονόμοι παλιότερα για πολλά χρόνια παρατηρούσαν στον Άρη κανάλια και ανθρώπινες κατασκευές μέχρι που κάποιος διεπίστωσε ότι αυτό που έβλεπαν επί χρόνια ήταν κάποιες χαραγματιές στο φακό του τηλεσκοπίου ! Έτσι λοιπόν μπορεί οι αστρονόμοι να κάνουν λάθος και να βλέπουν τα ίδια συνεχώς αστέρια και να νομίζουν ότι είναι διαφορετικά....Ή να κάνουν λάθος για την πραγματική απόσταση που μας χωρίζει απ' αυτά. Μπορεί αυτό που μας φαίνεται ευθεία απόσταση να είναι κάτι πιο περίπλοκο ή πιο καμπύλο και τελικά να υπάρχει ένας πολύ πιο σύντομος δρόμος !
Θυμάμαι μικρός όταν με ταλαιπωρούσε το πρόβλημα της μεγάλης μυωπίας και κάποτε έσπαζαν τα γυαλιά μου τα καινούργια γυαλιά που αγόραζα μου φαίνονταν ότι παραμόρφωναν τα πράγματα και μάλιστα ανησυχούσα ιδιαίτερα γιατί νόμιζα ότι επρόκειτo για κάποιο λάθος του οφθαλμίατρου. Όμως σε λίγες ώρες ο εγκέφαλος συνήθιζε και πια όλα τα αντικείμενα τα "έβλεπε"όπως και πριν ! Θέλω να πω ότι ο εγκέφαλος συνηθίζει σε μια πραγματικότητα η οποία δεν είναι δεδομένο ότι είναι η ίδια για όλους ...
Επίσης σύμφωνα με την ολογραφική θεωρία, χρόνος δεν υφίσταται ενώ παρελθόν, παρόν και μέλλον όλα βρίσκονται μέσα σ' ένα συνονθύλευμα που ονομάζεται υπερολόγραμμα.
Ας πούμε κάτι τέτοιo μπορεί να υποστηριχθεί ως εξής : Οι εικόνες των άστρων που βλέπουμε γύρω μας δεν αφορούν τον παρόντα χρόνο αλλά τον πολύ παλιό. Αν υποθέσουμε ότι ένα άστρο απέχει 1000000 έτη φωτός από τη γη, τότε αυτό που βλέπουμε είναι η εικόνα του άστρου όπως ήταν πριν από 1000000 χρόνια. ¨Ομοια κι ένας εξωγήινος που ζει σ' αυτό το άστρο και παρατηρεί τη γη δεν βλέπει αυτό που υπάρχει τώρα αλλά όπως είμαστε πριν 1000000 χρόνια δηλ όταν ο άνθρωπος ήταν χιμπατζής. Άρα αν αποπειραθούμε να επικοινωνήσουμε με κάποιον εξωγήινο που βρίσκεται εκεί το μήνυμα θα το λάβει 1000000 χρόνια μετά, εκτός κι αν είμαστε ήδη εκεί με κάποιο τρόπο.
Άν είμαστε όμως εκεί με κάποιο τρόπο τότε θα μπορούσαμε να δούμε με κάποιο ισχυρό τηλεσκόπιο τι συμβαίνει στη γη πριν από 1000000 χρόνια.
Η θα μπορούσαμε για παράδειγμα αν γινόταν να κάνουμε μια συμφωνία με κάποιον εξωγήινο πολιτισμό και να μας στέλνει μαζί με το φως ενός άστρου, ηλεκτρομαγνητικές εικόνες της γης όπως τη βλέπει. Έτσι θα μαθαίναμε την ιστορία της γης από πρώτο χέρι. Ή θα μπορούσαμε να μάθουμε πως φτιάχτηκε η γη. ¨Η πως εξελίχθηκε ο άνθρωπος. Και που το ξέρουμε αν δεν γίνεται ήδη αυτό ?
Πάντως αυτό που βλέπουμε σίγουρα δεν είναι η μοναδική εικόνα της πραγματικότητας. Είναι μια εκδοχή της από τις πολλές που ενδεχομένως υπάρχουν...
