Θα πει ποτέ κανείς τα πράγματα με τ' όνομά τους ?

Η δημοσιογραφία στον τόπο μας πάντοτε περνούσε δύσκολες μέρες.Στην καλύτερη περίπτωση αποτελούσε σκανδαλολαγνεία και πολιτικολογία βαρετή. Όμως και σαν τέτοια στεκόταν σε πρόσκαιρες αποκαλύψεις, που προκαλούσαν δυνατές εντυπώσεις και που κατέληγαν δυστυχώς σε κάποιο αρχείο.
Οι περισσότεροι δημοσιογράφοι διαχειρίζονταν και συνεχίζουν να διαχειρίζονται μια κατάσταση : να μην πούμε ολόκληρη την αλήθεια γιατί ο κόσμος από κάτω θα ξεσηκωθεί ή ότι η πολιτική είναι τόσο διεφθαρμένη όσο και η κοινωνία ή ότι έχουμε τους πολιτικούς που αξίζουμε ! Αποτέλεσμα αυτού του πράγματος είναι να κρατιόνται οι ισορροπίες να λέγονται τα μισά προς τα έξω και να γίνονται παζάρια.
Η δημοσιογραφία έχει καταντήσει μια φθηνή ανάλυση και ένας αγώνας επηρεασμού της κοινής γνώμης.
Θα ήταν τόσο εύκολο : Κάποιος παραθέτει κάποια στοιχεία και τα αναλύει με βάση λογικά επιχειρήματα.
Αντικειμενικά και χωρίς επεξεργασία και μαγείρεμα. Αυτός που θα το κάνει όμως, πρέπει να έχει γνώσεις ιστορίας, πολιτικής ιστορίας, οικονομίας, γεωπολιτικής, νομικών λίγο απ' όλα και να έχει στέρεο λόγο κατανοητό. Και κάτι ακόμη. Αυτός που θα το κάνει, να έχει σα στόχο, σαν προσδοκία  τη βελτίωση της ζωής της ελληνικής κοινωνίας. Γιατί αν δεν το έχει αυτό, τότε όλα τ' άλλα είναι θεωρητικά και χωρίς μπούσουλα.
Αυτή την κρίσιμη περίοδο για την Ελλάδα λοιπόν η κατάσταση που περιγράφω πιο πρίν έχει φτάσει στα άκρα. Τη στιγμή που παραδοσιακά έντυπα και κανάλια κλείνουν , κάποιος επαγγελματίας του χώρου πρέπει να διαλέξει με ποιούς θα πάει και ποιούς θα αφήσει. Κάποιοι συνεχίζουν το πάτερ ημών, άλλοι φωνάζουν για αντίσταση, άλλοι δεν ξέρουν τι να κάνουν και γελοιοποιούνται καθώς τη μια μέρα γίνονται δεκανίκια της κυβέρνησης ,ενώ την άλλη αγανακτούν...
Για να δώσω ένα παράδειγμα, σχετικά με το άνοιγμα των λεγόμενων κλειστών επαγγελμάτων.
Φαγωθήκανε οι περισσότεροι δημοσιογράφοι των καναλιών και των ραδιοφώνων ότι πρέπει οπωσδήποτε ν' ανοιχθούν τα κλειστά επαγγέλματα και ότι η κυβέρνηση δεν τολμά, ότι πρέπει να γίνουμε επιτέλους σύγχρονο κράτος και ότι υπάρχουν αρρυθμίες στην αγορά κ.λ.π.Η κατάσταση μου φέρνει στο μυαλό την εξής εικόνα : κάποιο σπίτι καίγεται και η μητέρα συνεχίζει να μαλώνει το παιδί της γιατί κάνει λάθη στην ορθογραφία !
Οταν κάποια στιγμή αντιληφθήκανε την πραγματικότητα, όπου τα ταξί σχημάτιζαν άνεργα ουρές στις πιάτσες και οι φαρμακοποιοί κλείναν σιγά σιγά τις χρεωμένες επιχειρήσεις τους, οι δημοσιογράφοι παπαγαλάκια που κι αυτοί δεν τολμάνε πια να κυκλοφορήσουν στον κόσμο, έβαλαν την ουρά στα σκέλια και έγιναν εκ των υστέρων αντιμνημονιακοί.
Κατάλαβαν επιτέλους αυτό που και ο τελευταίος πολίτης έχει συνειδητοποιήσει, αλλά αυτοί αδυνατούσαν να ξεστομίσουν μπουκωμένοι με τους παχυλούς μισθούς.
Η τρόϊκα δεν θέλει απλώς ν' αλλάξει κάποια πράγματα. Θέλει να γονατίσει την κοινωνία.

Παρ'όλο που ο Σταύρος  Λυγερός ανήκει σ' αυτή την ομάδα των δημοσιογράφων των εκσυγχρονιστών  της Καθημερινής που συνεχίζουν να πιστεύουν ότι απ' αυτή την λαίλαπα θα προκύψει κάτι καλό μακροπρόθεσμα, εν τούτοις το βιβλίο του "απ' την κλεπτοκρατία στη χρεοκοπία" δίνει μια αντικειμενική περιγραφή της πολιτικής κατάστασης των δύο τελευταίων δεκαετιών με εμβριθή ανάλυση των γεωπολιτικών συντελεστών, των οικονομικών παραμέτρων και των ιστορικών γεγονότων. Ο δημοσιογράφος κάνει μια αναδρομή στην προσωπική του αρθογραφία των περασμένων ετών και αυτό τον τιμάει σε μια περίοδο που ξεχνάμε εύκολα και πολλοί  βαπτίζονται στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ ή έχουν κοντή μνήμη η παριστάνουν κάποιους άλλους από φόβο.
Το βιβλίο αυτό είναι το χρονικό των αιτίων που μας οδήγησαν μέχρι εδώ και αποτελεί μια αξιοπρεπή πηγή, παρά τις επί μέρους διαφωνίες, για μια στοιχειώδη πολιτική συζήτηση...

mea culpa

To σοκολατένιο ρολόϊ

Η Σιταμό ζούσε στο Πραλαβί μια μικρή χώρα με λίγους κατοίκους αλλά πολλά σαφλεκάνια. Αγαπούσε όλη την ώρα να περιδιαβαίνει στην εξοχή ανάμεσα στους τεράστιους βόλακες και τους λούς…
Έπαιζε συνέχεια με το ξόϊ της και πετούσε με το σιμπέρ από τη μία άκρη της χώρας στην άλλη.
Ανά πάσα στιγμή έμπαινε μέσα της και μεταμορφωνόταν σε αγόρι, στον όμορφο Τίκρο.
Της άρεσε να ξεγυμνώνεται και να στέκεται κάτω απ’το ζεστό κιρπάτσκοτ. Μια ηδονική αίσθηση διέτρεχε τη ραχοκοκαλιά της.
Όλα ήταν ωραία.Το κρύο, το ζεστό, το λευκό, το μαύρο, το ίσιο, το στραβό, το χρωματιστό.
Ο κόσμος γύρω της δεν ήταν δυνατόν να περιγραφτεί.Δεν υπήρχαν κλειστά σχήματα, φόρμες ή κατασκευές.
Υπήρχε μπλέ βελούδο, μουσική και άρωμα από λεβάντα.
Δεν υπήρχαν κύκλοι, τετράγωνα, επίπεδα αλλά χαώδεις σχηματισμοί εκρήξεις χρωμάτων και μουσικοί αυτοσχεδιασμοί.
Δεν υπήρχε φύση όπως την ξέρουμε αλλά όλα ήταν φυσικά γύρω.
Κυρίως όμως υπήρχε η αίσθηση ότι κάτι όμορφο πρόκειται να συμβεί, η προσδοκία, η ελπίδα…
Μοναδική παραφωνία σε όλο αυτό ήταν ένα μεγάλο κουρούφο πρισμένο και ογκώδες μέσα της και έξω.Το κουρούφο είναι το σύμβολο της ακινησίας το μεγάλο τίποτα, το άδειο το κενό…Αυτό μπορούσε να το διαπεράσει μόνο μ’έναν τρόπο: πέφτοντας ανάσκελα προς τα κάτω αργά-αργά.Τότε είχε τη γλυκειά αίσθηση πραγματικά ότι χάνεται ότι δεν μπορεί να ξεφύγει απ’τον χαμό.
Γλώσσα για κείνη σήμαινε ένας κατ’εξοχή τρόπος έκφρασης συναισθημάτων.
Παραδείγματος χάρη: της άρεσε να στέκεται μπροστά από ένα κρακατοπικιτί και να φωνάζει δυνατά:
Αααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααα !!!!!!!!
Εεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεε !!!!
Οοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοο !!!
Ιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιι !!!!!!!!!!!!!!
Τι ωραίο που ήταν το Α ! τι χαρά τι ανακούφιση της έφερνε !
Το Ε ήταν περισσότερο επικοινωνιακό,παρακινητικό προς άλλους.
Αλλά το Ο και το Ι μάλλον με κάτι οδυνηρό είχε να κάνει χωρίς να είναι και τελείως σίγουρη.
Και μερικά σύμφωνα επίσης ήταν μέσα στις προτιμήσεις της:Το Ψ για παράδειγμα.Μπορούσε όλη την ώρα να ψιθυρίζει: Ψψψψψψψψψψψψψψψψ είχε μια γλύκα το Ψ.
Επίσης το Μ. Μπορούσε όλη μέρα να τραγουδάει χρησιμοποιώντας το Μ:Μμμμμμμμμμμμ σα να νανούριζε μωρό.
Όσον αφορά τις λέξεις, αυτές δεν είχαν το συνηθισμένο τους νόημα.Από λέξεις να φαν κι οι κότες…Μπορούσε να δημιουργεί χίλιες τη μέρα.Δεν είχαν καμμιά χρησιμότητα γι αυτή.
Ας πούμε τα σαφλεκάνια.Θα μπορούσε να τα πεί και καρφόλεκια ή λίκαπα ή ντόκρα ή ότι μπορούσε να φανταστεί κανείς.Άλλωστε οι επαφές που είχε με τους άλλους κατοίκους του Πραλαβί ήταν λιγοστές και επομένως δεν είχε ανάγκη από μια συγκεκριμένη σταθερή γλώσσα.
Αν άφηνε τον εαυτό της ελεύθερο είναι σίγουρο ότι κανείς δε θα την καταλάβαινε.Δεν είχε κανένα ειρμό, καμμία λογική στα λεγόμενά της.Δεν είχε κανένα συντακτικό στις προτάσεις της.Απλώς ήταν συναισθήματα εκφρασμένα με ήχους.Χαρά, λύπη, θυμός , αγωνία.Όλες αυτές οι περίεργες διαθέσεις που σαν κύματα έρχονταν και ξανάρχονταν,έσβυναν και φούντωναν και βρίσκανε διέξοδο στη φωνή της και στις κινήσεις της.Δεν έκανε καμμιά προσπάθεια να κρύψει τίποτε.Ήταν ανοιχτό βιβλίο.Για παράδειγμα αν ήταν χαρούμενη τραγουδούσε:


«Πικολάφα σικοστά
νταραμπινταμπίκι κεφαρά
ντε φο λάκα πικιτό
κάλαμε σέτα στα φαλά»


Αν ήταν λυπημένη:


«Μπόστα καλάφι σε πακό
ντίπα σε πόκα ρε λα φά
κίκο σε πιρτα λα πιντά
όλφα πι ντα χο κα ντι ρί»


Αν ήταν θυμωμένη φώναζε:


«Πρατσικιτικιτό κραπακατακατά
στρουκαραπικιτάκετα φραπάρατα»


