Θα πει ποτέ κανείς τα πράγματα με τ' όνομά τους ?

Η δημοσιογραφία στον τόπο μας πάντοτε περνούσε δύσκολες μέρες.Στην καλύτερη περίπτωση αποτελούσε σκανδαλολαγνεία και πολιτικολογία βαρετή. Όμως και σαν τέτοια στεκόταν σε πρόσκαιρες αποκαλύψεις, που προκαλούσαν δυνατές εντυπώσεις και που κατέληγαν δυστυχώς σε κάποιο αρχείο.
Οι περισσότεροι δημοσιογράφοι διαχειρίζονταν και συνεχίζουν να διαχειρίζονται μια κατάσταση : να μην πούμε ολόκληρη την αλήθεια γιατί ο κόσμος από κάτω θα ξεσηκωθεί ή ότι η πολιτική είναι τόσο διεφθαρμένη όσο και η κοινωνία ή ότι έχουμε τους πολιτικούς που αξίζουμε ! Αποτέλεσμα αυτού του πράγματος είναι να κρατιόνται οι ισορροπίες να λέγονται τα μισά προς τα έξω και να γίνονται παζάρια.
Η δημοσιογραφία έχει καταντήσει μια φθηνή ανάλυση και ένας αγώνας επηρεασμού της κοινής γνώμης.
Θα ήταν τόσο εύκολο : Κάποιος παραθέτει κάποια στοιχεία και τα αναλύει με βάση λογικά επιχειρήματα.
Αντικειμενικά και χωρίς επεξεργασία και μαγείρεμα. Αυτός που θα το κάνει όμως, πρέπει να έχει γνώσεις ιστορίας, πολιτικής ιστορίας, οικονομίας, γεωπολιτικής, νομικών λίγο απ' όλα και να έχει στέρεο λόγο κατανοητό. Και κάτι ακόμη. Αυτός που θα το κάνει, να έχει σα στόχο, σαν προσδοκία  τη βελτίωση της ζωής της ελληνικής κοινωνίας. Γιατί αν δεν το έχει αυτό, τότε όλα τ' άλλα είναι θεωρητικά και χωρίς μπούσουλα.
Αυτή την κρίσιμη περίοδο για την Ελλάδα λοιπόν η κατάσταση που περιγράφω πιο πρίν έχει φτάσει στα άκρα. Τη στιγμή που παραδοσιακά έντυπα και κανάλια κλείνουν , κάποιος επαγγελματίας του χώρου πρέπει να διαλέξει με ποιούς θα πάει και ποιούς θα αφήσει. Κάποιοι συνεχίζουν το πάτερ ημών, άλλοι φωνάζουν για αντίσταση, άλλοι δεν ξέρουν τι να κάνουν και γελοιοποιούνται καθώς τη μια μέρα γίνονται δεκανίκια της κυβέρνησης ,ενώ την άλλη αγανακτούν...
Για να δώσω ένα παράδειγμα, σχετικά με το άνοιγμα των λεγόμενων κλειστών επαγγελμάτων.
Φαγωθήκανε οι περισσότεροι δημοσιογράφοι των καναλιών και των ραδιοφώνων ότι πρέπει οπωσδήποτε ν' ανοιχθούν τα κλειστά επαγγέλματα και ότι η κυβέρνηση δεν τολμά, ότι πρέπει να γίνουμε επιτέλους σύγχρονο κράτος και ότι υπάρχουν αρρυθμίες στην αγορά κ.λ.π.Η κατάσταση μου φέρνει στο μυαλό την εξής εικόνα : κάποιο σπίτι καίγεται και η μητέρα συνεχίζει να μαλώνει το παιδί της γιατί κάνει λάθη στην ορθογραφία !
Οταν κάποια στιγμή αντιληφθήκανε την πραγματικότητα, όπου τα ταξί σχημάτιζαν άνεργα ουρές στις πιάτσες και οι φαρμακοποιοί κλείναν σιγά σιγά τις χρεωμένες επιχειρήσεις τους, οι δημοσιογράφοι παπαγαλάκια που κι αυτοί δεν τολμάνε πια να κυκλοφορήσουν στον κόσμο, έβαλαν την ουρά στα σκέλια και έγιναν εκ των υστέρων αντιμνημονιακοί.
Κατάλαβαν επιτέλους αυτό που και ο τελευταίος πολίτης έχει συνειδητοποιήσει, αλλά αυτοί αδυνατούσαν να ξεστομίσουν μπουκωμένοι με τους παχυλούς μισθούς.
Η τρόϊκα δεν θέλει απλώς ν' αλλάξει κάποια πράγματα. Θέλει να γονατίσει την κοινωνία.