Μένει να αντιστοιχίσουμε τον εγκέφαλο μ' έναν υπερυπολογιστή ο οποίος θα μπορούσε να βρει συνδέσεις ανάμεσα στα πράγματα μιας οπτικής εικόνας να βρεί τον κωδικό της πληροφορίας που αντιστοιχεί στο σύμπαν που βλέπουμε όπως επίσης και όλους τους κωδικούς που αντιστοιχούν σε όλα τα πιθανά σύμπαντα .... Νομίζω ότι είναι η επόμενη επικείμενη κίνηση.
Για να γράψω αυτό το άρθρο χρησιμοποίησα τα εξής :
1) Blog: ΠΑΡΑ ΔΗΜΟΝ ΟΝΕΙΡΩΝ ΗΔΕ ΠΑΡ ΗΕΛΙΟΙΟ ΠΥΛΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΝ ΟΝΕΙΡΩΝ
2) Κβαντομηχανική πλάνη ή πραγματικότητα ? Alastair Rae
3) Σκουληκότρυπες, μαύρες τρύπες και χρονομηχανές Jim Al- Khalili
4) Video you tube: το σύμπαν που αγάπησα, Δανέζης, Θεοδοσίου, το ολογραφικό σύμπαν
Σαν τον μη μου άπτου ρινόκερο ήταν αυτή η προαναγγελθείσα "απεργία" των εκπαιδευτικών ! Υποσχέθηκε πολλά, μας ταρακούνησε, αλλά τελικά πολύς ντόρος για το τίποτα. Από καιρό ακουγόντουσαν πολλά για τα νέα μέτρα που ετοίμαζαν να εφαρμόσουν στις πλάτες των εκπαιδευτικών : αύξηση ωραρίου, αύξηση παιδιών ανά τμήμα, περαιτέρω συγχωνεύσεις σχολείων,περικοπή προσλήψεων αναπληρωτών, αξιολόγηση. Για την τελευταία, έδειχναν να μην τολμάνε να προχωρήσουν αφού είχαν ήδη εξαγγείλει για την άνοιξη αξιολόγηση των εκπαιδευτικών απ' τους διευθυντές όσον αφορά τα υπηρεσιακά τους καθήκοντα, αλλά το πήγαιναν από αναβολή σε αναβολή.
Από παλιά, θυμάμαι ότι η εξωκοινοβουλευτική αριστερά έβαζε σαν μέσο αγώνα, αφού η πολυήμερη απεργία κατά τη διάρκεια μαθημάτων ήταν επώδυνη και δυσβάστακτη, την απεργία μέσα στις πανελλήνιες. Την απεργία αυτή την έβλεπε σαν μοναδικό μέσο πίεσης, άμεσο και γρήγορο, απέναντι στην αδιέξοδη πολιτική συνεχούς υποβάθμισης της εκπαίδευσης.
Όμως ο τρόπος αυτός - όπως αποδείχθηκε άλλωστε- έχει πράγματι προβλήματα. Είχε χρησιμοποιηθεί για λίγο στην μεγάλη απεργία των εκπαιδευτικών το 90 περίπου αλλά και τότε είχε γίνει αφορμή για κατηγορίες, αναθέματα, λοιδορίες, ενοχοποιήσεις, διχαστικά κηρύγματα !
Δεν είναι εύκολο κανείς να πάρει απόφαση να παίξει με την ψυχική υγεία μικρών παιδιών, με την περαιτέρω επιβάρυνση νέων ανθρώπων που περνάνε ένα γολγοθά επί δύο τρία χρόνια, με την εξαθλίωση και τον βασανισμό αυτών που έχει κληθεί να φροντίζει και να προστατεύει !
Όμως στην προκειμένη περίπτωση δεν υπήρχε άλλη λύση ! Κι αυτό το καταλάβαινε πολύς κόσμος. Επρόκειτο να απολυθούν 10000 αναπληρωτές, πολλοί συνάδελφοι πάλι ήταν καταδικασμένοι σε υπεραριθμία διαφόρων ταχυτήτων που με τη σειρά της τους οδηγούσε σε εκτόπιση μεγάλων αποστάσεων.Το ερώτημα όμως ήταν : προλαβαίναμε ? Μπορούσαμε ? Οι συνθήκες ήταν αντίξοες ! Τα ΜΜΕ εναντίον. Οι γονείς εναντίον. Οι μαθητές έτσι κι έτσι. Η λαϊκή αγανάκτηση πεσμένη. Ο κόσμος σε κατάθλιψη.