Το πιο συνηθισμένο πάντως ήταν να μιλάει κάπως έτσι:
«Δεν τώρα είναι πίσω κουρασμένη αντέχει δρόμος». Πίστευε πολύ στην τύχη. Αν ήταν δηλ. αρκετά τυχερή θα μπορούσαν οι λέξεις να ταιριάξουν μεταξύ τους για να πεί κάτι λογικό.Μιλούσε δηλ. λές και έριχνε ζάρια.Αλλά και οι κινήσεις της ήταν το ίδιο τυχαίες. Όλη την ώρα πετούσε με το σιμπέρ και έπαιζε με το ξόϊ της. Αν κάποια στιγμή ήθελε να διαλέξει μια διαδρομή έκλεινε τα μάτια της και έδειχνε με το δάχτυλό της μια κατεύθυνση.
Δεν είχε κανένα νόημα γι αυτή η έννοια Χρόνος.Ζούσε σ’ένα μεγάλο παρόν…Οι λεξεις: ύστερα, χθές, τώρα δεν ήταν νοητές.Μάλιστα πολλές φορές έπαιζε μ’αυτές τις λέξεις ειρωνικά για να καταργήσει τη σημασία τους.Για παράδειγμα έλεγε: «αύριο πήγα ψηλά στο Πραλαβί» ή «χθές θα πιτίσω τις φιλιές» και γελούσε δυνατά.Δεν υπήρχε κάτι περασμένο ή κάτι που θα γίνει. Άλλωστε είχε τόσο ασθενική μνήμη που δεν θυμώταν κάτι περασμένο.
Ο χρόνος κυλούσε ευθύγραμμα.Δεν υπήρχε τίποτε κυκλικό..Δεν υπήρχε μέρα ή νύχτα, εποχές που επαναλαμβάνονταν. Όλα ήσαν τυχαία.Τη μια στιγμή ήταν μέρα και την άλλη νύχτα, τη μια στιγμή έκανε κρύο την άλλη ζέστη.Ο χρόνος κυλούσε περίεργα.Δεν υπήρχαν σταθερά δευτερόλεπτα.Μια στιγμή μπορεί να κρατούσε μια ώρα, ή μια ώρα μπορεί να κρατούσε μια στιγμή.
Κι επομένως δεν υπήρχε θάνατος…Ή μάλλον δεν υπήρχε φόβος του θανάτου και η καθημερινή κατάθλιψη που δημιουργεί.Το άγχος, η αγωνία να τα προλάβει όλα είχαν καταργηθεί.Δεν αισθανόταν την ανάγκη να μετρήσει κάτι που τελειώνει.Άλλωστε δεν είχε και το μέτρο να το μετρήσει.Μ’ αυτή την έννοια αισθανόταν αθάνατη.Δεν είχε την αίσθηση ότι ζούσε κάτι προσωρινό.
Επίσης απεχθανόταν τελείως τους καθρέπτες και συνεπώς δεν μπορούσε να παρατηρήσει τις αλλαγές στη μορφή της.Ούτε καν ήξερε να περιγράψει τον εαυτό της.Είχε συνείδηση του εαυτού της όπως ένα πράγμα έχει συνείδηση του εαυτού του.
Έτσι λοιπόν βλέπουμε τη Σιταμό να πετάει με το σιμπέρ ανάμεσα στους τεράστιους βόλακες και στους λούς.Απότομα αλλάζει κατεύθυνση και μπαίνει σ’ένα περίεργο πίφο, αμέσως μετά σ’ένα μικρό σαξίντρο και καταλήγει σ’ένα όμορφο μυστηριώδες χρού.Από κεί και πέρα χάνονται τα ίχνη της.
Στην αμέσως επόμενη εικόνα βλέπουμε τη Σιταμό να υποφέρει και να κλαίει γοερά…Βρίσκεται σε πολύ δύσκολη κατάσταση και δεν μπορεί να βρεί καμμία λύση.Έχει χαθεί μέσα σ’ έναν λαβύρινθο στον οποίο δεν θυμάται ακριβώς πως μπήκε.Ακολουθεί απεγνωσμένα τυχαία μονοπάτια αλλά ποτέ δεν βγαίνει στην έξοδο.Προσπαθεί πάλι και πάλι…Έχει απελπιστεί και φοβάται πολύ. Αγωνιά και ιδρώνει. Η καρδιά της πάει να σπάσει!
Ποτέ ξανά δεν βρέθηκε σε παρόμοια κατάσταση.Πραγματικά δεν ξέρει τι να κάνει! Κάποια στιγμή εγκαταλείπει τις προσπάθειες και θέλοντας να παρηγορήσει τον εαυτό της αρχίζει ένα νανούρισμα: Μμμμμμμμ…μμμμ…μμμμμ…μμ….μμμμμ
Είναι δυνατόν να μη βρίσκει τυχαία μια διέξοδο; Μέχρι τώρα ήταν πολύ τυχερή.Τι συμβαίνει και δεν δουλεύει αυτός ο τρόπος; Μήπως μπορεί να φερθεί κάπως διαφορετικά; Εκεί που βρίσκεται στη μαύρη απελπισία και μπροστά της προβάλλει η εικόνα ενός χαώδους, μυστηριώδους και ανεξιχνίαστου λαβύρινθου ξαφνικά κάτι αλλάζει…
Παρατηρεί ότι ο λαβύρινθος δεν είναι τόσο περίπλοκος όσο φαινόταν και δεν αποτελείται από τόσο περίεργους διαδρόμους αλλά είναι κάτι πιο απλό.Βλέπει κάτι που δεν τόχε ξαναδεί μέχρι τώρα: Ο λαβύρινθος αποτελείται από μικρά τετράγωνα, τοποθετημένα σε μια διάταξη και πάντως λογικά οργανωμένα.Μπορεί μετά από πολύ προσπάθεια, να φανταστεί ένα σχεδιάγραμμα του λαβύρινθου και να θυμηθεί που υπάρχουν αδιέξοδοι.Μπορεί να τσεκάρει όλες τις λάθος διαδρομές να πειραματιστεί,να δοκιμάσει όλους τους τρόπους και τελικά να χρησιμοποιήσει κάτι που μέχρι τώρα ποτέ δεν είχε χρησιμοποιήσει: το μυαλό της.
Σιγά-σιγά αρχίζει και θυμάται (για πρώτη φορά κι αυτό) από ποιο σημείο μπήκε και τι συνάντησε στη διαδρομή και αυτά θα τα χρησιμοποιήσει στην αντίστροφη διαδικασία δηλ. στο δρόμο προς την έξοδο.Έτσι αρχίζει και συνειδητοποιεί καινούργιες γι αυτή έννοιες, όπως εμπρός-πίσω, αριστερά-δεξιά, πάνω-κάτω.
Συνειδητοποιεί ότι το αντίθετο του πίσω είναι το εμπρός, ενώ μεγάλη επιτυχία της φαίνεται, όταν ανακαλύπτει ότι εκεί που μπήκε στρίβοντας αριστερά, πρέπει να επιστρέψει στρίβοντας δεξιά.Έτσι βάζει τις βάσεις μιας πρωτόγονης «μαθηματικής επιστήμης».Μετράει τα τετράγωνα από την αρχή προς το τέλος και έτσι μπορεί να σχηματίσει στο μυαλό της ένα χάρτη που της είναι απαραίτητος για να βρίσκει νοητά τη θέση της στο χώρο.
Ξεκίνησε από μια απελπιστική κατάσταση χαμένη τελείως και σιγά-σιγά μετρώντας, ψάχνοντας με τη μέθοδο της δοκιμής και του λάθους και βάζοντας το μυαλό της να δουλέψει έχει φτάσει ήδη στο 15ο τετράγωνο και νοιώθει μπορεί να πει κανείς σίγουρη έχει εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της είναι χαρούμενη γιατί ανακαλύπτει συνεχώς κάτι.Όλο αυτό είναι κάτι καινούργιο γι αυτή, νοιώθει να παίρνει μέρος σε μια δημιουργική εξέλιξη και μάλιστα δεν μπορεί ν’αποφασίσει αν αυτή αλλάζει τα πράγματα ή αν είναι ένα μικρό πιόνι της μοίρας.Της φαίνεται περισσότερο ότι εκείνη αγγίζει τον κόσμο και τον αλλάζει.Αν θέλει διακόπτει ξαφνικά κάθε δραστηριότητα κι αμέσως όλα σταματούν να κινούνται. Νοιώθει σαν μικρή θεά.Και πάλι ξαναρχίζει το μέτρημα: 1, 2, 5 όχι κάποιο λάθος γίνεται: 1, 2, 3.Κάτι καινούργιο μέσα της γεννιέται.Κάτι που την αγχώνει και την στεναχωρεί: Η ζωή χωρίζεται σε 1, 2, 3, 4 τετράγωνα…Τότε ήταν το ένα, τώρα είναι το 15,μετά θα είναι το 16.Μέχρι τώρα χοροπηδούσε ανέμελα στην εξοχή.Δεν υπήρχαν γι αυτή κλειστά σχήματα και γραμμές ίσιες αλλά χαώδεις σχηματισμοί.Από τώρα και στο εξής παντού βλέπει τετράγωνα.Μεγάλα, μικρά να συμπλέκονται, το ένα συνέχεια του άλλου, το ένα να περιέχεται στο άλλο κ.ο.κΚαι συνέχεια να μετράει:1, 2, 3, 8, 11.Πρέπει να μετράει για να βρεί κάποτε τη διέξοδο.Για να πάψει να φοβάται για να έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό της…
Όμως κάποια στιγμή όλο αυτό τη κουράζει.Σταματάει λίγο, όμως κάποια μυστήρια δύναμη συνεχίζει να μετράει: 1, 2, 8, 10 αυτόματα χωρίς να τη προσκαλέσει κανείς.Σκύβει και κλείνει τα αυτιά της με τα δυό της τα χέρια.Όμως η δύναμη συνεχίζει και μετράει.Το 1 είναι το παρελθόν, το 2 είναι το παρόν, το 8 είναι το μέλλον.Το 2 είναι το παρελθόν,το 8 είναι το παρόν,το 10 είναι το μέλλον.Μια καινούργια αγωνία τη κυριεύει…Βάζει τα δυνατά και το ξεπερνάει.Πρέπει να προσπαθήσει, να μοχθήσει, να κουραστεί για να τα καταφέρει.Πρέπει να εργαστεί σκληρά.Μέχρι τώρα δεν ήξερε τι σημαίνει εργασία.Τι σημαίνει να βάζεις ένα σκοπό και να τον επιδιώκεις με πείσμα.Τι σημαίνει να βάζεις το μυαλό σου σε πειθαρχία, να ανακαλύπτεις, να βρίσκεις λύσεις, να δημιουργείς…
Και πάλι αρχίζει να μετρά:Είμαι στο 15ο τετράγωνο δηλ. δεξιά απ’το 14ο και αριστερά απ’το 16ο.Έχει αποκλείσει τρεις διαδρομές και μένουν άλλες δύο.Όμως η μία τη γυρίζει πίσω.Άρα η πιο πιθανή είναι αυτή που καταλήγει επίσης σε άλλες τρείς διαδρομές…Έχει ιδρώσει.Σκέφτεται τη προηγούμενη ζωή της και τη συγκρίνει με τη τωρινή.Είναι δύσκολη η ζωή.Χρειάζεται σκέψη, αποφάσεις, επιλογές και δουλειά.Έχει φτάσει ήδη στο 20ο τετράγωνο.Νοιώθει μέσα της ότι πλησιάζει τη λύση.Λίγο ακόμη και τα κατάφερε.Έχει μάθει τον τρόπο τώρα.Συγκέντρωση και μέτρημα…
Επιτέλους έφτασε η στιγμή ! Η διέξοδος είναι στο 25ο τετράγωνο !
Βγαίνει στην ελευθερία ! Βγαίνει στη προηγούμενη ζωή της. Ήταν ένα δυσάρεστο διάλειμμα, ένα παιχνίδι που της σκάρωσε η μοίρα.
Είναι τόσο χαρούμενη, νοιώθει τόσο σπουδαία, παίρνει το σιμπέρ και κάνει κύκλους, πετάει ψηλά και ξαναπέφτει, χοροπηδάει σαν τρελή !Τώρα καταλαβαίνει τι ωραία που είναι η ζωή της να είναι ευτυχισμένη, να μην έχει καμμία ανάγκη, κανένα πόνο. Όμως ξαφνικά κάτι περνάει απ’το μυαλό της. Μήπως όλο αυτό κάποια στιγμή επαναληφθεί; Μήπως ξαναέρθει σε απόγνωση, σε απελπισία; Και να ξαναέρθει τώρα πια δε φοβάται γιατί ξέρει τον τρόπο να το αντιμετωπίσει.Ήδη τα έχει καταφέρει μια φορά και τη δεύτερη φορά τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα.
Σκεφτική λοιπόν, πηγαίνει και κάθεται σ’ένα σλίκι.Κυττάζει γύρω της.Δε της φαίνεται ότι είναι ο ίδιος κόσμος. Βλέπει καμπύλες, βλέπει τετράγωνα ,βλέπει γεωμετρικά σχήματα κανονικά, βλέπει κύκλους, βλέπει βουνά, χωράφια, ουρανό, ήλιο, όλα σαν αποκάλυψη! Και δεν είναι σλίκι αυτό πάνω που κάθεται αλλά ένα δένδρο.Το σιμπέρ δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα ποδήλατο!
Δίπλα έρχεται και κάθεται ένα πουλί. Καλημέρα τι κάνεις πουλάκι; Είναι η πρώτη λογική πρόταση που συντάσσει στη ζωή της.
Είναι φανερό δεν είναι πια η ίδια. Όλα έχουν αλλάξει. Και η μυστήρια δύναμη μέσα της συνεχίζει να μετράει όπως η καρδιά της: Τακ, τακ, τακ…που κάποτε θα σταματήσει.Και τώρα το ξέρει. Αυτό της φέρνει μια μελαγχολία.Νοιώθει τόσο κουρασμένη…Τα βλέφαρά της γέρνουν.Και ονειρεύεται:
«Η Σιταμό ζούσε στο Πραλαβί, μια μικρή χώρα με λίγους κατοίκους αλλά πολλά σαφλεκάνια. Αγαπούσε όλη την ώρα να περιδιαβαίνει στην εξοχή ανάμεσα στους τεράστιους βόλακες και τους λους…»

θέατρο : φόνισσα

Το κείμενο της φόνισσας,του Παπαδιαμάντη έχει σαν βασικό αντικείμενο την ακραία εκτροπή του ανθρώπου σε κατάσταση ν' αποφασίζει για τη ζωή ή το θάνατο κάποιου...  

Μόνο που σ' αυτή την περίπτωση ο θύτης, ή μάλλον η θύτης, όπως και άλλοι εγκληματίες, είναι τραγικό πρόσωπο, έχει χάσει τα λογικά της και έχει αντιστρέψει τα πράγματα, νομίζει όπως λέει ότι ο θάνατος είναι σωτηρία, ο πόνος ευλογία κι έτσι αποφασίζει μόνη της για τη τύχη των θυμάτων της.

Αυτά τα θύματα, μικρά κοριτσάκια ή βρέφη, αντικατοπτρίζουν στα μάτια της στην ουσία τη δική της πικρή ζωή :"Εις τους λογισμούς της , συγκεφαλαιούσα όλην τη ζωή της, έβλεπεν ότι ποτέ δεν είχε κάμει, άλλο τίποτε ειμή να υπηρετή τους άλλους.Οταν ήτο παιδίσκη, υπηρέτει τους γονείς της. Οταν υπανδρεύθη, έγινε σκλάβα του συζύγου της- και όμως ως εκ του χαρακτήρος της και της αδυναμίας εκείνου, ήτο συγχρόνως και κηδεμών αυτού-όταν απέκτησε τέκνα, έγινε δούλα των τέκνων της. Οταν τα τέκνα της απέκτησαν τέκνα, έγινε πάλι δουλεύτρια των εγγόνων της."

Τι αριστοτεχνικά που δίνει ο Παπαδιαμάντης το "ψήλωμα του νού της" δηλ το πέρασμα από την κακή σκέψη στη κακή πράξη !
Και τι ωραία ιδέα, πραγματικά να σκεφτεί κάποιος, να μεταφέρει θεατρικά αυτό το κείμενο που από μόνο του είναι βέβαια στιβαρό, ακέραιο και αυτόνομο όμως το θέατρο ή ο κινηματογράφος ψάχνουν εναγωνίως τον λόγο και το συγγραφέα και τον προτείνουν με όλα τα μέσα ! Γιατί όχι ?
Η δικαιολογία είναι ότι το κείμενο είναι δύσκολο και δυσνόητο και συνεπώς χρειάζεται τη βοήθεια ηθοποιών για να ερμηνευτεί ή να αποδοθεί ? Είναι η γλώσσα του Παπαδιαμάντη καθαρεύουσα ακαταλαβίστικη με άγνωστες λέξεις ? Ισως. Και τί μ' αυτό ?
Μαθήματα αρχαίων ελληνικών γίνονται στο γυμνάσιο και ένας λόγος που γίνονται πιστεύω είναι κι αυτός : για να μη χάσουν τη σημασία τους τέτοιας αξίας κείμενα.
Πραγματικά έχοντας στο μυαλό μου λυμένο το γλωσσικό ζήτημα παρ' όλ' αυτά δεν μπορώ να μη θαυμάσω προτάσεις όπως οι παρακάτω μεστές, λιτές και ακριβείς :

"Την μίαν χρονιάν ημπόρεσε μόνον να κτίση τέσσαρας τοίχους λασποκτίστους, μικρούς και χαμηλούς και να τους στεγάση· την δευτέραν χρονιάν κατώρθωσε να πετσώση κατά τα τρία τέταρτα το σπίτι, δηλ. να κατασκευάση μικρόν πάτωμα, με διάφορα σανίδια, ανόμοια παλαιά και νέα, και, χωρίς να χάση καιρόν, ανυπομονούσα, πότε να «ξελευθερωθή» από την τυραννίαν της ανδραδέλφης, η οποία εγήραζε κ' εγίνετο παράξενη, εκουβαλήθη, κ' επήγε να εγκατασταθή, μαζί με τον σύζυγον και τα τέκνα, εις την «γωνίαν» της, εις την «φωλιάν» της, εις την «άκρην» της."