Παρ'όλο που ο Σταύρος  Λυγερός ανήκει σ' αυτή την ομάδα των δημοσιογράφων των εκσυγχρονιστών  της Καθημερινής που συνεχίζουν να πιστεύουν ότι απ' αυτή την λαίλαπα θα προκύψει κάτι καλό μακροπρόθεσμα, εν τούτοις το βιβλίο του "απ' την κλεπτοκρατία στη χρεοκοπία" δίνει μια αντικειμενική περιγραφή της πολιτικής κατάστασης των δύο τελευταίων δεκαετιών με εμβριθή ανάλυση των γεωπολιτικών συντελεστών, των οικονομικών παραμέτρων και των ιστορικών γεγονότων. Ο δημοσιογράφος κάνει μια αναδρομή στην προσωπική του αρθογραφία των περασμένων ετών και αυτό τον τιμάει σε μια περίοδο που ξεχνάμε εύκολα και πολλοί  βαπτίζονται στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ ή έχουν κοντή μνήμη η παριστάνουν κάποιους άλλους από φόβο.
Το βιβλίο αυτό είναι το χρονικό των αιτίων που μας οδήγησαν μέχρι εδώ και αποτελεί μια αξιοπρεπή πηγή, παρά τις επί μέρους διαφωνίες, για μια στοιχειώδη πολιτική συζήτηση...