Υπήρχε η ανάλογη αντίδραση-εξέγερση ? Η απάντηση είναι : ναι υπήρχε ! Ένα δεύτερο ερώτημα: Μέχρι που ήσαν διατεθειμένοι να φτάσουν ? Αυτό κανείς δεν το ξέρει. Αλλά το σίγουρο είναι ότι κανείς δεν μπορεί να προκαταλάβει το μέγεθος της αγωνιστικής κινητοποίησης κάποιου.
Και αυτό φάνηκε ότι συνέβη σε μεγάλο βαθμό. Για μια φορά μετά από αιώνες γέμισαν οι αίθουσες συνελεύσεων με συναδέλφους ασφυκτικά. Οι συζητήσεις, η αναταραχή έδιναν κι έπαιρναν ! Μέσα στους χώρους συνελεύσεων "έσκασαν μύτη" συντηρητικές περσόνες που είχαν να συμμετάσχουν σε πολιτικές διαδικασίες απ' τα φοιτητικά τους χρόνια. Συνάδελφοι που είχαν παραμείνει για καιρό άκαπνοι, άντε να είχαν συμμετάσχει σε καμιά συγκέντρωση των αγανακτισμένων, απογοητευμένοι και ανενεργοί για καιρό, όμως πάλαι ποτέ πολιτικοποιημένοι, έβλεπαν την παρούσα συγκυρία σαν μοναδική ευκαιρία για αντεπίθεση και ξεσηκωμό ! Μα έτσι ήταν και το λογικό. Έβλεπαν τα εισοδήματά τους να μειώνονται κατά 40% , τα σχολεία να συγχωνεύονται, το μελλοντικό εφάπαξ και οι συντάξεις να κουτσουρεύονται, το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης να μεγαλώνει, η εκπαίδευση να εξαθλιώνεται κι άλλο....
Απέναντι σ' αυτό δεν υπήρχε παρά μια συνεχής παθητικοποίηση, μια συνεχής υποχώρηση για να μην πάθουμε χειρότερα και καταντήσουμε όπως ο φτωχός μας γείτονας, μια ενοχοποίηση ότι δήθεν φταίμε κι εμείς που σαν δημόσιοι υπάλληλοι τεμπελιάζαμε , βολευόμαστε με κανένα ιδιαίτερο, λουφάραμε σε κάποιο γραφείο, κάναμε διακοπές διαρκείας κ.λ.π.
Απ' αυτή την ενοχοποίηση δεν έμεινε έξω η αριστερά ! Που τόσα χρόνια το μόνο που αναμασάει είναι προσλήψεις, προσλήψεις, προσλήψεις, λεφτά για την παιδεία, λεφτά για την παιδεία ! Τα οποία λεφτά και οι οποίες προσλήψεις στο φινάλε δεν βελτίωσαν και τόσο την παιδεία, φούσκωναν όμως συνεχώς το χρέος ενώ συγχρόνως γέμιζαν τα γραφεία με παροπλισμένους διορισμένους που στην παιδεία ελάχιστα προσέφεραν ! Σωστά όλα αυτά , αλλά ποιος φταίει τελικά για το αναποτελεσματικό δημόσιο ? Ποιος φταίει για την τακτοποίηση ημετέρων, 8000 εκπαιδευτικοί ήταν τοποθετημένοι σε γραφεία, για τα ρουσφέτια, τις εξυπηρετήσεις, τις ατομικές λύσεις, για τον μη παραγωγικό δημόσιο τομέα ? Η αριστερά ?