 Ολο το διήγημα είναι περιγραφή ανθρώπων και καταστάσεων κλειστών και περιορισμένων από την ανάγκη, τα ήθη της μικρής κοινωνίας και τη συνείδηση...Περιγραφές ψυχολογικές ηρώων που πάσχουν να δώσουν ένα νόημα στην μάταιη και τραγική ύπαρξή τους.Ο σπουδαίος θίασος της οδού Κεφαλληνίας μας προτείνει να ξανα η απλά ανακαλύψουμε τον Παπαδιαμάντη.

venus in furs

6ο pocket theatre festival

Τι ωραία πράγματα που γίνονται σ' αυτή την άχαρη πόλη, αρκεί να μπορείς να τ' ανακαλύπτεις !Την πρώτη φορά που πήγα στο pocket theatre festival του μικρού Πολυτεχνείου στην Ασωμάτων

έμεινα άφωνος με τον ενθουσιαμό και το πάθος που υπήρχε από το κοινό αλλά και από τους συμμετέχοντες.Τη δεύτερη φορά επιβεβαίωσα ότι όλ' αυτά συνδυάζονται και με την ποιότητα. Νεανικό σφρίγος και πληθώρα ταλέντου. Ζήτω ο ερασιτεχνισμός ! Οσο πιο νέος είναι ο άνθρωπος τόσο πιο αυθόρμητος καλλιτέχνης είναι.Μετά μπλέκει με βαριά κουλτούρα κ.λ.π.Ετσι εξηγείται και η απουσία απ' το θέατρο της νεολαίας. Το θέατρο, μία τέχνη μαγική με απλά μέσα, άμεσα με βασικά εργαλεία την ανθρώπινη κίνηση και τον λόγο επεξεργάζεται αισθήματα και μύχιους πόθους που κατατρέχουν τις ψυχές και τις συνειδήσεις. Είναι πιο κοντά στη λογοτεχνία, εστιάζει όμως περισσότερο στις ανθρώπινες σχέσεις. Αν το κείμενο είναι δυνατό,και το παίξιμο από καρδιάς, καταφέρνει και ανακαλεί ψυχικές εμπειρίες και βιώματα που συγκλονίζουν.Αλλά δεν σταματάει εκεί. Το μοντέρνο θέατρο λαμβάνει σοβαρά υπ' όψη του την μουσική, τον χορό, το τραγούδι, την ποίηση, το εικαστικό,αλλά και το πείραμα (μέχρι ενός σημείο όμως...)
Αν θέλετε να νοιώσετε εμπειρία από την "μήτρα" της ζωντανής θεατρικής πράξης του χρόνου μην το χάσετε. Φέτος συμμετείχα κι εγώ κατά κάποιο τρόπο με μάλλον ευχάριστα αποτελέσματα...

Chaos

Μιά εξουσία περιορίζει αυθαίρετα το χρόνο μιας μέρας και οι άνθρωποι διαρκώς προσαρμόζονται σ' αυτό. Αυτό γίνεται προοδευτικά και λίγο-λίγο μέχρι που οι άνθρωποι γίνονται αυτόματα : κινούνται γρήγορα, σαν σπαστικές μαριονέτες, χωρίς να προλαβαίνουν να σκεφτούν.
Για να μην μπορούν να θυμούνται σε ποιά κατάσταση ήσαν παλιότερα έχουν εφεύρει ένα καινούργιο φθηνό ποτό : "το πιοτί της λησμονιάς" : τη ντέρα.
Τα παιδιά που μεγαλώνουν μαθαίνουν σ' αυτή την κατάσταση πιο εύκολα χωρίς τη βοήθεια της ντέρα.
Στο τέλος ο χρόνος κινείται με ιλιγγιώδη ταχύτητα, η σκέψη γίνεται παραληρηματική-ποιητική και ο άνθρωπος νομίζει ότι γερνάει ή ότι οδηγείται στον θάνατο με ιλιγγιώδη ταχύτητα...
Ενας όμως, ο ήρωας θ' αποφύγει τη ντέρα και θα σηκώσει μπαϊράκι σ'όλο αυτό ! μόλις δει στον καθρέπτη ότι τα μαλλιά του και τα γένια του δεν μεγαλώνουν ανάλογα με το υποτιθέμενο πέρασμα του χρόνου.
Ύπάρχει μια διαδικασία ανακατασκευής μετά θάνατον και οι άνθρωποι ελπίζουν να ξαναζήσουν αφού πεθάνουν, όμως αυτή είναι ιδιαίτερα δαπανηρή και για λίγους. Ως τόσο όλοι ελπίζουν και δεν τους νοιάζει πια ο θάνατος...

Ο ήρωας λέει :
Προσπαθώ να θυμηθώ ποιός είμαι, που γεννήθηκα, τι κάνω εδώ... Το μόνο που θυμάμαι είναι διαδικασίες. Λειτουργίες. Τίποτε άλλο. Μια ζωή πατάω κουμπιά, ελέγχω, ρυθμίζω, προγραμματίζω, είμαι μηχάνημα, εργάζομαι.
Κάποτε είχα ανάγκη τους άλλους ανθρώπους δεν είχα απόλυτη ισορροπία μέσα μου, κάτι με πίεζε, έκανα πράγματα τυχαία, αυθόρμητα. Τώρα όμως είμαι ήσυχος...Γνωρίζω τα πάντα, ελέγχω, σκέφτομαι και κινούμαι γρήγορα. Είμαι παραγωγικός. Δεν πονάω, δεν αγαπάω, λειτουργώ. Δεν ανησυχώ, κινούμαι σωστά.
Το μυαλό μου πετάει, ελευθερώνεται στο διάστημα, ψάχνει νέους κόσμους. Μου λένε, είμαι γυιός του κόσμου, του σύμπαντος και εκεί ανήκω. Ο άνθρωπος πάει μπροστά, γίνεται καλύτερος κι εγώ συμβάλλω σ'αυτό. Δημιουργώ μέσα μου τον καλύτερο άνθρωπο.
Ομως κάτι, κάπως δεν πάει καλά !
Νοιώθω σαν όχημα δίχως φρένα που κινείται με ταχύτητα στον κατήφορο ! Στ' αυτιά μου ακούω έναν συνεχή θόρυβο, σαν φασαρία.
Ποιός μιλάει ? Γιατί δεν σταματάει ?
Η μέρα δεν διαφέρει απ' τη νύχτα, τα ίδια και τα ίδια ανακυκλώνονται κι όταν ξυπνάω το πρωί σκέφτομαι τη στιγμή που θα πέσω για ύπνο !
Βαρέθηκα ! Δεν είμαστε έτσι παλιά...Δεν αισθάνομαι τίποτα.Δεν προλαβαίνω να κάνω τίποτα. Νοιώθω ότι η ζωή μου είναι μιά ανάμνηση. Κι αυτή όμως βαστάει λίγο. Τώρα δεν ζώ, αλλά σε λίγο θα θυμάμαι τουλάχιστον ότι έκανα αυτή τη δήλωση. Επομένως αυτό σημαίνει ότι με κάποιο τρόπο αυτή τη στιγμή υπάρχω.
Δεν ξέρω ποιός είναι ο προορισμός μου μόνο ξέρω ότι πρέπει να κάνω κάποια πράγματα στη διάρκεια της μέρας. Δεν θυμάμαι...
Κάποτε ήμουνα παιδί , αισθανόμουν, χαιρόμουν, ζούσα. Και μετά από λίγο έγινα μεγάλος. Τι έγινε ο ενδιάμεσος χρόνος ? που πήγε ?
Θέλω να ζώ κάθε μέρα χορταστικά, να γεύομαι, ν' αγαπάω, να μυρίζω, να κάνω ότι θέλω.
Οι άλλοι άνθρωποι όμως με κοιτάζουν περίεργα...
Προσπαθούν να μου μάθουν εκφράσεις όπως : Τι να κάνεις - Ισως - Δεν βαριέσαι-ας τα να πάνε-έτσι είναι η ζωή-κοίτα τη δουλειά σου
Σε δέκα χρόνια η ζωή σου θα είναι ίδια και χειρότερη. Σα να μην πέρασε μια μέρα.Ζυγώνει η καταστροφή. Ιδού το Χάος. Και μή χειρότερα. Αγωνία, άγχος να γλυτώσουμε απ' τα δύσκολα, υπομονή λίγο ακόμη για να γλυτώσουμε απ' το φόβο.

Μάγκας

Ο Κώστας περπατάει στο διάδρομο των κλινικών και σφυρίζει αδιάφορα κάποιο δημοτικό άσμα.Δεν σηκώνει πολλά-πολλά, κρατάει αποστάσεις κι αν του "βγούνε" άσχημα ξέρει και τους βάζει στη θέση τους .... είναι άρχοντας ! Γρήγορος, έξυπνος, κόβει το μάτι του, πιάνουν τα χέρια του, τα ξέρει όλα και τα φέρνει στα μέτρα του. Κι αν κάποιος του πάει κόντρα, μαύρο φίδι που τον έφαγε...
Δεν πάνε πολλά χρόνια που ήρθε απ' το χωριό του στην Αθήνα κι έκανε θραύση. Στην αρχή δούλεψε σαν γκαρσόνι τη νύχτα. Γυναίκες, χαρτοπαιξία, ποτά, τσαμπουκάδες. Μόλις του ήρθε διορισμός στο νοσοκομείο σαν τραυματιοφορέας, πέταξε τη σκούφια του ! Σίγουρη δουλειά, χοντρό φιλοδώρημα.Είχε κάνει μια αίτηση αλλά παράλληλα έβαλε κι ένα πατριωτάκι του να ενεργήσει. Τώρα είναι ωραίος ! Ελέγχει την κατάσταση.
Δεν ακούει κουβέντα για τον τόπο καταγωγής του. Βγάζει μαχαίρι...
Θέλει να πηγαίνει στο χωριό του και να του βγάζουν το καπέλο ! Καινούργιο αυτοκίνητο, οικογένεια καλή. Ξέρεις τώρα... Κι όταν έρχεται στο νοσοκομείο κάποιος απ' αυτούς για μιαν ανάγκη, σκίζεται...
Θέλει να του μείνει η εικόνα ότι ο Κώστας λύνει και δένει.
Απλός άνθρωπος, δεν έχει πολλά ενδιαφέροντα.Ούτε είναι πολύ καλός: στους καλούς είναι καλός, σ' αυτούς όμως που τον κοιτάζουν στραβά είναι κακός !
Για ποδόσφαιρο δεν δίνει και πολύ σημασία, τα πολιτικά δεν τον συγκινούν αλλά έχει φίλους. Και του αρέσουν τα...ξυνά. Φλερτάρει ασύστολα. Κάθε γυναίκα είναι εν δυνάμει ερωμένη του.Γι αυτό διαρκώς προσπαθεί να προκαλέσει με άγαρμπα έως χυδαία "αστεία". Την πλησιάζει και σιγοψυθιρίζει. Την αγγίζει δήθεν τυχαία. Παριστάνει τον άνετο και της κάνει μασάζ στην πλάτη. Φοβερός εραστής !
Αλλά, έτοιμος οπωσδήποτε να στριμώξει κάποια που θα του κουνηθεί !
Γενικά είναι ευχαριστημένος απ' τη ζωή του. Είναι χρήσιμος και σωστός.
Ολοι λένε ότι είναι ο καλύτερος !