mea culpa

To σοκολατένιο ρολόϊ

Η Σιταμό ζούσε στο Πραλαβί μια μικρή χώρα με λίγους κατοίκους αλλά πολλά σαφλεκάνια. Αγαπούσε όλη την ώρα να περιδιαβαίνει στην εξοχή ανάμεσα στους τεράστιους βόλακες και τους λούς…
Έπαιζε συνέχεια με το ξόϊ της και πετούσε με το σιμπέρ από τη μία άκρη της χώρας στην άλλη.
Ανά πάσα στιγμή έμπαινε μέσα της και μεταμορφωνόταν σε αγόρι, στον όμορφο Τίκρο.
Της άρεσε να ξεγυμνώνεται και να στέκεται κάτω απ’το ζεστό κιρπάτσκοτ. Μια ηδονική αίσθηση διέτρεχε τη ραχοκοκαλιά της.
Όλα ήταν ωραία.Το κρύο, το ζεστό, το λευκό, το μαύρο, το ίσιο, το στραβό, το χρωματιστό.
Ο κόσμος γύρω της δεν ήταν δυνατόν να περιγραφτεί.Δεν υπήρχαν κλειστά σχήματα, φόρμες ή κατασκευές.
Υπήρχε μπλέ βελούδο, μουσική και άρωμα από λεβάντα.
Δεν υπήρχαν κύκλοι, τετράγωνα, επίπεδα αλλά χαώδεις σχηματισμοί εκρήξεις χρωμάτων και μουσικοί αυτοσχεδιασμοί.
Δεν υπήρχε φύση όπως την ξέρουμε αλλά όλα ήταν φυσικά γύρω.
Κυρίως όμως υπήρχε η αίσθηση ότι κάτι όμορφο πρόκειται να συμβεί, η προσδοκία, η ελπίδα…
Μοναδική παραφωνία σε όλο αυτό ήταν ένα μεγάλο κουρούφο πρισμένο και ογκώδες μέσα της και έξω.Το κουρούφο είναι το σύμβολο της ακινησίας το μεγάλο τίποτα, το άδειο το κενό…Αυτό μπορούσε να το διαπεράσει μόνο μ’έναν τρόπο: πέφτοντας ανάσκελα προς τα κάτω αργά-αργά.Τότε είχε τη γλυκειά αίσθηση πραγματικά ότι χάνεται ότι δεν μπορεί να ξεφύγει απ’τον χαμό.
Γλώσσα για κείνη σήμαινε ένας κατ’εξοχή τρόπος έκφρασης συναισθημάτων.
Παραδείγματος χάρη: της άρεσε να στέκεται μπροστά από ένα κρακατοπικιτί και να φωνάζει δυνατά:
Αααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααα !!!!!!!!
Εεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεε !!!!
Οοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοοο !!!
Ιιιιιιιιιιιιιιιιιιιιι !!!!!!!!!!!!!!
Τι ωραίο που ήταν το Α ! τι χαρά τι ανακούφιση της έφερνε !
Το Ε ήταν περισσότερο επικοινωνιακό,παρακινητικό προς άλλους.
Αλλά το Ο και το Ι μάλλον με κάτι οδυνηρό είχε να κάνει χωρίς να είναι και τελείως σίγουρη.
Και μερικά σύμφωνα επίσης ήταν μέσα στις προτιμήσεις της:Το Ψ για παράδειγμα.Μπορούσε όλη την ώρα να ψιθυρίζει: Ψψψψψψψψψψψψψψψψ είχε μια γλύκα το Ψ.
Επίσης το Μ. Μπορούσε όλη μέρα να τραγουδάει χρησιμοποιώντας το Μ:Μμμμμμμμμμμμ σα να νανούριζε μωρό.
Όσον αφορά τις λέξεις, αυτές δεν είχαν το συνηθισμένο τους νόημα.Από λέξεις να φαν κι οι κότες…Μπορούσε να δημιουργεί χίλιες τη μέρα.Δεν είχαν καμμιά χρησιμότητα γι αυτή.
Ας πούμε τα σαφλεκάνια.Θα μπορούσε να τα πεί και καρφόλεκια ή λίκαπα ή ντόκρα ή ότι μπορούσε να φανταστεί κανείς.Άλλωστε οι επαφές που είχε με τους άλλους κατοίκους του Πραλαβί ήταν λιγοστές και επομένως δεν είχε ανάγκη από μια συγκεκριμένη σταθερή γλώσσα.
Αν άφηνε τον εαυτό της ελεύθερο είναι σίγουρο ότι κανείς δε θα την καταλάβαινε.Δεν είχε κανένα ειρμό, καμμία λογική στα λεγόμενά της.Δεν είχε κανένα συντακτικό στις προτάσεις της.Απλώς ήταν συναισθήματα εκφρασμένα με ήχους.Χαρά, λύπη, θυμός , αγωνία.Όλες αυτές οι περίεργες διαθέσεις που σαν κύματα έρχονταν και ξανάρχονταν,έσβυναν και φούντωναν και βρίσκανε διέξοδο στη φωνή της και στις κινήσεις της.Δεν έκανε καμμιά προσπάθεια να κρύψει τίποτε.Ήταν ανοιχτό βιβλίο.Για παράδειγμα αν ήταν χαρούμενη τραγουδούσε:


«Πικολάφα σικοστά
νταραμπινταμπίκι κεφαρά
ντε φο λάκα πικιτό
κάλαμε σέτα στα φαλά»


Αν ήταν λυπημένη:


«Μπόστα καλάφι σε πακό
ντίπα σε πόκα ρε λα φά
κίκο σε πιρτα λα πιντά
όλφα πι ντα χο κα ντι ρί»


Αν ήταν θυμωμένη φώναζε:


«Πρατσικιτικιτό κραπακατακατά
στρουκαραπικιτάκετα φραπάρατα»