Δεν λέω μπορεί να φταίει και η αριστερά που δεν διαφύλαξε τις κατακτήσεις της, που επέτρεψε να αναπτυχθεί ο διεφθαρμένος κρατικοδίαιτος κομματικός συνδικαλισμός, που άφησε να γίνονται παράνομες προσλήψεις, που ψήφιζε εκτονωτικές απεργίες, που δεν είχε όραμα, που έλαβε μέρος σε παιχνίδια ίντριγκας και παζαριών για εκλογικούς λόγους, όμως ο κύριος υπεύθυνος ήταν ο γραφειοκράτης κομματικός ιθύνοντας ,ΠΑΣΟΚ ΝΔ, που χρησιμοποιούσε παντοίους τρόπους για να εκμαυλίσει, να εξαγοράσει την ψήφο του κομματικού πελάτη και συνακόλουθα να ευτελίσει το δημόσιο σύστημα το οποίο υποτίθεται ότι υπηρετούσε...
Και για να γυρίσουμε στο προκείμενο, έγιναν λοιπόν μαζικότατες συνελεύσεις, ακούστηκαν πύρινοι λόγοι, επαναστατικοί, επέστρεψε το πνεύμα του αγώνα των αναπληρωτών του 2000, ενάντια στον ΑΣΕΠ, ακούστηκαν στίχοι ποιητών, χειμαρρώδεις ρήτορες, επαναστάτες ολκής, όμως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ξέραμε τι τελικά ήθελε (διγλωσσία), η εξωκοινοβουλευτική αριστερά ήθελε αλλά δεν συνέχισε,το ΚΚΕ όπως πάντα η φωνή της λογικής δηλ της μεμψιμοιρίας, της κακομοιριάς και της δειλίας (θα έτριζαν τα κόκκαλα του Μπελογιάννη όταν θα άκουγε τον εκπρόσωπο του ΚΚΕ να λέει ότι δεν βάζει το κεφάλι του στον ντορβά!) ο κόσμος από κάτω ήθελε αλλά ήταν κι αυτός μαγκωμένος και το ερώτημα παραμένει : Μπορούσε κάτι να γίνει ?
Ναι μπορούσε. Αλλά κανείς δεν το ήθελε. Παρόλο που υπήρχαν πύρινοι λόγοι, παρά που υπήρχαν μαχητικές τοποθετήσεις, ένταση, πάθος....Ήταν ο τόπος βρεγμένος με στουπιά βενζίνης. Αλλά κανένας δεν έριξε το σπίρτο !
Αυτό φάνηκε από τις συζητήσεις μεταξύ συναδέλφων που είχαν ψηφίσει υπέρ της απεργίας μέσα στις εξετάσεις που οι ίδιοι έλεγαν ότι δεν πρόκειται να γίνει τίποτε, αυτό φάνηκε από την μη ψήφιση της συνέχισης του αγώνα από τους προέδρους την επόμενη μέρα, οι ίδιοι αγωνιστές προκατέλαβαν το άδοξο τέλος και όλα πάγωσαν ξαφνικά σα να έγινε σεισμός ! Μήπως κάποιοι ήξεραν κάτι που οι υπόλοιποι αγνοούσαν και η όλη υπόθεση ήταν απλά για να εκτονωθεί το κοινό αίσθημα ?
Η ακτινογραφία του κόσμου μας, ενός κόσμου που πεθαίνει, ενός κόσμου ανάποδου, ανάστροφου που έχει μετονομάσει -όπως το ξύδι λέγεται γλυκάδι- όλες τις έννοες και τις αξίες. Έτσι τα βασανιστήρια ονομάζονται πίεση εξαναγκασμού, η καταστροφή της φύσης ανάπτυξη, ο ιμπεριαλισμός παγκοσμιοποίηση, η διάδοση των ναρκωτικών ελευθερία της αγοράς, η εκμετάλλευση της ανθρώπινης εργασίας απασχόληση, το πλυντήριο μαύρου χρήματος (από πορνεία, ναρκωτικά, λαθρεμπόριο) ονομάζεται νόμιμη τραπεζική κατάθεση, η μη παραγωγική οικονομία καζίνο σύγχρονη οικονομία, η αφαίμαξη και καθυπόταξη των κρατών στήριξη της οικονομίας μέσω δανειοδότησης, η κατανάλωση οπλικών συστημάτων ισχυροποίηση της ειρήνης, η εκπόρνευση μικρών κοριτσιών τουριστικός παράδεισος, η επικύρωση της μοναξιάς ονομάζεται επικοινωνία με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, το λάδωμα και η μίζα σεβασμός των παραδόσεων μιας χώρας όπου η διαφθορά αποτελεί έθιμο, ο καπιταλισμός οικονομία της αγοράς, η φτώχεια στέρηση, η απομάκρυνση των φτωχών παιδιών απ' την εκπαίδευση σχολική λιποταξία, το δικαίωμα του αφεντικού ν' απολύει τους εργάτες χωρίς αποζημίωση λέγεται ευελιξία της αγοράς, η στρατιωτική δικτατορία μεταβατική κυβέρνηση, κλεπτομανής ο κλέφτης από καλή οικογένεια ενώ κλέφτης ο κλέφτης από φτωχή οικογένεια, η λεηλασία των δημοσίων αποθεμάτων αθέμιτος πλουτισμός, τα εγκλήματα που διαπράττουν τ' αυτοκίνητα ατυχήματα, οι μαύροι έγχρωμοι, ο θάνατος μοιραίο, ο νεκρός άμαχος πληθυσμός παράπλευρες απώλειες.