Θέατρο: Αμερικάνικος βούβαλος, Ντέϊβιντ Μάμετ

Ενας τύπος χαρτοπαίκτης μικροαπατεώνας διατηρεί παλιατζίδικο και συγκεντρώνει εκεί όλο το αφάν-γκατέ από ομότεχνους και ομογάλακτους.
Η φιλία μεταξύ τους στηρίζεται στις κοινές απόψεις για τη ζωή: οποιαδήποτε εργασία είναι σκλαβιά, μπορεί κάποιος με την εξυπνάδα να πιάσει την καλή αν τον βοηθήσει και η τύχη, οι πλούσιοι και μορφωμένοι είναι ξενέρωτοι και αδελφές.
Όλη μέρα τριγυρίζουν στο "μαγαζί" λέγοντας εξυπνάδες, εκτονώνοντας τον φιγουρατζίδικο ανδρισμό τους και ψάχνοντας τρόπο να βρούνε τη χήνα με τα χρυσά αυγά !
Γι αυτούς η ζωή είναι ένα παιχνίδι όπου κερδίζει ο πιο ψύχραιμος, ο πιο έξυπνος κι ο πιό θαρραλέος, ο πιο μάγκας δηλαδή...
Η φιλία αυτή έχει βέβαια κάποιους ηθικούς κανόνες: η μπέσα ? η τιμιότητα ? ο ανδρισμός ?
Για παράδειγμα η φιλία που έχει ο Ντόν με τον Μπόμπυ. Ο Ντόν είναι ο μάγκας παλαιοπώλης. Τον Μπόμπυ τον περιμάζεψε από την μέγκενη των ναρκωτικών και του έδωσε ένα πιάτο φαϊ και κάποιο χαρτζιλίκι. Με το αζημίωτο όμως! Τον στέλνει πολύ εύκολα να "μπουκάρει" σ΄ένα σπίτι όπου ξέρει ότι υπάρχουν πολύτιμα νομίσματα. Η σχέση τους δηλ είναι περισσότερο οικονομική παρά φιλική. Ομως την τελευταία στιγμή αρπάζει την ευκαιρία ο "εξυπνότερος" δάσκαλος και παίρνει εκείνος τη δουλειά.Στο παιχνίδι μπαίνει και κάποιος Φλέτσερ ο οποίος την κοπανάει συμπτωματικά ή σκόπιμα δεν ξέρουμε ακριβώς, το περιστατικό όμως γίνεται αφορμή για ένα γαϊτανάκι από παρεξηγήσεις !
Ο δάσκαλος λοιπόν λειτουργεί σαν καταλύτης ανάμεσα στους άλλους δύο : βίαιος, νευρικός, προπετής, εξυπνάκιας, φαλλοκράτης, επιπόλαιος, τυχοδιώκτης, ματαιόδοξος, βίαιος, θρασύς του φταίνε όλοι και όλα, ζεί σ' έναν κόσμο όπου δεν του φτάνει, δεν του αρκεί και κτυπάει απ' τον έναν τοίχο στον άλλο απεγνωσμένα, σαν μύγα κλεισμένη σ' ένα κουτί !
Βγάζει επιπόλαια κακία (σαν μικρό παιδί) κι αμέσως μετά ζητάει συγνώμη, αναστατώνεται, ξεσπάει, φωνάζει, βρίζει σαν υστερικός. Είναι η προσωποποίηση, μάλλον η παρωδία του επιτυχημένου : ντυμένος σαν δανδής, δεν έχει δουλέψει ποτέ του, αρπάζει τις ευκαιρίες. Ο χρόνος του είναι πολύ πιο σύντομος απ' των άλλων...Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο δάσκαλος είναι το μοντέλο του ανθρώπου που επιζητάει ο καπιταλισμός !
Ο δάσκαλος είναι ένας έξυπνος τυχοδιώκτης μικροαπατεώνας. Υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσε να είναι ένα επιτυχημένο στέλεχος επιχείρησης. Για παράδειγμα αντί για την καλικατζούρα μιας υποτιθέμενης διάρρηξης θα μπορούσε να σχεδιάζει ένα project για μια έρευνα αγοράς. Οι αναλογίες είναι οι ίδιες. Ο Ντον αντί για κλέφτης μαγαζάτορας θα μπορούσε να είναι αφεντικό μεγάλης επιχείρησης. Οι όροι του ανταγωνισμού θα ήταν οι ίδιοι, οι ανθρώπινες σχέσεις επίσης, το ίδιο λυσσαλέο πάθος για αρπαγή, για ρίξιμο του άλλου, για ψέμματα. Ο Μπόμπυ αντιστοιχεί στον μόνιμα ριγμένο υπάλληλο που κάνει τα πάντα-λέει ψέμματα, προφασίζεται συνεχώς κάτι-για να βγάλει τον επιούσιο. Είναι πάντα το παιδί για τα θελήματα, ο άνθρωπος της καρπαζιάς, γι αυτό αγωνίζεται με όλα τα μέσα να επιζήσει. Δεν έχει το πνευματικό υπόβαθρο των υπόλοιπων γι αυτό κάνει οτιδήποτε για να τον λυπούνται απ' τη μιά και απ' την άλλη με κάποιο τρόπο να τους αποσπάει ένα χαρτζιλίκι, γιατί ξέρει ότι στο τέλος στην μοιρασιά θα είναι πάντα ριγμένος. Όμως η ανωτερότητα του πνευματικού επιπέδου των άλλων δεν τους εμποδίζει να καταλήγουν στη συμπεριφορά του ανθρώπου των σπηλαίων όταν καταλαβαίνουν ότι ο Μπόμπυ δεν παίζει το παιχνίδι τους και τότε τον αντιμετωπίζουν με τη χειρότερη βία που υπάρχει...
Τι δεν πάει όμως τελικά καλά ? Γιατί στο τέλος ο δάσκαλος αρχίζει να σπάει το μαγαζί του Ντον (ένα σωρό άχρηστα πράγματα δηλαδή) και διακηρύσσει ότι δεν υπάρχει Νόμος-δεν υπάρχει σωστό και λάθος-δεν υπάρχει φιλία-σκατά ρε πούστη όλα !
Τι έκανε τον Μπόμπυ να πεί ψέμματα επανειλημένα στον Ντον- για να του τραβάει λεφτά ?
Αλλά και τι έκανε τον Ντον να κοροϊδέψει τον Μπόμπυ και να δώσει τη δουλειά στο δάσκαλο ?
Τι έκανε και τον δάσκαλο να είναι καχύποπτος με όλους? Πρώτα με τον Μπόμπυ, μετά με τον Φλέτσερ, μετά με τη Ρούθυ.
Είν' αυτό που έχει αναποδογυρίσει την Ευρώπη ! Είν' αυτό που έχει οδηγήσει εκατομμύρια συνανθρώπους μας στους σκουπιδοτενεκέδες των μεγάλων πόλεων. Είν' αυτό που ανεβοκατεβάζει κυβερνήσεις συνεργασίας, συμπαρατάξεις. Είναι αυτό που δεκαπλασιάζεται  σε μια νύχτα με μια φράση.
Είν' αυτό που κάνει τον άνθρωπο να ξεχνάει ιδεολογίες, ανθρωπισμό, αλληλεγγύη.
Είν' αυτό που αγοράζεται φθηνά και πουλιέται ακριβά απ' τις τράπεζες.
Είν' αυτό που παίρνει τα ύψη όταν συμβαίνει μια καταστροφή !
Είν' αυτό που δίνει αξία σε ψεύτικα λερωμένα κωλόχαρτα και μηδενίζει την αξία ενός ωραίου πίνακα ή της μαστοριάς ενός ανθρώπου.
Είν' αυτό που ολοένα δημιουργεί παρεξηγήσεις ανάμεσα στους ανθρώπους.
-Δεν ήταν ανάγκη ευχαριστώ πολύ.
-Πόσο κάνει τώρα αυτό το δώρο ?
-Που ν' αποσκοπεί άραγε μ' αυτό το δώρο ?
-Για να μου κάνει τέτοιο δώρο άρα μ'αγαπάει πολύ !
-Ο άντρας πρέπει να πληρώνει πάντα !
-Ο καλοντυμένος άνθρωπος δείχνει πάντα από καλή γενιά !
-Δεν θέλω να τον απολύσω γιατί θα πληρώσω μεγάλη αποζημίωση.
-Αγαπιόμαστε αλλά ας κάνουμε και μιά διαθήκη
-Εγώ κερνάω πάντα κι αυτοί  ποτέ !
-Είναι η ώρα να πληρώσουμε. Κάνε το κορόϊδο.
-Θα σε κοιτάξω στα γεράματά σου αν μου γράψεις το σπίτι...
Συμφέρον, κέρδος, εξοικονόμιση, πληρωμή, αποζημίωση, συμψηφισμός, αποταμίευση, επένδυση, αγορά, ζημία....

Σινεμά : Ταρκόφσκι 2

Μια κινηματογραφική ταινία ή ένα βιβλίο, καταξιώνεται μέσα μας, στο βαθμό που δημιουργεί μια ωραία συζήτηση, δηλ κάποια ερωτηματικά,κάποιες εντυπώσεις, κάποια πράγματα που θέλουμε οπωσδήποτε να τα ανακοινώσουμε !
Δεν είναι ότι απαραίτητα αυτή η συζήτηση γίνεται ανάμεσα σε φίλους ή κατά μόνας που λέει ο λόγος, αλλά οπωσδήποτε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο μια ταινία δημιουργεί μέσα μας μια μικρή αναστάτωση... Οχι απαραίτητα πάντα, όμως για μένα έτσι κρίνεται μια αξιόλογη ταινία.
Ας πούμε το solaris απ' τη στιγμή που την είδα-πριν είκοσι χρόνια- χωρίς να σκεφτώ ή να συζητήσω τίποτε ήξερα ότι: "εδώ κάτι γίνεται".
Το σενάριο της ταινίας είναι βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Στανισλάβ Λέμ και πράγματι αυτό είναι μια γερή βάση για να χτιστεί ένα έργο τέχνης !
Το θυμίζω λίγο : "ένας επιστήμονας ψυκολόγος στέλνεται σ'ένα διαστημικό σταθμό που βρίσκεται δίπλα σ' έναν παράξενο πλανήτη τον solaris για να συνθέσει μια πραγματογνωμοσύνη σχετικά με το αν πρέπει ή όχι να συνεχιστεί το project, αφού μια σειρά από περίεργα γεγονότα που έχουν συμβεί στο πλήρωμα του σταθμού έχουν ανησυχήσει τους ιθύνοντες. Ο τύπος εμφανίζεται σκληρός και σκωπτικός απέναντι σε κάποιο φυγάδα απ' τον διαστημικό σταθμό και δείχνει να θέλει να ξεκαθαρίσει γρήγορα την κατάσταση καθ'ότι τον ενδιαφέρει πολύ να περικόψει περιττά έξοδα... Ολ' αυτά παρ'όλο που έχει χάσει την πολύ όμορφη γυναίκα του και ίσως θα περίμενε κανείς να είναι περισσότερο ευαίσθητος.
Κάποια στιγμή φτάνει λοιπόν στο σταθμό με μεγάλη περιέργεια κι εκεί αντιμετωπίζει μια περίεργη κατάσταση όπου ένας απ' τους τρείς του πληρώματος έχει αυτοκτονήσει, ενώ οι υπόλοιποι είναι μάλλον "λαλημένοι" πάντως όχι πολύ φυσιολογικοί! Το πιο περίεργο όμως είναι ότι στο σταθμό κυκλοφορούν και άλλα άτομα αγνώστου προέλευσης.Σιγά, σιγά διαπιστώνει ιδίοις όμασι την "πραγματικότητα": ο πλανήτης solaris έχει την ικανότητα με μια περίεργη τηλεπάθεια να υλοποιεί τα φανταστικά πρόσωπα που μπορεί να σκεφτούν οι αστροναύτες.Ομως αυτά που προκύπτουν δεν είναι είδωλα,ψεύτικα δηλαδή, αλλά απολύτως καλές απομιμήσεις. Μόνο που έχουν εν μέρει ανθρώπινες ιδιότητες, δεν έχουν αίμα αλλά ένα διαφορετιό υγρό και δεν θυμούνται πολλά πράγματα εκτός απ' αυτά που τους μαθαίνουν οι παλιότεροι.Το υλικό τους δεν είναι σάρκα και οστά αλλά ένα καλό υποκατάστατο.Παρ'όλ' αυτά τη δουλειά τους την κάνουν, δηλαδή υλοποιούν οποιοδήποτε κρυφό πόθο η αναπληρώνουν μια απώλεια...
Ο πρωταγωνιστής κι αυτός πέφτει θύμα αυτής της "φάρσας" και έτσι μπροστά του εμφανίζεται η χαμένη γυναίκα του. Στην αρχή αντιδρά και την βάζει σ'έναν πύραυλο με προορισμό το αχανές άπειρο, όταν όμως ξαναεμφανίζεται δεν αντιστέκεται και αφήνεται στη ψευδαίσθηση της επανένωσης...
Οταν ο πιο ψυχρός τεχνοκράτης συνεργάτης του διαστημικού σταθμού τον φέρνει απέναντι στην "πραγματική" πραγματικότητα και όχι σ' αυτή πού ήθελε να βρίσκεται και μάλιστα καρφώνει στην Χάριτα (το όνομα της γυναίκας του) την αλήθεια ότι δεν είναι εκείνη η πραγματική Χάρις και πως όλο αυτό είναι μια απάτη εκείνη δεν διστάζει από τις τύψεις και την κατάθλιψη ν' αυτοκτονήσει. Μάταια όμως γιατί της είναι αδύνατο να πεθάνει παρ' όλο που βιώνει ολόκληρη την οδυνηρή εμπειρία της νεκρανάστασης.
Από κει και πέρα εγείρονται ένα σωρό ερωτήματα και αφορμές για συζήτηση του τύπου : τι αγαπάμε πραγματικά, κάτι ιδεατό που έχουμε στο μυαλό μας ή μια αυτόνομη, ανεξάρτητη προσωπικότητα που βρίσκεται εκτός από μας, όμως έχει κάποια στοιχεία που θα θέλαμε να έχουμε ή που τα θαυμάζουμε?
Τι είναι αγαπητός άνθρωπος για μας? ένα σύνολο από ιδιότητες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες μας ή ένα αυτόνομο όν με δική του συνείδηση, που έχει επίγνωση της ελευθερίας του και δρά αυθόρμητα και όχι απαραίτητα κάτω από τη δική μας καθοδήγηση?
Τι ερωτευόμαστε και τι αγαπάμε πραγματικά? ερωτευόμαστε τα τραύματά μας ? μπορεί κάποιος ν' αγαπήσει κάποιον άλλον αν δεν αγαπάει τον εαυτό του? Οταν ερωτευόμαστε κάτι δικό μας ή κάτι που μας μοιάζει απόλυτα και τίποτε άλλο μήπως αυτό λέγεται "αυνανισμός" ?
Η ταινία απαντά ότι: αγάπη είναι τα καλά αισθήματα για κάτι, κάποιον που θαυμάζουμε, έχει δική του ελευθερία βούλησης(ή τουλάχιστον έτσι μας φαίνεται) και που προτιμά την καταστροφή από το να μας εξαπατά !
Αν το δούμε φιλοσοφικά το πράγμα,ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε απομόνωση είναι φυσικό να δημιουργεί υποκατάστατα ανθρώπινης παρουσίας γιατί στην πραγματικότητα εκείνο που έχουμε απόλυτα ανάγκη είναι η ανθρώπινη επαφή.Αλλά αυτό αφορά και οποιαδήποτε ανθρώπινη έκφραση. Ας πούμε ότι κάποιος δημιουργεί ένα κατασκεύασμα: ένα έργο τέχνης, ένα σύγγραμμα.Με την πάροδο του χρόνου αυτό το πράγμα αυτονομείται κι ενώ είναι κατι δικό μας σε λίγο φαίνεται σα να το έχει φτιάξει άλλος.Διατηρεί όμως την προσωπική μας σφραγίδα.Ισως να φταίει το γεγονός ότι ο χρόνος αλλάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε !Κάτι λοιπόν που βρίσκεται έξω από μάς, δείχνει να έχει τη δική του ταυτότητα.Ακόμη και το ίδιο το είδωλό μας στον καθρέφτη !
Ετσι λοιπόν η Χάρις ενώ είναι ένα δημιούργημα,σιγά-σιγά στα μάτια του ψυχολόγου γίνεται κάτι ξεχωριστό, μια συμπεριφορά που στο βάθος-βάθος αναμένει του φαίνεται αυθόρμητη...Προφανώς,τα ανθρωποειδή δεν έχουν ιδία βούληση αλλά εξαρτώνται από τους βαθύτερους πόθους του πρωταγωνιστή.
Εδώ ο Ταρκόφσκι κορυφώνει την αναζήτησή του και μας λέει ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι σκληρός και χωρίς αισθήματα. Εχει ανάγκη να αισθάνεται, να μοιράζεται, να λυπάται, να γελάει,να μιλάει έστω και απευθυνόμενος σε κάτι ψεύτικο κάτι όχι ανθρώπινο. Του δίνει αυτός ανθρώπινα στοιχεία σιγα-σιγά και το αυτονομεί ! Για παράδειγμα,κάποιος κάθεται δίπλα στο τζάκι.Πολλές φορές λένε ότι η φωτιά κάνει καλή παρέα ! έτσι είναι γιατί η φωτιά έχει ανθρώπινες ιδιότητες: τη ζεστασιά,την κίνηση, τα αυθόρμητα ξεσπάσματα αλλά και την ηρεμία, το τσούκου-τσούκου ψιθύρισμα... Όμως ενώ κυρίως εξαρτάται από αυτόν : αν δηλ. της βάλει ξύλα, αν σκαλίσει λίγο τα κάρβουνα,εν τούτοις του φαίνεται ότι έχει δικό της μπαϊράκι και κάνει τα δικά της.
Φαίνονται ιδεαλιστικά όλ' αυτά, όμως ο Στανισλάβ Λεμ έχει φτιάξει ένα τόσο έξυπνο αφήγημα, με ευρήματα όπως η Χάρις που δεν είναι ούτε ακριβώς φαντασίωση ούτε τεχνητό κατασκεύασμα -αλλά αυθύπαρκτο όν με συνείδηση κσι δυνατότητα αυτοκαταστροφής- και συνεπώς δεν υπάρχουν επιχειρήματα ότι η ταινία ασχολείται με μη υπαρκτά πράγματα.Ιδεαλισμός είναι το φιλοσοφικό ρεύμα που πρεσβεύει ότι μόνο η συνείδηση έχει πραγματική υπόσταση και ότι ο υλικός κόσμος είναι προϊόν των αισθήσεων,παραστάσεων και αντιλήψεων.
Το σενάριο του Λεμ παίζει μ'αυτό : τι γίνεται όταν ο πολύ υποκειμενικός "κόσμος" του ανθρώπου υλοποιείται ?
Η ταινία απέβη προφητική αφού και τα κοινωνικά δίκτυα, τα blogs αλλά και η virtual reality αποσκοπούν στην υποκατάσταση αυτής της παλιότερης αλληλεγγύης,άμεσης επαφής,κοινωνικότητας,εύκολης γνωριμίας κ.λ.π.
Ο πρωταγωνιστής λοιπόν έπρεπε να βρεθεί εκεί μακριά από τη γή, για να διαπιστώσει το κενό του, την μοναξιά του, την ανάγκη του για αισθήματα.Επίσης έπρεπε να βρεθεί εκεί για να νοιώσει πόσο πραγματικά όμορφη είναι η γή ! η σκηνή με το χαρτί που βάζουν στον αεραγωγό για να τους θυμίζει το θρόϊσμα των φύλλων είναι φοβερή !
Και όταν επιστρέφει στη γή αυτός ο σκληρός, ο πρακτικός, ο λογιστής είναι τόσο μανιασμένος γι αγάπη...