Οι αριθμοί συγκλονίζουν, επικυρώνουν την αδικία, τη δυσαρμονία, τον παραλογισμό ενός κόσμου που στο όνομα της ηθικής, της οικογένειας, της ελευθερίας διαπράττει τα μεγαλύτερα εγκλήματα κυρίως σε βάρος : των νότιων χωρών ( λατινική Αμερική, Αφρική, νότια Ευρώπη), των φτωχών, των ιθαγενών, των μαύρων, των γυναικών, των παιδιών :
12.000.000 πεθαίνουν κάθε μέρα απ'την πείνα
120.000.000 γυναίκες υπάρχουν με ακρωτηριασμένες κλειτορίδες
10 άνθρωποι (οι πλουσιότεροι) συγκεντρώνουν πλούτο που ισοδυναμεί με την αξία της συνολικής παραγωγής 50 χωρών
Μισό εκατομμύριο κοριτσάκια εκπορνεύονται στη Βραζιλία
Η αξία των προϊόντων για τα κατοικίδια που πωλούνται κάθε χρόνο στις ΗΠΑ είναι 4 φορές μεγαλύτερη από την αξία της συνολικής παραγωγής της Αιθιοπίας.
Ένα βιβλίο που γράφτηκε το 98 όμως είναι τόσο σημερινό και προανήγγειλε αυτά που συνέβησαν τελικά και στην Ελλάδα. Ένα βιβλίο που αναγάγει την πολιτική δημοσιογραφία σε ποίηση.
Φτώχεια
Φτωχοί : λέγονται φτωχοί αυτοί που δεν έχουν χρόνο για να χάνουν τον χρόνο τους.
Φτωχοί : λέγονται φτωχοί αυτοί που δεν έχουν ησυχία, ούτε μπορούν να την αγοράσουν.
Φτωχοί : λέγονται φτωχοί αυτοί που τα πόδια τους έχουν ξεχάσει να περπατούν, όπως τα φτερά από τις κότες που έχουν ξεχάσει να πετούν.
Φτωχοί : λέγονται φτωχοί αυτοί που τρώνε σκουπίδια και τα πληρώνουν σα να ήταν φαγητό.
Φτωχοί : λέγονται φτωχοί αυτοί που έχουν δικαίωμα να αναπνέουν σκατά, σα να ήταν αέρας, χωρίς να πληρώσουν τίποτα γι αυτό.
Φτωχοί : λέγονται φτωχοί αυτοί των οποίων η ελευθερία περιορίζεται στην επιλογή του καναλιού που θα δουν στην τηλεόραση.
Φτωχοί : λέγονται φτωχοί αυτοί που παθιάζονται δραματικά με τις μηχανές.
Φτωχοί : λέγονται φτωχοί αυτοί που βρίσκονται πάντα με πολλούς και είναι πάντα μόνοι.
Φτωχοί : λέγονται φτωχοί αυτοί που δεν το ξέρουν ότι είναι φτωχοί.
Έτσι κάπως φαντάζομαι τον παράδεισο. Να φυσάει το γλυκό ανοιξιάτικο αεράκι, να τρέχω (σαν ταλαίπωρη ψυχή) με την μηχανή μου, στα ρουμάνια, στους λόγγους και στις ανθισμένες ραχούλες και να διαλογίζομαι...Χιλιάδες σκέψεις περνάνε απ΄ το μυαλό μου ! Ιστορίες, διαβάσματα, δημοσιογραφικά, πρόσωπα, όλα παράλληλα, διαπλεκόμενα, σε λαβυρίνθους, παράδρομους, όπως ακριβώς κινείται η μηχανή, έτσι και το μυαλό μου κινείται παρόμοια.
Έπηξα όλο το χειμώνα. Αποφάσισα λοιπόν να βγάλω το άχτι μου...
Μέσα σε δυο μέρες έκανα κάπου 700 χλμ. πέρασα από δεκάδες πόλεις, είδα μουσεία, αρχαίες ακροπόλεις, παραλίες, ποτάμια, λίμνες. Χάρηκα τα ελληνικά δάση, τη φύση. Δεν έπληξα καθόλου... Αντίθετα η διαδρομή έκρυβε εκπλήξεις : Είδα ένα F-16 να στέκεται κάθετα στον ουρανό ακίνητο, ένα σπουργίτι με πλησίασε και το τάϊσα, είδα μια χελώνα κι ένα φίδι. Γνώρισα δυο ανθρώπους και συζητήσαμε.
Όπου πήγαινα με πλησίαζαν με ευγένεια.
Η διαδρομή που έκανα λοιπόν αυτή τη φορά περιελάμβανε : Κόρινθος- Πάτρα- Πύργος- Αρχαία Ολυμπία- Ζαχάρω- Κακόβατος- Νεοχώρι-Θολό-Γιαννητσοχώρι-Κυπαρισσία-Σκουπάς-Λέπρεο-Νέα Φιγαλεία- καταρράκτες Νέδα- Ναός του Επικούριου Απόλλωνα-Ανδρίτσαινα-Καρίταινα- Μεγαλόπολη- Τρίπολη- Κόρινθος-Αθήνα.
Εντύπωση μου έκανε το καινούργιο μουσείο της αρχαίας Ολυμπίας με τεράστιους χώρους και σωστό φωτισμό. Αυτός ο Ερμής του Πραξιτέλη σε αφήνει άναυδο! Πως το φτιάξανε εκείνη την εποχή ! Από την όμορφη ξεναγό που επιμόρφωνε ένα τσούρμο Κορεάτες έμαθα ότι σε αντίθεση με τους Ρωμαίους, οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν απ' την αρχή ένα κομμάτι μαρμάρο. Πως ήταν σίγουροι γι αυτό που θα έφτιαχναν ? Τι μαστοριά, τι επιστημονικές γνώσεις χρειαζόταν για να πετύχεις αυτό το αποτέλεσμα ! Πόσα προσχέδια θα έπρεπε κανείς να μελετήσει ? Πόσες μετρήσεις, πόσες αποτυχημένες προσπάθειες ..
.Για να επαναληφθούν τέτοια έργα χρειάστηκε να περάσουν αρκετοί αιώνες και να φτάσουμε στην αναγέννηση του Ραφαήλ και του Μικελάντζελο. Ο δε αρχαιολογικός χώρος, κι αυτός καταπληκτικός, δείχνει με τι τρόπο οι αρχαίοι συνέδεαν την τέχνη, τον αθλητισμό, τη θρησκεία και όλ' αυτά μέσα σ' ένα υπέροχο φυσικό τοπίο !
To οδοιπορικό συνεχίστηκε με μια διαδρομή ανάμεσα στα πεύκα και τα νερά του Αλφειού ποταμού μέχρι τα Κρέστενα και την λίμνη Καϊάφα. Κατόπιν έφτασα στη Ζαχάρω και την παραλιακή Ηλεία.Το τοπίο συνίσταται στο εξής. Πολύ καθαρή θάλασσα και απέραντες αμμώδεις παραλίες όμως παντελώς αναξιοποίητες ! Σπιτάκια εξοχικά όχι ιδιαίτερα πολυτελή, θερμοκήπια και χωράφια, βαλτώδης βλάστηση κοντά στην θάλασσα, χωραφάκια και κήποι.
Ούτε μια ταβέρνα, ούτε ένα καφενείο.