Σινεμά: Ταρκόφσκι 1

"Εν αρχή ήν ο λόγος" έτσι λέει ένα παιδάκι στη "θυσία" και μ' αυτό τον τρόπο ο Αντρέϊ Ταρκόφσκι καθορίζει το πλαίσιο ενός έργου τέχνης.¨Οσο αφαιρετικό και να είναι το καλλιτέχνημα αν δεν έχει λόγο ύπαρξης, άν δεν έχει μια αιτιολογία ή ένα αφήγημα από πίσω, ένα σενάριο, ένα λογοτέχνημα τότε μάταια προσπαθεί να δέσει το γλυκό, οι εικόνες δεν έχουν συνοχή και ενότητα.Το έλεγε ο Andrea Pasienza σε μια συνέντευξή του, το τρομερό παιδί της παραπλήσιας με τον κινηματογράφο τέχνης του κόμικ, ότι αν δεν έχεις κάτι να πεις τότε δεν έχει νόημα να κάνεις κόμικ.
Εχει λοιπόν κάτι να πει ο Ταρκόφσκι! Ομως η ουσία της τέχνης του δεν είναι μόνο ο λόγος, η ποίηση,η συζήτηση για την ύπαρξη και τη ζωή,αλλά το γεγονός ότι πέτυχε η αισθητική του να είναι ταυτόχρονα και ηθική!
Σπάνια ένας καλλιτέχνης σε παίρνει κυριολεκτικά απ' το χέρι, σε υποβάλλει σε μια ατμόσφαιρα μαγείας: η ησυχία,η φύση,τα δένδρα, η βροχή,οι πέτρες στο βυθό του ρυακιού,η φωτιά, οι σταγόνες,το άλογο, το όνειρο,ο χρόνος, οι αναμνήσεις, τα πρόσωπα,βιβλικά και "άγια",δίνουν μια εικόνα παραδείσου.
Ο λόγος του Ντοστογιεφσκικός,ποιητικός εκφέρεται από πρόσωπα τραγικά, που παραδέρνουν πότε στην αναζήτηση του νοήματος της ζωής και πότε στην απελπισμένη καταδίωξη των φαντασμάτων και των εμμονών τους.
Μπορεί κάποιος να συμφωνεί ή να διαφωνεί με το "μεταφυσικό" διέξοδο που δίνει στην απελπισία των ηρώων του, δηλ την πίστη, την ελπίδα, τον Θεό, το θαύμα, την αγάπη, όμως είναι τόσο αξεπέραστος ο τρόπος του, κάθε σκηνή είναι ένα θαύμα αισθητικής, ακόμη κι αν κατέληγε στην πίστη ας πούμε στον σατανά θα ήσουν υποχρεωμένος να το σεβαστείς.
Δεν κάνει κήρυγμα και δεν έχει αγκυλώσεις σε παραδοσιακές χριστιανικές προκαταλήψεις. Ας πούμε τι ωραία που παρουσιάζει τη γυναίκα: μερικές φορές την αγιοποιεί,σαν μαντόνα από πίνακα της αναγέννησης, μακριά μαλλιά, με αδρά χαρακτηριστικά,δεν διστάζει ωστόσο να την παρουσιάσει γυμνή, ερωτική, σώζει τον άντρα από την απόγνωση, τον παίρνει στην αγκαλιά της και απογειώνονται ! Αλλες φορές πάλι, δεν αντέχει να υποδύεται έναν ρόλο και να λέει ψέμματα στον άνδρα που αγαπάει.

Διαβάζω από το βιβλίο του Σωτήρη Γουνελά:"Ταρκόφσκι, ένας νοσταλγός του παράδεισου" : "Τέτοια πράγματα δεν είναι εύκολα, δεν δείχνονται ή μάλλον δεν εκφράζονται εύκολα.Η δυσκολία φαίνεται στα έργα του και από εδώ προέρχεται και η δυσκολία στην "ανάγνωσή" τους.
Σίγουρα όμως δεν "διαβάζονται" με το μυαλό. "Διαβάζονται" με μικρές εσωτερικές δονήσεις, με άφεση στο καρδιακό μίλημα του έργου, που σε πάει σε μονοπάτια πολύ μακρινά, όπου δεν χωρεί μικροψυχία. Σου μεταδίδει ένα κυμάτισμα ζωής, μια ανατριχίλα των σπλάχνων, σημάδια γραμμένα στο χώμα και στον αέρα, από άλλες εποχές, που ανεβαίνουν στην επιφάνεια όπως τα φύλλα στο νερό, λόγια που ηχούν πολλές φορές σαν ιερογλυφικά, καλώντας τη μνήμη μιας μύησης που χάθηκε ή ξεχάστηκε ή σώπασε μα πού διασώζεται ακόμη, φωνές των πραγμάτων, μιλιές των νερών και της φυλλωσιάς, χαρακιές του χρόνου και του πόνου πάνω σε πρόσωπα και δέντρα, μικρά παιδιά προάγγελους μιας αγνότερης ζωής, ήχους σιωπής και φύσης που ανεβαίνουν διακόπτοντας τη μουσική των ανθρώπων και του κόσμου, παπύρους ζωγραφισμένους απ' την καλή κι απ' την ανάποδη".

Ας δούμε και τη λεπτή σκέψη του σκηνοθέτη, όπως αναφαίνεται από το βιβλίο του: "σμιλεύοντας το χρόνο" :"Γιατί πηγαίνουν οι άνθρωποι στον κινηματογράφο? Τι τους οδηγεί σε μια σκοτεινή αίθουσα όπου παρατηρούν επί δύο ώρες το παιχνίδι των σκιών πάνω σ'ένα άσπρο πανί ? Η αναζήτηση διασκέδασης ? Η ανάγκη για κάποιο "παραισθησιογόνο" ? Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν έργα διασκεδαστικά και οργανισμοί εκμετάλλευσης του κινηματογράφου, της τηλεόρασης και κάθε άλλου θεάματος. Δεν πρέπει όμως να ξεκινήσουμε από κεί, παρά από τις ουσιαστικές αρχές που διέπουν τον κινηματογράφο και έχουν σχέση με την ανάγκη του ανθρώπου να δαμάσει και να γνωρίσει τον κόσμο. Νομίζω ότι ο λόγος για τον οποίο πηγαίνει κανείς στον κινηματογράφο είναι ο χρόνος -χρόνος χαμένος, σπαταλημένος ή προσδοκώμενος.Πηγαίνει κανείς στον κινηματογράφο για ζωντανή εμπειρία, γιατί ο κινηματογράφος, αντίθετα από τις άλλες τέχνες, διευρύνει, μεγαλώνει και πυκνώνει την εμπειρία, αλλά και την επεκτείνει σημαντικά. Αυτή είναι και η δύναμη του κινηματογράφου.Οι "στάρ", η πλοκή του έργου και η διασκέδαση δεν έχουν καμιά σχέση μαζί του.
Ποιά είναι η ουσία της δουλειάς του σκηνοθέτη ? Θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε σμίλεμα του χρόνου.Όπως ο γλύπτης παίρνει ένα κομμάτι μάρμαρο κσι, καθώς γνωρίζει μέσα του τα χαρακτηριστικά στοιχεία του τελειωμένου έργου, αφαιρεί ότι είναι περιττό, έτσι και ο κινηματογραφιστής, από ένα "κομμάτι χρόνο" που το συγκροτεί μια πελώρια και συμπαγής δέσμη ζωντανών γεγονότων, κόβει και πετάει ότι δεν του χρειάζεται, αφήνοντας μόνο όσα θα αποδειχθούν αναπόσπαστο κομμάτι της κινηματογραφικής εικόνας".

image

Πλύθηκα, ντύθηκα κι έκατσα λίγο μπροστά στον καθρέπτη να χτενιστώ.
Δεν είμαι σίγουρος ότι αυτός που βλέπω στον καθρέπτη είναι ο ίδιος μ' αυτόν που βλέπει όλος ο κόσμος.
Είμ' ωραίος, άσχημος, νέος, γέρος ούτε καν ξέρω...
Πολλές φορές εκεί απέναντι βλέπω ένα παιδί !
Πάντως τη σημερινή μου ηλικία είναι σίγουρο ότι αρνούμαι να την αναγνωρίσω...
Τι με κοιτάζεις?
Με κοιτάζεις που σε κοιτάζω καθώς με κοιτάζεις να σε κοιτάζω ?
Τι ανεπαίσθητες μικρές εκλάμψεις δημιουργεί στο βλέμμα η θέα του ειδώλου μου ! και δεν ξέρεις ποιό προηγείται: το είδωλο είναι που τρομάζει πρώτο η ο εαυτός μου ?
Παίρνω βαθειές ανάσες για ν' αντιμετωπίσω τον κόσμο. Δοκιμάζω να χαμογελάσω, λέω ένα αστείο στον εαυτό μου, σφυρίζω αδιάφορα.
Αχ αυτά τα χέρια. Ποτέ να μην έχω τι να τα κάνω!
Συνεχώς προδίδουν το πως αισθάνομαι !
Φοβάμαι κάποια στιγμή ότι θα επαναστατήσουν και θ' αρχίσουν να κινούνται ανεξέλεγκτα, θ' αρχίσουν να χαϊδεύουν ανάρμοστα κάποια πρόσωπα ή να κάνουν περίεργες χειρονομίες...Καλύτερα να τα φυλακίσω στις τσέπες μου.
Ας κάνω μια πρόβα στο μυαλό μου: τι μέρα είναι σήμερα, ποιά είναι η πρωτεύουσα του Σουδάν, ποιοί είναι οι κυριώτεροι σκηνοθέτες της Nouvelle Vague, ποιό είναι το τετράγωνο του 26 ?
Δεν δίνω σημασία και πολύ στους ανθρώπους. Ο καθένας έχει τους δικούς του λόγους να συμπεριφέρεται ανάλογα.Εγώ δεν έχω σχέση καθόλου μ' αυτούς τους λόγους.
-Γειά σας τι κάνετε?(χαμόγελο)
-καλά εσείς (χαμόγελο)
-μια χαρούλα
σφίξιμο των χεριών, φίλημα σταυρωτά.
-θα χαρώ να σας ξαναδώ.
-σας εύχομαι τα καλύτερα
Προσποιήσεις, υπαινιγμοί, ελιγμοί, προσβολές, εκφράσεις θαυμασμού, προφάσεις.
Και το κυριώτερο : Προσπάθησε ν' αποκτήσεις συνεχή δυναμική και ροή.Σα να χορεύεις. Μη σταματάς. Για κανένα λόγο...
Βγαίνω στον κόσμο !
Ομως δεν έχω διάθεση να μιλήσω σε κανένα.Πηγαίνω σε μια γωνίτσα μόνος μου και κοιτάζω το υπερπέραν...

imperator

Είμαστε σε μια κινούμενη άμμο και όσο αντιδρούμε τόσο βυθιζόμαστε... Μπορεί κάποιος ν' αλλάξει την μοίρα του ? Θυμάμαι όταν ήμουν μικρός, τότε στην εφηβεία μου και λίγο αργότερα, θεωρούσα ότι μπορούσα να πραγματοποιήσω στη ζωή οτιδήποτε μου ερχόταν στο μυαλό. Μπροστά μου απλώνονταν άπειρες δυνατότητες και συνδυασμοί.Υπήρχε κι ο χρόνος.Επίσης είχα την ευχέρεια να κοροϊδεύω κάποια πράγματα να τ' αρνούμαι και να έχω το δικό μου μπαϊράκι ! Ομως αργότερα αποδείχτηκε ότι αυτός ο τρόπος είναι λάθος. Δυστυχώς λίγα πράγματα υπάρχουν στη ζωή που μπορείς να επιδιώξεις και να πετύχεις ανυποχώρητα. Και αν πάλι τα πετύχεις αυτά, υπάρχει κόστος και το πληρώνεις, ακόμη και στον εαυτό σου.
Για παράδειγμα, ας πούμε ότι κάποιος έχει μια οικογένεια, έχει δανειστεί και έχει αγοράσει ένα σπιτάκι και κατέχει και μια τέχνη για την επιβίωση.
Ολα φαίνονται ωραία και καλά αλλά υποβόσκει κάτι άσχημο... Μια ημέρα τον διώχνει η γυναίκα του, τον απολύει ο εργοδότης του και διαπιστώνει ότι το παιδί του είναι σε έναν άλλο κόσμο από τον δικό του και ο ίδιος δεν μπορεί να κάνει τίποτα γι αυτό. Μπορεί να κάνει κάτι? Προσπαθεί απεγνωσμένα ν' αλλάξει την μοίρα του αλλά ότι κι αν κάνει του φαίνεται ότι έχει πέσει σε μιαν τάφρο και σκαρφαλώνει να βγεί μάταια. Γατζώνεται, σκαρφαλώνει είναι στο τσάκ να ανέβει πάνω αλλά την τελευταία στιγμή πέφτει κάτω.Υπάρχει ελπίδα ? μπορεί ο άνθρωπος να ξεφύγει απ΄ τον φαύλο κύκλο ?
Δεν είναι καθόλου εύκολο, όμως μια κατάσταση αδιέξοδου μπορεί ν' αλλάξει σιγά-σιγά με υπομονή μόνο αν κάποιος δεί τα πράγματα διαφορετικά και είναι το πλήρωμα του χρόνου που θα δώσει την λύση.
Φαντασθείτε το εξής παράδειγμα. Προσπαθείτε να θυμηθείτε μια λέξη αλλά με τίποτα δεν σας έρχεται στο μυαλό. Μοιάζει να είναι βαθειά θαμμένη με μια περίεργη άμμο της λησμονιάς. Ομως όπως και η πραγματική άμμος, αφήνει κι αυτή να φαίνεται το περίγραμμα της λέξης, ο απόηχος της στην μνήμη.Ξεφεύγει το μυαλό προς στιγμή και σκέφτεται κάτι άλλο αλλά όταν επιστρέφει νοιώθει να είναι πιο κοντά στην λύση. Ψάχνει εναγωνίως αρχικά γράμματα και καταλήξεις, περίπου συνώνυμα, συνειρμούς με άλλες λέξεις αλλά μάταια ! Αν βάζατε ένα στοίχημα νοιώθετε ότι θα το χάνατε και η επιστροφή της λέξης στην μνήμη μοιάζει μακρινή και απίθανη. Ως τόσο έρχεται μια ξαφνική στιγμή, ενώ σκέφτεστε πάλι κάτι διαφορετικό που η λέξη σχηματίζεται ολόκληρη απ' το πουθενά ! το θαύμα έγινε.
Ετσι λοιπόν και στη ζωή αυτό που ονομάζουμε θαύμα μόνο απίθανο δεν είναι ! Αρκεί να έρθει το πλήρωμα του χρόνου και να υπάρχει η κατάλληλη υπομονή να πλαγιοκοπείς το στόχο και όχι να βαδίζεις κατά πάνω...



Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης επί των οικονομικών μοιάζει πολλές φορές να είναι αιχμάλωτος του όγκου του. Μοιάζει με φορτηγό που κορνάρει στο δρόμο σε πεζούς και Ι.Χ. με την αλαζονεία του ισχυρού ή με superman που έρχεται να επιβάλει έκτακτες και επείγουσες λύσεις σε καταστάσεις αδιέξοδες. Είναι γοητευτικός ομιλητής, καλός επιστήμονας με χιούμορ αλλά έντονα παρορμητικός κι ενθουσιώδης σε σημείο που σου δίνει την εντύπωση ότι είναι ανεξέλεγκτος !
Στη προχθεσινή παρέμβασή του σε τηλεοπτική εκπομπή, για να αμυνθεί σε μια καταγγελία ενός δημοσιογράφου και τι δεν επιστράτευσε : αντιστροφή επιχειρήματος, έμμεσες απειλές, ανοιχτές κατηγορίες πέρα από την απλή συγκάλυψη της αλήθειας με την υπόθεση της Proton bank.
Μοιάζει δηλαδή σαν να έχουμε εγκλωβιστεί σ' ένα υπόγειο κι έρχεται ένας "σωτήρας" με περισσή αλαζονεία να μας σώσει. Κανείς δεν πρέπει να κάνει κιχ !

Το να κατέχεις μια θέση ισχύος δεν είναι μια απλή υπόθεση, είναι κάτι περισσότερο...Μπαίνεις άμεσα σ'ένα διαδραστικό παιχνίδι εξουσίας με τους υπόλοιπους τους από κάτω που πολλές φορές έχει τραγικά αποτελέσματα !

Συνήθως οι από κάτω συσπειρώνονται και δημιουργούν θύλακες αντίστασης, άλλες φορές πάλι αλλοτριώνονται και σιωπούν ενώ σε άλλες περιπτώσεις μπορούν οι από κάτω να γίνουν βασιλικώτεροι του βασιλέως. Το πολύ κακό σύμπτωμα είναι όταν οι περισσότεροι αποκτούν εννιαία στάση, χωρίς κριτική σκέψη και πανικόβλητοι κινούνται σύμφωνα με κάποια συνθήματα.

Κατά τον Μπακούνιν "οι επιστήμονες έχουν την έφεση να μετατραπούν σε δυνάστες των "αμόρφωτων μαζών" και τούτο διότι κάθε εκτελεστική εξουσία, πόσο μάλλον κάθε εξουσία που στηρίζεται σε ένα πανεπιστημιακό δίπλωμα, έχει την ιδιότητα να μετατρέπει αγαθούς ανθρώπους σε βάναυσους και έξυπνους ανθρώπους σε ηλίθιους"."Δώστε", γράφει ο Μπακούνιν,"την εξουσία (σε έναν επιστήμονα) και θα γίνει ο πιο ανυπόφορος απ' όλους τους τυράννους γιατί η αλαζονεία του επιστήμονα είναι απεχθής, προσβλητική και καταπιέζει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο(...)Αφήστε (στους επιστήμονες) ελεύθερο δρόμο και θα αρχίσουν να κάνουν στην ανθρωπότητα αυτά τα πειράματα που κάνουν σήμερα στ' όνομα της επιστήμης στα κουνέλια, τους γάτους και τα σκυλιά". Η ηγεσία των "εξαιρετικών πνευμάτων" δεν θα είναι τίποτε άλλο παρά "ένα κρεβάτι του Προκρούστη, στο οποίο η περισσότερο ή λιγότερο φανερή βία του Κράτους θα μπορεί να εξαναγκάζει τη δυστυχή κοινωνία να ξαπλώσει".

Σκέτος ηγεμόνας δεν υπάρχει.Το οξυγόνο του το δίνει ο η μάζα, ο κόσμος !
Η σχέση αυτών των δύο είναι μια ευαίσθητη ισορροπία ανάμεσα στο φαίνεσθαι και στο είναι, στην ουσία και στην επιφάνεια, ανάμεσα στην ψυχολογία και στην κοινη λογική, στην πραγματικότητα και στη φαντασία.Οπως μας λέει ο Νικολό Μακιαβέλι στον "ηγεμόνα" του : "Οντας λοιπόν ο ηγεμόνας υποχρεωμένος να γνωρίζει καλά να χρησιμοποιεί το θηρίο, πρέπει απ' αυτά να διαλέξει την αλεπού και το λιοντάρι. Γιατί το λιοντάρι δεν ξέρει να προστατεύεται από τους λύκους. Χρειάζεται λοιπόν να είναι αλεπού για να αναγνωρίζει τις παγίδες και λιοντάρι για να τρομάζει τους λύκους.Εκείνοι που μένουν μόνο στο λιοντάρι, δεν καταλαβαίνουν το συμφέρον τους. Δεν μπορεί λοιπόν ένας συνετός ηγεμόνας να τηρεί τον λόγο του, όταν αυτή η τήρηση στρέφεται εναντίον του και έχουν εκλείψει οι αιτίες που τον έκαναν να δώσει υπόσχεση. Και αν οι άνθρωποι ήταν όλοι καλοί, αυτό το δίδαγμα δεν θα ήταν καλό. Αλλά επειδή είναι μοχθηροί και δεν θα κρατούσαν τον λόγο τους σ' εσένα και εσύ δεν χρειάζεται να τον κρατήσεις προς αυτούς...Σχετικά μ' αυτό θα μπορούσαμε να δώσουμε αναρίθμητα σύγχρονα παραδείγματα και να δείξουμε πόσες συνθήκες ειρήνης, πόσες υποσχέσεις αθετήθηκαν και ματαιώθηκαν από την κακή πίστη των ηγεμόνων : κι εκείνος που ξέρει καλύτερα να χρησιμοποιεί την αλεπού, είναι ο καλύτερος αρχηγός. Αλλά είναι απαραίτητο αυτή η φύση να ξέρει να τη σκεπάζει καλά και να είναι μεγάλος υποκριτής και κρυψίνους : και είναι τόσο αφελείς οι άνθρωποι και υποκύπτουν τόσο εύκολα στις υπάρχουσες ανάγκες, ώστε εκείνος που εξαπατάει θα βρίσκει πάντοτε κάποιους που θα αφήνονται να εξαπατώνται".

Οσο πιο αυταρχικός είναι ο ηγέτης τόσο πιο "όχλος" γίνεται ο κόσμος από κάτω. Δηλ βίαιος και με παιδικές-συναισθηματικές αντιδράσεις. Ετσι χωρίς τον Χίτλερ δεν θα υπήρχαν τάγματα εφόδου. Επίσης η προπαγάνδα του Γκέμπελς στηριζόταν στο θυμικό του κόσμου.Αν δεν υπήρχαν από κάτω τα εκατομμύρια κόσμου που συγκινούνταν από το χιτλερικό παραλήρημα το ναζιστικό κόμμα θα είχε μείνει στο περιθώριο.
Η αγανάκτηση είναι κάτι δεδομένο: για τη διαφθορά των πολιτικών,την ανεργία, την αδικία της κοινωνίας, την προδοσία της πατρίδας...Η εύκολη δουλειά είναι να εκμεταλλευτεί κάποιος αυτό το βίαιο ξέσπασμα. Αυτό όμως είναι ένα παιχνίδι με τη φωτιά ! Η βία είναι συνυφασμένη με αρκετές από τις ανθρώπινες αντιδράσεις : την καθημερινή οδήγηση στα μποτιλιαρίσματα, τις σεξουαλικές σχέσεις, τις σχέσεις εργοδότη-εργαζόμενου, τον πόλεμο, τον αθλητισμό. Αν επικρατήσει και στην πολιτική, ανάμεσα σε κόμματα ή διαφωνούντες παρατάξεις έστω και εν μέρει καθοδηγούμενη γίνεται ανεξέλεγκτη με άγνωστες προεκτάσεις. Μια πρώτη γεύση αυτού του πράγματος πήραμε προχθές με το συμβάν του θανάτου του Κοτσαρίδη...

αντάρα

αντάρα
Αυτός ο κόσμος
ο ουρανός, τα σύννεφα, η θάλασσα
όλα τόσο όμορφα
φτιαχτήκανε για μένα
ή εγώ φτιάχτηκα γι αυτά ?
Αυτό το σύμπαν ο ήλιος, τ' αστέρια
όλα τόσο αρμονικά
φτιαχτήκανε για μένα ή εγώ φτιάχτηκα γι αυτά ?

Θέλω τόσο πολύ να πιστέψω σε κάτι
στην αγάπη, την καλοσύνη, τη σοφία
αλλ' αυτή η μίζερη καθημερινότητα
με διαψεύδει ολοένα :
ένα σπιτάκι με αντικειμενική αξία 800 Ε
η διάταξη του 225 άρθρου παράγραφος 2
Είμαι κομμάτι του κόσμου
ότι αισθάνομαι εγώ, αισθάνεται κι ο διπλανός,
ότι αισθάνεται ο διπλανός, αισθάνομαι κι εγώ.
Δεν έχουμε πολλά να μας χωρίσουνε κλεισμένοι
στους μικρούς ατομικούς μας χώρους.
Το γέλιο, η ζεστασιά είναι κοινά
κι άν έφταιξα σε κάτι : συγνώμη
Ισως το πρόβλημα της ανθρωπότητας είναι "χρονικό"
Ποτέ δεν αντιλαμβανόμαστε στην ώρα του κάτι που αξίζει !
Ισως θα έπρεπε να είμαστε πιο αργοί,
να σκεφτόμαστε καλύτερα, πριν μιλήσουμε,
ή να μην μιλάμε και καθόλου !
Βάζω σε μια σειρά τις σκέψεις μου :
αλλά το επόμενο μου φαίνεται σαν αιτία
και το προηγούμενο σαν αποτέλεσμα.
Το γενικό μου φαίνεται λεπτομέρεια
και η λεπτομέρεια τόσο αφηρημένη έννοια.
Το αφηρημένο μου φαίνεται συγκεκριμένο.
Το ίσιο μου φαίνεται καμπύλο, το δεξί αριστερό,
ο δρόμος αδιέξοδο,  το μονοπάτι λεωφόρος...
Χάος το μυαλό του ανθρώπου
αλλά αυτός ο αέρας τι ωραία που μυρίζει,
μπαίνει στα πνευμόνια και κάνει την καρδιά
να κτυπά τικ-τακ συνέχεια, τικ-τακ, τικ-τακ
και μια στιγμή την ξεχνάμε,
ξεχνάμε ότι αναπνέουμε κάθε στιγμή, κάθε ώρα
αυτόν τον κόσμο τον ρουφάμε μέσα μας
και τον ξαναβγάζουμε ζεστό ανθρώπινο , γεμάτο
απ' την ανθρώπινη φλόγα τικ-τακ ξεχνάμε ότι κτυπάει,
ξεχνάμε ότι ζούμε, ότι είμαστε άνθρωποι.
Οτι είμαστε θνητοί.
Φοράμε ένα παλτό, ένα καπέλο και γινόμαστε τίποτα
δηλ κάτι συνηθισμένο.
Ο αληθινός άνθρωπος είναι γυμνός, γυμνός απ' έξω
με γεμάτη καρδιά που κτυπάει τικ-τακ κι αναπνέει τον αέρα,
 τον κόσμο, τη ζωή.
Που ξέρει ότι ζεί, που ξέρει ότι υπάρχει και δεν κυττάζει τα ρολόγια.

Ρέκβιεμ

Τον  τελευταίο καιρό πεθαίνει πολύς κόσμος...Οι λόγοι μάλλον έχουν να κάνουν  με το γεγονός ότι η φροντίδα για την υγεία μας έχει μπει σε δεύτερη μοίρα και επίσης με την οικονομική κατάσταση και το έντονο άγχος που προκαλεί. Δυστυχώς είτε το θέλουμε είτε όχι στην Ελλάδα έχει δημιουργηθεί ένα καινούργιο τοπίο. Το τοπίο αυτό το συνθέτουν, τα κλειστά μαγαζιά, οι μεγαγχολικές φάτσες, το απροσδιόριστο μέλλον. Και ακόμη δεν έχουμε δεί τίποτα. Ολοι περιμένουν με μια βουβή αναμονή το  χειρότερο που δεν ξέρουν τι ακριβώς θα είναι. Ειναι κι αυτό ένα είδος τρομοκρατίας. 
Πρέπει να αντιδράσουμε, σωστά, αλλά ενάντια σε ποιόν. Αφού αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις βρίσκονται μακριά. Και έχουν τόσο εκβιαστικά επιχειρήματα που δεν ακούγεται κιχ ! Θα φύγουμε απ' την ευρωζώνη, στάση πληρωμών κ.λ.π
Η κάθε κρίση είναι και μια δοκιμασία, Αν τη θεωρήσουμε μοιραία που δεν πιστεύω  ότι είναι , αφού στην πραγματικότητα είναι τεχνητή και σκόπιμη, τότε μπορεί και να τη θεωρήσουμε και σαν μια μορφή εκδίκησης α) του τρίτου κόσμου αφού νομίζαμε ότι είμαστε κάτι καλύτερο απ' αυτούς και ξαφνικά βρεθήκαμε στην ίδια θέση β) της μοίρας απέναντι στην πλεονεξία, την άσκοπη κατανάλωση, την έλλειψη αξιών . 
Τα υπόλοιιπα που λέγονται ανήκουν στη σφαίρα του παραλόγου, αφού ούτε σωστή δημόσια διοίκηση  αναμένεται να δούμε αφού αυτή πάει να φτιαχτεί  με σπασμωδικές κινήσεις και με αντισυνταγματικά νομοσχέδια, ούτε το κυνήγι της λαμογιάς και του φοροφυγά θα έχει επιτυχία αφού καινούργια λαμόγια και τυχοδιώκτες ακονίζουν τα πηρούνια τους, ούτε πρόκειται να αυξηθεί η παραγωγικότητα και οι καινοτόμες ιιδέες, αφού οι νέοι μορφωμένοι άνθρωποι κυριολεκτικά είναι παρείσακτοι στη χώρα τους. 
Το νέο σκηνικό δυστυχώς περιλαμβάνει μια νέα τάξη τυχοδιωκτών που θα αγοράσουν φθηνά οικόπεδα, εγκαταστάσεις, ανθρώπους και θα δημιουργήσουν μερικές εστίες κατανάλωσης και πλουτισμού για τους καινούργιους και παλιούς πλούσιους και τους τουρίστες. 
Οι υπόλοιποι θα είναι υπάλληλοι , κανένας μόνιμος και όλοι έτοιμοι ν' αλλάξουν δουλειά θα συνωστίζονται σε μικρά μαγαζιά και μίζερα σπίτια. Τυχεροί θα είναι αυτοί που έχουν βγάλει λεφτά στο εξωτερικό και θα επωφεληθούν από τις ευκαιρίες. 
Οι αριθμοί πάντως θα ευημερούν ! Οι περισσότεροι άνθρωποι αυτής της χώρας θα αισθάνονται αδύναμοι να επηρεάσουν τα πράγματα. Ισως όμως να επικρατήσει ένα πνεύμα αλληλεγγύης και προσφοράς που μπορεί να εξισορροπήσει την καταστροφή και να δώσει ένα καινούργιο έναυσμα στην συζήτηση για το μέλλον της αριστεράς...