Αντίθετα υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια και ελάχιστα κάμπινγκ. Ένα απ' αυτά που ξεχώρισα ήταν το Apollo στο Γιαννητσοχώρι. Τεράστιο με μπόλικα πεύκα,νερό,φαγητό, ρεύμα παραλία κοντά, παιδική χαρά και λειτουργεί όλο το χρόνο.
Η απορία μου είναι η εξής : Είναι δυνατόν τέτοιες παραλίες να μένουν έρημες ? Τη στιγμή που η Ελλάδα χρειάζεται οικονομική στήριξη τέτοιο τοπίο, πεύκο και άμμος, ποτάμια και λίμνες να μένει ανεκμετάλλευτο και να ψάχνουμε λύσεις στο υποτιθέμενο φυσικό αέριο και πετρέλαιο ? Είναι δυνατόν με τέτοιες αρχαιότητες και τέτοιο τοπίο, τέτοιο καλό φαγητό και τέτοια προϊόντα ο τουρίστας να πηγαίνει ας πούμε στη Βαρκελώνη (15 εκατομμύρια τουρίστες έχει κάθε χρόνο μόνο αυτή) για να μη χάσει τις ιδιορρυθμίες του Γκαουντί και του Νταλί ?
Συζητώντας μ' έναν κάτοικο της περιοχής προσπαθούσε να με πείσει ότι επί Παπαδόπουλου ήταν χρυσή περίοδος για την περιοχή, αφού ανέβηκε η τιμή της σταφίδας, η οποία ευδοκιμούσε τότε, ενώ ο ίδιος ο δικτάτορας είχε ξεκινήσει σχέδιο αναδημιουργίας με τελεφερίκ και ξενοδοχεία στη λίμνη Καϊάφα ! Παρ' όλ' αυτά επαινούσε τους Αλβανούς τους έλεγε δουλευταράδες και καλά παιδιά και ότι έχουν βοηθήσει πολύ στην περιοχή. Α ρε αθάνατε έλληνα με τις αντιφάσεις σου !
Επιστρέφοντας από Κυπαρισσία μέσω του κεντρικού δρόμου, έστριψα δεξιά για Επικούριο Απόλλωνα και καταρράκτες του Νέδα. Όμορφη διαδρομή μέχρι εκεί, σκαρφάλωσα στον φιδίσιο επαρχιακό δρόμο με την μηχανή και σταματούσα όταν κάτι μου έκανε εντύπωση για φωτογραφία.
Αυτό τελικά που συμπέρανα απ' αυτό το ταξιδάκι, είναι ότι δεν πρέπει με τίποτα κανείς να έχει εμπιστοσύνη στις ελληνικές πινακίδες ! Πρέπει συνέχεια να ρωτάς, να επικοινωνείς, να ενημερώνεσαι για τα πάντα ή να διαθέτεις καλό ταξιδιωτικό οδηγό ! Πάντως το τελευταίο που πρέπει να κάνεις είναι να στηρίζεσαι στην λογική και στις πινακίδες ! Βλέπεις ας πούμε μια πινακίδα-βέλος που δείχνει δεξιά και εννοεί ευθεία ! ¨Η μια άλλη που λέει 5 χλμ και εννοεί 10 χλμ. Η μια άλλη πιο καινούργια πινακίδα που λέει δεξιά προς Μεγαλόπολη και παρακάτω στην ίδια κατεύθυνση συναντάς μιαν άλλη που λέει προς Καλαμάτα ! Οι ξένοι θα γελάνε με τα χάλια μας ....
Για να φτάσει κανείς στους καταρράκτες του Νέδα του βγαίνει η ψυχή όμως πράγματι τον αποζημιώνει το θέαμα ! Πιάστηκα απ' το περπάτημα και έπαθα ηλίαση απ' τον ήλιο. Λίγα χλμ πιο μακριά από κει σε μια κομβική τοποθεσία βρήκα επιτέλους τον Ναό του Επικούριου Απόλλωνα. Λέγεται ότι είναι του Ικτίνου, επιβλητικός έμεινε εκεί για χρόνια ακέραιος μέχρι που κάποια κινούμενα αρχαία απομεινάρια να μεταφερθούν στο Λονδίνο...
Η περιήγηση τέλειωσε με τα υπέροχα ορεινά χωριά Ανδρίτσαινα και Καρύταινα !
Τελειώνοντας θά' θελα να εκφράσω την ικανοποίησή μου που είμαι υγιής και μπορώ ακόμη στα 52 μου να κάνω τέτοια ταξίδια αστραπή και επίσης νιώθω χαρούμενος που έχω αυτό το μηχάνημα των 650 κυβικών και με κουβαλάει χωρίς παράπονο πάνω σε βουνά και πεδιάδες ! Μοιάζει φουτουρισμός αλλά τελικά είναι κάτι σαν ζωντανό. Ατέλειωτα χιλιόμετρα, εισαγωγή-καύση- πίεση- εξαγωγή ντούπου ντούπου τα μπιστόνια κινούνται και δίνουν δύναμη, τεχνολογικό θαύμα. Αν ξαναερχόταν στη ζωή και το έβλεπε ο Αρχιμήδης από μια μεριά, θα είχε μείνει αποσβολωμένος ή θα χοροπηδούσε απ' τη χαρά του !
Άνοιξη και βγήκαμε στη γύρα ....
Κατ' αρχάς πήγαμε σ' ένα χωριό της Βοιωτίας και επισκεφθήκαμε οινοποιεία βιολογικής καλλιέργειας, στάνες και σκάψαμε-φυτέψαμε σπόρους μπάμιας. Μάθαμε το λάπαθο, σπαράγγια, γαλατσίδες, ζωχούς, καυκαλίθρες. Μαζέψαμε μάραθο και αναγνωρίσαμε ένα σωρό από αγριολούλουδα όπως ανεμώνες, κρινάκια. Ας είναι καλά ένας φίλος που παράλληλα με τη δουλειά του στην πόλη τα σαββατοκύριακα επιδίδεται στην αγροτική παραγωγή, αφού διαθέτει χωράφια και διάθεση να ασχοληθεί. Δυστυχώς όπως μας είπε ψάχνει εναγωνίως ανθρώπους νέους ν' ασχοληθούν με το σπορ του αγροτικού μόχθου αλλά δεν καταφέρνει πολλά πράγματα.
Κοντά στη Λειβαδιά, στον Ορχομενό διαπιστώνω πόσο όμορφη και πλούσια είναι η Ελλάδα. Εκεί κολλάει το μυαλό μου όταν σκέφτομαι αυτά που μας πουλάνε χρόνια τώρα : Ότι είμαστε φτωχή χώρα, ότι χωρίς το ευρώ δεν γίνεται τίποτε, ότι η βάση της οικονομίας είναι το χρηματοπιστωτικό σύστημα και άλλες τέτοιες παπαριές.
Μετά επισκεφθήκαμε με τους atenistas τα κτίρια της Αθήνας που δημιουργήθηκαν την εποχή του Όθωνος : Τα Παλαιά Ανάκτορα (κτίριο της Βουλής) , Οφθαλμιατρείο, Ελληνικό Εκπαιδευτήριο, Πολιτικό νοσοκομείο, Εθνική Βιβλιοθήκη, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ακαδημία Αθηνών, Παλαιά Βουλή (Ιστορικό μουσείο), Αρσάκειο.
Μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Παλαιά Βουλή με τα εκθέματά τους, η μεν πρώτη με τις χιλιάδες περγαμηνές και τα παλιά βιβλία, η δε δεύτερη με τα πολύ παλιά ιστορικά τεκμήρια που πρέπει κάποιος οπωσδήποτε να έχει δει.
Τέλος, επισκεφθήκαμε το Αμφιάρειο, 50 χλμ έξω απ' την Αθήνα, κοντά στον Ωρωπό, ένα επιβλητικής ομορφιάς μέρος που σε υποβάλλει και σε ταξιδεύει στα αρχαία χρόνια.Το Αμφιάρειο ήταν ένας χώρος θρησκευτικής λατρείας, αγώνων, ανάπαυσης, περίθαλψης αλλά και γυμναστικών αγώνων. Επίσης ήταν χώρος όπου πραγματοποιούνταν προφητείες και μαντείες, ιερό, θέατρο και χώρος ανάπαυσης, με δέντρα, πράσινο και ποτάμια.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