Το αλογάκι που πετάει...

Εργο του Γιώργου Τραγάκη "Κίνηση σε 3"

Ο Ισίδωρος είναι ένας μικρός μαθητής. Προσπαθεί να προσαρμοστεί στο σχολικό περιβάλλον, του είναι όμως αδύνατον. Αγχώνεται, νοιώθει αδύναμος, μίζερος και η μόνη του διέξοδος είναι ένα μικρό μεταλλικό αλογάκι που φυλάει συνέχεια στη τσέπη του. Νοιώθει τελείως απομονωμένος, γι αυτό έχει το αλογάκι σαν αποκούμπι...
Κατά τα άλλα, δεν καταλαβαίνει το μάθημα, νοιώθει ξεκομμένος παρ' όλο που μερικές φορές προσπαθεί...Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνεται αιωνίως. Πρέπει να βρεθεί μια λύση.

Δεν αντιλαμβάνεται ακριβώς τι γίνεται στο μάθημα γι αυτό για να ξεπεράσει την απογοήτευσή του γελοιοποιεί τη διαδικασία. Του φαίνεται ότι ο δάσκαλος συμμετέχει σε μια βουβή κωμωδία στον πίνακα, του μοιάζει σα να χορεύει ένα αστείο χορό και να λέει παπαρολογίες. Την ώρα που όλοι οι συμμαθητές του συμμετέχουν στο μάθημα σοβαρά, αυτός γελάει μόνος του, ενώ όταν συμβαίνει κάτι σχετικά αστείο στο μάθημα αυτός σοβαρεύει. Αυτό φαίνεται αρκετά παράξενο στους συμμαθητές του που τον λένε φρηκ, παράξενο, μύγα στο γάλα...
Θυμάται την πρώτη μέρα του σχολείου που ήρθε και κάθησε δίπλα του ένας χοντρός- αγαθούλης μονολογώντας : εμείς οι ντάπα-ντούπα πρέπει να βοηθάμε ο ένας τον άλλον !
Ντάπα-ντούπα ? άκου ντάπα-ντούπα ! Τι άγαρμποι που είναι μερικοί άνθρωποι ! Και πες ότι αυτός αισθάνεται ντάπα-ντούπα για ποιό λόγο με χαρακτηρίζει και μένα έτσι ?
Μήπως σκέφτεται να κάνει κάποιο κόμμα με τους ντάπα-ντούπα ?
Αυτό είναι που δεν αντέχει περισσότερο απ' όλα. Την απομόνωση...
Νοιώθει που νοιώθει μοναξιά στο μάθημα έτσι αποκομμένος και αμέτοχος που είναι, δεν λέει με τίποτα να είναι μόνος του και στο διάλειμμα ! Να κάνει παρέα με τον ντάπα-ντούπα ούτε λόγος.
Γι αυτό κάνει ότι μπορεί για να εντυπωσιάσει και να ενσωματωθεί σε μια παρέα. από άταχτους φασαριώζους που κάθονται στα τελευταία θρανία, διαρκώς έρχονται αδιάβαστοι και θεωρούν το μάθημα σαν ευκαιρία για παιχνίδι, χαβαλέ και πειράγματα.
Ομως και μ' αυτούς δεν είναι εύκολα τα πράγματα. Κάθε πρωί βάζει ζελέ στο μαλλί του και το κάνει "κοκοράκι" για να τους μοιάσει. Σκέφτηκε να βάλει και σκουλαρίκι. Μιλάει συνεχώς για το you-tube, για τα παιχνίδια στο play-station και μερικά πονηρά σάϊτ. Τους πετάει κάτι κι όλας για την εμπειρία του από μια καλοκαιρινή συναυλία hip-hop.Αυτοί συνήθως τον υποτιμούνε, τον πειράζουν και που και που του ρίχνουν και καμμιά καρπαζιά.Για να μπείς στη συμμορία τους πρέπει ν΄αποδείξεις ότι είσαι πολύ μάγκας. Αυτός όμως με τη ψιλή ακόμη φωνή του και τ΄αδύναμα χεράκια του μοιάζει με μαμόθρεφτο και θέλει πολύ καιρό για να μεγαλώσει...
Σα να μην έφτανε όλο αυτό το σκηνικό της απελπισίας το παζλ έρχεται και συμπληρώνει ένας έρωτας ! Και τί έρωτας : Η Λίνα είναι όμορφη, είναι κούκλα, είναι έξυπνη, είναι γελαστή, είναι τα πάντα...κι αυτός δεν είναι τίποτα.
Βρήκε λοιπόν κι αγάπησε την καλύτερη. Το πιο όμορφο κορίτσι του σχολείου. Αυτή που δεν δίνει σημασία σε κανένα αγόρι και είναι πρώτη στα μαθήματα. Ούτε που του περνάει απ' το μυαλό να της μιλήσει για τα αισθήματά του ! Ενας έρωτας χωρίς μέλλον.
Κι όμως συνεχίζει να του καίει τα σπλάχνα και να τον βασανίζει.
Ολ' αυτά λοιπόν συνθέτουν μια ασφυκτική κατάσταση.
Κάθεται στο θρανίο του ήσυχα, σφίγγει στα χεράκια του το αλογάκι και αφήνει το μυαλό του να ταξιδεύει. Ισα-ίσα για να ξεφεύγει απ' αυτό το μαρτύριο που λέγεται μάθημα. Τώρα έχουν μαθηματικά. Ο καθηγητής είναι ένας νέος άνθρωπος, πολύ συμπαθητικός. Ομως μάθημα είν' αυτό που διδάσκει ?
Μια σελίδα μπροστά γεμάτη συν, πλην, παρενθέσεις, α, β, γ, αριθμούς τι τρέλα είναι ολ' αυτά ? Τι νόημα έχουν ? Ποιο σκοπό ? Η πρέπει να είμαι εγώ τρελός ή ζώ σ' ένα τελείως τρελό κόσμο ! Μερικές φορές μού΄ρχεται να σηκωθώ και να τους πάρει και να τους σηκώσει όλους !
Μού' ρχεται να φωνάξω και να τους βρίσω όλους ! Ολοι να πάτε στο διάολο ! Καθίκια του κερατά ! Σας σιχάθηκα πια. Τα πνιχτά γελάκια σας, τα πονηρά χαμόγελα, τα κουτσομπολιά, την επίδειξη εξυπνάδας, την αξιοπρεπή σοβαρότητά σας. Ολοι συμμετέχεται σ' ενα πράγμα που για μένα δεν έχει κανένα νόημα. Συζητάτε για πράγματα που δεν καταλαβαίνω, σκέφτεστε πράγματα που δεν γνωρίζω, παίζεται ένα παιχνίδι κι εγώ είμαι απ' έξω. Και γι αυτό δε νοιάζεται ποτέ κανένας !
Ωρες-ώρες μού'ρχεται να κάνω κάτι εντυπωσιακό, κάτι τρελό ! Να τους δείξω εγώ ! Ν' ανέβω σε μια ταράτσα και μετά σ' ένα περβάζι και να μείνω εκεί για μια μέρα. Ετσι χωρίς αιτήματα χωρίς λόγο. Μόνο και μόνο για να τους δείξω, ότι έχω ψυχή κι εγώ ! Οτι είμαι κι εγώ εδώ ! Ολοι από κάτω να κάθονται μ' ανοιχτό το στόμα.
Αλλά πιο πολύ να εντυπωσιάσω Αυτή ...
- Εσύ Ισίδωρε για πές μου ξέρεις το τετράγωνο του ένα πόσο μας κάνει ?
- ....Τι, ποιός ρωτάει, έπεσα απ' τα σύννεφα ξαφνικά. Καλός, καλός αλλά τι ρωτάει τώρα κι αυτός....Τι είναι αυτό το τετράγωνο του ένα ? Θα το ρισκάρω : Μηδέν μας κάνει !
Χα, χα από κάτω, μηδέν θα πάρεις στον έλεγχό σου Ισίδωρε !
Αρχίσανε πάλι τα πειράγματα και τις βλακείες. Κοκκίνισα και ντράπηκα που δεν ήξερα ένα μάλλον εύκολο ερώτημα. Αυτός ο δάσκαλος φταίει ! Που με θυμήθηκε ξαφνικά ?
Στο διάλειμμα συνεχίστηκαν λίγο τα πειράγματα.Είχα νευριάσει αλλά προσπαθούσα να παραμείνω ψύχραιμος. Βγήκα στο διάδρομο κι έπαιζα στα χέρια μου το αλογάκι.
Στη σκάλα προς τα κάτω στεκόταν ο Μαθηματικός που εκείνη τη στιγμή είχε εφημερία και μίλαγε με κάτι παιδιά. Ο Μπίλιας ο μάγκας της τάξης και ταυτόχρονα ίνδαλμά μου, με πλησίασε ξαφνικά με άγριες διαθέσεις. Εγώ προσπάθησα να τον εξευμενίσω αρχίζοντας την κουβέντα μαζί του.Αυτός όμως σοβαρός μου δίνει μια στο χέρι και το αλογάκι πέφτει κάτω ! Θυμώνω και τρέχω να το πιάσω... Τρέχει κι εκείνος και το κλωτσάει πρώτος ! Κι επειδή η μοίρα είναι αδυσώπιτη νά' σου μπροστά μου και η αγάπη μου η Λίνα χαμογελαστή... Πεισμώνω, το προλαβαίνω και το κλωτσάω πιο δυνατά για να τον ξεπεράσω. Το αλογάκι όμως εκτοξεύεται προς τη σκάλα...
Η επόμενη εικόνα που πρόλαβα να δώ ήταν η εικόνα του πεσμένου αιμόφυρτου καθηγητή που ως τότε στεκόταν αμέριμνος.
Φωτιά στα μπατζάκια μου !
Ο Μπίλιας έτρεξε να με "καρφώσει" γιατί φοβόταν ότι ίσως να τού' ριχνα το φταίξιμο.
-Ωρα είναι να φάω καμμιά αποβολή χωρίς λόγο ! μονολόγησε
Ο καθηγητής αιμορραγούσε.
Εγώ έπιασα το κεφάλι μου στήριξα την πλάτη μου στον τοίχο και έκατσα σκαμνάκι, περιμένοντας το θάνατό μου !
Σε λίγο με πήγανε στον διευθυντή.Προσπαθούσα να δικαιολογηθώ, δεν φταίω, συγνώμη κ.λ.π.Λίγο μετά ήρθε και η μάνα μου. Το τί άκουσα δεν λέγεται ! Τι αλήτη, τι τεμπέλη, τι τρελόπαιδο...
Εφαγα τρείς μέρες αποβολή. Στο σπίτι τα ίδια. Μουρμούρα, φωνές, απειλές.
Σκέφτομαι ακόμη και το χειρότερο. Δεν είναι ζωή αυτή. Δεν ξέρω τι να κάνω...
Εχω κλειδωθεί στο δωμάτιό μου και σερφάρω στο Internet. Ψάχνω εναγωνίως ένα διαφορετικό κόσμο να καταφύγω. Μπορώ να πληκτρολογήσω στο Google οτιδήποτε κακό και άρρωστο επιθυμώ: όπλα, sex, ναρκωτικά, διάβολο.
Είμαι ένας αδικημένος. Ολα όσα ονομάζουν οι άλλοι καλά και σωστά για μένα ήταν εφιάλτης. Γι αυτό ψάχνω την λύση στο "κακό" και στο "τρελό". Χάρηκα να κυττάζω όλα τα είδη των όπλων.Περιηγήθηκα στο άντρο της Sofa της sexy ρωσίδας. Εξερεύνησα οπτικά όλα τα είδη των ναρκωτικών. Ακουσα όλα τα heavy metal συγκροτήματα που μιλάνε για διάβολο.Παρ' όλ' αυτά συνεχίζω να νοιώθω απελπισμένος...
Οι φίλοι του facebook στέκονται ακίνητοι στα εικονίδιά τους. Αλλος απ' το χωριό που παραθερίζουμε, άλλος απ' τ' αγγλικά, άλλος απ' το καράτε δεν μπορούν να μου προσφέρουν το παραμικρό. Ασε τους στη φανταστική τους ευτυχία ν' ανταλλάσουν μικρά σχόλια και να προωθούν συνδέσμους μέσα σε μια αφόρητη πλήξη...
Δεν αντέχω άλλο ! Πέταξε τα χαρτιά απ' το γραφείο του κι ακούμπησε το κεφάλι του. Προσποιήθηκε ότι το χτυπάει μια δυό φορές...
Την άλλη μέρα το πρωί πήγε πάλι σχολείο. Οι συμμαθητές του τον κοιτούσαν σαν κακούργο.
Πρώτη ώρα μαθηματικά. Ο καθηγητής τελικά "επέζησε", είχε ένα τεράστιο επίδεσμο στο μάγουλο.
Δεν με νοιάζει τι λένε για μένα. Είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρω. Θα τους δείξω εγώ ! Για την ώρα θα προσπαθήσω να καταλάβω τι λέει ο χριστιανός ...
- Μετά το γνωστό επεισόδιο, παρακαλώ να ξεχάσετε ότι έγινε και να συγκεντρωθείτε στο μάθημα. Σήμερα θα μπούμε στο κεφάλαιο της γεωμετρίας που αφορά τον κύκλο.
Αλήθεια τί είναι κύκλος ?
Πετάγεται ένας καλός μαθητής και λέει ότι έιναι το σύνολο των σημείων του επιπέδου που ισαπέχουν από ένα αρχικό σημείο.
- Μπορεί κάποιος τώρα να προσπαθήσει να μου πεί έναν άλλον ορισμό του κύκλου, διαφορετικό από τον προηγούμενο ?
Κανένας δεν σηκώνει το χέρι παρά μόνο ο Ισίδωρος δειλά-δειλά.
- Ωχ πάλι βλακεία θα πεί ! Πετάγεται ένας εξυπνάκιας.
- Κύκλος είναι εεεεεεεεεε μια γραμμή που στρίβει πάντα με τον ίδιο τρόπο.
- Μπράβο Ισίδωρε. Πολύ ωραία ! με την ίδια γωνία φαντάζομαι θέλεις να πεις.
- Ναί.
- Καταπληκτικός ορισμός. Πως τον σκέφτηκες ?
- Θυμήθηκα πως φτιάχνουμε  έναν κύκλο με την Logo τη γλώσσα προγραμματισμού.
- Πολύ ωραία. Αυτός ακριβώς είναι ο κύκλος. Μήπως μ' αυτή την έννοια η ευθεία είναι κι αυτή μια υποκατηγορία του κύκλου ?
- Ναί συμφωνώ.
Κοκκίνησα αλλά ένοιωσα μια χαρά μέσα μου απερίγραπτη. Ολοι το είχαν βουλώσει...
Από τότε ξετρελάθηκα με τον κύκλο. Τι ωραίο σχήμα, τι τέλειο, τι ισορροπημένο !
Στρογγυλό είναι το φεγγάρι,η γή, η πλατεία, το φανάρι, το ρολόι, η μπάλα. Στρογγυλά είναι και τα μάτια της Λίνας.
Ας μιλήσω στον διπλανό μου. Δεν είναι πολύ κακός κατά βάθος.
Εσφιξα τ' αλογάκι στο χέρι μου...

πιο γρήγορα κι απ' το φώς

Προχθές διάβασα ότι το CERN αυτός ο πειραματικός σταθμός εξέδωσε μια ανακοίνωση πως έγινε η παρατήρηση ότι οι ταχύτητες κάποιων μικροσωματιδίων, των νετρίνων, ήταν λίγο παραπάνω από την ταχύτητα του φωτός.Η ανακάλυψη, αν ισχύει πράγματι καταρρίπτει αυτόματα τη θεωρία του Αϊνστάϊν διότι αυτή θέτει σαν βασικό δεδομένο ότι το φώς έχει την ανώτερη ταχύτητα που μπορεί ποτέ να επιτευχθεί.
Δεν είναι η πρώτη φορά που αμφισβητείται η θεωρία του Αϊνστάϊν καθώς και ο Γκέντελ την είχε οδηγήσει στα άκρα και σε αντιφάσεις σχετικά με το χρόνο.Επίσης η Κβαντομηχανική διαμόρφωνε τελείως άλλες αντιλήψεις σχετικά με τα μικροσωματίδια.
Οπως μας λέει ο Πόππερ, μια θεωρία για να είναι επιστημονική πρέπει να επιτρέπει πάνω της όλες τις δυνατές προσπάθειες διαψευσιμότητας.Και η θεωρία του Αϊνστάϊν, η ειδική και η γενική θεωρία της σχετικότητας, δόξα τω θεώ κλείνει περίπου 100 χρόνια ζωής και είναι αλήθεια ότι πέρασε πολλές φάσεις, από πλήρη απόρριψη μέχρι πλήρη αποδοχή ! Γεγονός είναι πάντως, ότι ήταν ένας εφιάλτης όχι απλά για τους μαθητές, αλλά και για τους ίδιους τους δασκάλους που δεν είχαν τρόπο να μεταδώσουν μια τέτοια περίεργη διαισθητικά θεωρία.
Ομως είχε επαληθευθεί αρκετές φορές, παρ' όλο που οι εξισώσεις της ίσχυαν για τεράστιες ταχύτητες.Συγκεκριμένα, είχαν γίνει παρατηρήσεις για τη φαινόμενη θέση κάποιου αστέρα κατά την έκλειψη του ήλιου, όπως επίσης είχαν καταγραφεί συμπεράσματα για τον χρόνο ημιζωής των μεσονίων.
Πράγματι, τι θα μπορούσε κάποιος να πεί για τη σχετικότητα του χρόνου.Ο Νεύτωνας ούτε μπορούσε να βάλει στο μυαλό του το ενδεχόμενο ο χρόνος να μην είναι απόλυτος. Δηλ ότι σ' ένα σκάφος που κινείται με ταχύτητα που πλησιάζει εκείνη του φωτός τα δευτερόλεπτα περνάνε πιο αργά απ' ότι στο ρολόϊ ενός παρατηρητή που βρίσκεται την ίδια στιγμή στη γή.Επίσης το μήκος συστέλλεται.
Από μια εκδίκηση λοιπόν της μοίρας που επιβάλλει όλα τα σταθερά να γκρεμίζονται, αν ισχύει αυτό που είδαν οι άνθρωποι του CERN, επίσης γκρεμίζεται η σταθερά της ταχύτητας του φωτός. Γιατί δεν χρησιμεύει πια τίποτα, αφού και η ταχύτητα του φωτός δεν είναι η μέγιστη που υπάρχει και οι εξισώσεις της σχετικότητας (Lorentz) πια δεν λειτουργούν.
Ο Αϊνστάϊν ήταν ένας τύπος που καθόταν σ' ένα γραφείο ευρεσιτεχνιών και σκεφτόταν αδιάκοπα τις άπειρες ώρες που ήταν αργόσχολος. Ο τυπικός δηλ δημόσιος υπάλληλος. Μόνο που ο δημ υπάλληλος συνήθως λύνει σταυρόλεξα.Ποτέ του δεν έκανε ένα πραγματικό πείραμα σε εργαστήριο, τουναντίoν μας πρότεινε πολλά νοητικά πειράματα.
Ενα απ' αυτά ήταν, απ' ότι θυμάμαι το εξής : ένα αεροπλάνο κινείται με ταχύτητα v και εξαπολύει μια δέσμη φωτός προς τα εμπρός.Τότε, επειδή ανώτερη ταχύτητα απ' το φώς δεν υφίσταται παύει να ισχύει η προσθετικότητα των σχετικών ταχυτήτων και η ταχύτητα που κινείται η δέσμη του φωτός εξακολουθεί να είναι η ταχύτητα του φωτός δηλ c και όχι c+v. Αν όμως υπάρχει ανώτερη ταχύτητα απ' το φως, τότε μήπως ισχύει η προσθετικότητα των σχετικών ταχυτήτων?
Επίσης ένας άνθρωπος που βρίσκεται σ' ένα πύραυλο και εκτοξεύεται απ' τη γή με την ταχύτητα του φωτός, βλέπει σ' ένα ρολόϊ στη γή να μη κινούνται οι δείκτες του σαν να έχει σταματήσει, διότι η ακτίνα που εξαπολύει ο δείκτης του ρολογιού δεν προλαβαίνει τον πύραυλο.
Γίνεται όμως το εξής καταπληκτικό : Ας πούμε ότι ο πύραυλος φεύγει στις 6:00. Τότε ακτίνα που δείχνει ότι ο δείκτης βρίσκεται στις 5:55 έχει φύγει μπροστά.Αμέσως μετά η ακτίνα των 5:56. μετά η των 5:57 κ.ο.κ. Ωραία, η ταχύτητα του πυραύλου όμως είναι πολύ μεγαλύτερη ας πούμε απο του φωτός. Οπότε, πρώτα προλαβαίνει την ακτίνα των 5:59 μετά την ακτίνα των 5:58 κ.ο.κ δηλ ο άνθρωπος που βρίσκεται στον πύραυλο βλέπει το ρολόϊ να κινείται αντίστροφα. Επίσης, αν είχε γίνει ένα έγκλημα στις 5:58 εκεί κοντά θα μπορούσε ο αστροναύτης να το προλάβει εξαπολύοντας μια σφαίρα με ταχύτητα βέβαια μεγαλύτερη απο εκείνη του πυραύλου κ.λ.π πάντως θα παρακολουθούσε το έγκλημα σίγουρα μετά από την πραγματοποίησή του. Να γιατί αν επιτρέπονται ταχύτητες μεγαλύτερες του φωτός μπορούν να επιτευχθούν ταξίδια στο παρελθόν.

Ο Γκέντελ το είχε διατυπώσει: Αν ισχύει η θεωρία του Αϊνστάϊν τότε χρόνος δεν υπάρχει.Επίσης είχε μιλήσει για παράλληλα σύμπαντα και για δυνατότητα ταξιδιών στο χρόνο.Αν δεν υπάρχει όμως χρόνος τότε δεν υπάρχει ούτε και αυτό που αντιλαμβανόμαστε είτε σαν κίνηση είτε σαν ταχύτητα.

σελάννα

Ερημοι δρόμοι σκοτεινοί με τις μεγάλες διαφημιστικές πινακίδες.
Τα εργαστήρια ρούχων, οι ποντικοί που τρέχουν στους υπόνομους, τα φωτισμένα εργοστάσια, οι παλιές Simson μηχανές, τα γιασεμιά στις μοναχικές αυλές, οι πακιστανοί που ρεμπελεύουν στα σκαλοπάτια, οι κυρούλες που κάθονται στις πολυθρόνες στο πεζοδρόμιο,τα κλειστά σπίτια με τα ολάνθιστα παρτέρια, οι δήθεν μοντέρνες πλατείες, οι μυστικοί πόθοι των κοριτσιών, τα σουβλατζίδικα, τα καφενεία, οι επιγραφές : πωλείται ψωμί, αναλαμβάνονται πάσης φύσεως ηλεκτρικές εργασίες. Το τσογλάνι που μαρσάρει για να κάνει επίδειξη, τα περίπτερα, οι κατσαρίδες που πετάνε ψηλά, ο λόγος του πρωθυπουργού, οι επισφάλειες, τα swaps,το garage punk, οδός Παρμενίδου, οδός Αιόλου,οδός Καραϊσκάκη,Τρικόρφων, το φεγγάρι....



Εικονογράφιση Γιώργου Τραγάκη.

Είναι ο φυσικός δορυφόρος της γής και ασκεί ισχυρή βαρυτική επίδραση πάνω της. Αποτέλεσμα αυτού είναι οι παλίρροιες.
Απέχει 385.000 Km απ' τη γή και περιστρέφεται κάθε 27 km και κάτι μέρες όσο περίπου το διάστημα ανάμεσα στις αρχές των εμμήνων της γυναίκας.
Περιστρέφεται και περι άξονα μάλιστα με την ίδια γωνιακή ταχύτητα με εκείνη της περιστροφής περί την γή.
Εικάζεται ότι προέκυψε από σύγκρουση της γης με άλλον πλανήτη.Η βαρύτητα στη σελήνη είναι το 1/6 περίπου εκείνης στη γη. Εχει εμπνεύσει κατά καιρούς πολλούς καλλιτέχνες από την αρχαία Σαπφώ μέχρι τους ρομαντικούς και σουρεαλιστές.

Δέδυκε μεν α σελάννα και
Πληιάδες μέσαι δε
νύκτες, παρά δ' έρχετ' ώρα,
εγώ δε μόνα κατεύδω.

εδώ

Μπορεί κάποιος που βλέπει το φεγγάρι να σκέφτεται ταυτόχρονα τις μαλακίες που γίνονται στη γή ?
Το ίδιο φεγγάρι το βλέπει κι ο Ισπανός κι ο Σενεγαλέζος κι ο Μπουργκίνα Φάσο, ο Περουβιανός.Πως και με τι θαυμαστό τρόπο μας ακολουθάει παντού όπου πάμε μας βλέπει από πάνω. Εν τούτοις οι πιο πολλοί δεν βλέπουν σ' αυτό κάτι παρά πάνω από μια λάμπα.



Φαντάζομαι τους Πυθαγόρειους μέσα στη σιγαλιά της νύχτας να κάνουνε υπολογισμούς και να θέτουν ερωτήματα : γιατί το φεγγάρι ανατέλλει από διαφορετική θέση κάθε φορά ? γιατί μειώνεται η αυξάνεται ο μηνίσκος ? Τι είν' αυτό το στρογγυλό στην έκλειψη ?
Πίστευαν ότι 10 πλανήτες μαζί με τη γη περιστρέφονταν γύρω από ένα κεντρικό πύρ.
Επειδή γι αυτούς "γνωρίζω" σήμαινε "μετρώ" έψαχναν να βρούν τον τέλειο αριθμό που μπορούσε να διαιρέσει όλους τους χρόνους περιστροφής όλων των αστέρων.
Οπως μας λέει ο Πρόκλος στα σχόλιά του για την Πολιτεία μάλλον επηρεασμένος από τους Πυθαγόρειους: " Τον τέλειο αριθμό δεν πρέπει να τον εννοήσουμε μόνο μετρώντας τον στα δάχτυλα (διότι αυτό είναι κάτι που μετριέται και αριθμείται μάλλον παρά αριθμός, κάτι που τελειοποιείται αλλά που ποτέ δεν είναι τέλειο, ευρισκόμενο σε διαρκές γίγνεσθαι) αλλά να εννοήσουμε την ουσία του που είναι αφ' ενός νοητική και αφ' ετέρου περιέχει το πεπερασμένο όριο όλης της περιφοράς του κόσμου.Οπως λοιπόν ο Μήνας, θεός που έχει την έδρα του στη σελήνη, υποστασιοποιεί τον μετρούμενο και αριθμούμενο μήνα της περιόδου της σελήνης, και όπως οι Ωρες γεννούν τα εμφανή μέτρα των εποχών (ωρών),έτσι πολύ πρωτύτερα ο τέλειος αριθμός είναι αυτός που μένει σταθερός πριν από αυτόν που βρίσκεται σε κίνηση. Και σε καθένα από τα όντα που βρίσκονται σε αιώνια κίνηση αντιστοιχεί κάποιος νους, ο οποίος ολοκληρώνει τη ζωή που ενυπάρχει σ' αυτό και τη σωματική του αποκατάσταση. Δεν πρέπει επομένως ν' αναζητάμε ποιος είναι ο τέλειος αριθμός κατευθύνοντας την παρατήρησή μας σε τόσες και τόσες μυριάδες ετών. Διότι δεν είναι δυνατόν να τον βρούμε στην περίπτωση του σύμπαντος, αφού ούτε τις περιόδους όλων των κινούμενων είναι δυνατόν να βρούμε.Πράγματι, δεν μπορούμε να βρούμε όλα τα σώματα που κινούνται σε κύκλο, καθώς είναι πολύ μεγαλύτερος ο αριθμός των θεϊκών και των δαιμόνιων σωμάτων που δεν μπορούμε να δούμε, αλλά και αυτών τα οποία βλέπουμε, όπως είναι οι απλανείς αστέρες, είναι αδύνατον να βρούμε για το σύνολο τους τις περιόδους καθενός.Διότι καθένας κινείται γύρω από το κέντρο του, και κινούμενος έχει κάποιο χρόνο περιφοράς του κατά τον οποίο καταλήγει στον ίδιο ουράνιο σχηματισμό.Τον αριθμό του χρόνου αυτού θα μπορούσαν να τον γνωρίζουν οι δαίμονες, για τους ανθρώπους όμως είναι ακατόρθωτο"
(Πρόκλου φιλοσόφου Λυκίου Πλατωνικού διαδόχου εις τας Πλάτωνος Πολιτείας Υπόμνημα,ΙΣΤ΄).

20000 δελφίνια σφαγιάζονται κάθε χρόνο στην Ιαπωνία. Το αστείο είναι ότι δεν προτιμάται ιδιαίτερα σαν μεζές αλλά το κρέας τους ξαναβαφτίζεται σαν κρέας φάλαινας που είναι πανάκριβο.
2οοο περίπου αντιδρώντες στο καθεστώς έχει δολοφονήσει αυτός ο κλόουν ο Ασαντ! Πόσο το κωμικό είναι απίστευτα κοντά στο τραγικό !