Το πιο συνηθισμένο πάντως ήταν να μιλάει κάπως έτσι:
«Δεν τώρα είναι πίσω κουρασμένη αντέχει δρόμος». Πίστευε πολύ στην τύχη. Αν ήταν δηλ. αρκετά τυχερή θα μπορούσαν οι λέξεις να ταιριάξουν μεταξύ τους για να πεί κάτι λογικό.Μιλούσε δηλ. λές και έριχνε ζάρια.Αλλά και οι κινήσεις της ήταν το ίδιο τυχαίες. Όλη την ώρα πετούσε με το σιμπέρ και έπαιζε με το ξόϊ της. Αν κάποια στιγμή ήθελε να διαλέξει μια διαδρομή έκλεινε τα μάτια της και έδειχνε με το δάχτυλό της μια κατεύθυνση.
Δεν είχε κανένα νόημα γι αυτή η έννοια Χρόνος.Ζούσε σ’ένα μεγάλο παρόν…Οι λεξεις: ύστερα, χθές, τώρα δεν ήταν νοητές.Μάλιστα πολλές φορές έπαιζε μ’αυτές τις λέξεις ειρωνικά για να καταργήσει τη σημασία τους.Για παράδειγμα έλεγε: «αύριο πήγα ψηλά στο Πραλαβί» ή «χθές θα πιτίσω τις φιλιές» και γελούσε δυνατά.Δεν υπήρχε κάτι περασμένο ή κάτι που θα γίνει. Άλλωστε είχε τόσο ασθενική μνήμη που δεν θυμώταν κάτι περασμένο.
Ο χρόνος κυλούσε ευθύγραμμα.Δεν υπήρχε τίποτε κυκλικό..Δεν υπήρχε μέρα ή νύχτα, εποχές που επαναλαμβάνονταν. Όλα ήσαν τυχαία.Τη μια στιγμή ήταν μέρα και την άλλη νύχτα, τη μια στιγμή έκανε κρύο την άλλη ζέστη.Ο χρόνος κυλούσε περίεργα.Δεν υπήρχαν σταθερά δευτερόλεπτα.Μια στιγμή μπορεί να κρατούσε μια ώρα, ή μια ώρα μπορεί να κρατούσε μια στιγμή.
Κι επομένως δεν υπήρχε θάνατος…Ή μάλλον δεν υπήρχε φόβος του θανάτου και η καθημερινή κατάθλιψη που δημιουργεί.Το άγχος, η αγωνία να τα προλάβει όλα είχαν καταργηθεί.Δεν αισθανόταν την ανάγκη να μετρήσει κάτι που τελειώνει.Άλλωστε δεν είχε και το μέτρο να το μετρήσει.Μ’ αυτή την έννοια αισθανόταν αθάνατη.Δεν είχε την αίσθηση ότι ζούσε κάτι προσωρινό.
Επίσης απεχθανόταν τελείως τους καθρέπτες και συνεπώς δεν μπορούσε να παρατηρήσει τις αλλαγές στη μορφή της.Ούτε καν ήξερε να περιγράψει τον εαυτό της.Είχε συνείδηση του εαυτού της όπως ένα πράγμα έχει συνείδηση του εαυτού του.
Έτσι λοιπόν βλέπουμε τη Σιταμό να πετάει με το σιμπέρ ανάμεσα στους τεράστιους βόλακες και στους λούς.Απότομα αλλάζει κατεύθυνση και μπαίνει σ’ένα περίεργο πίφο, αμέσως μετά σ’ένα μικρό σαξίντρο και καταλήγει σ’ένα όμορφο μυστηριώδες χρού.Από κεί και πέρα χάνονται τα ίχνη της.
Στην αμέσως επόμενη εικόνα βλέπουμε τη Σιταμό να υποφέρει και να κλαίει γοερά…Βρίσκεται σε πολύ δύσκολη κατάσταση και δεν μπορεί να βρεί καμμία λύση.Έχει χαθεί μέσα σ’ έναν λαβύρινθο στον οποίο δεν θυμάται ακριβώς πως μπήκε.Ακολουθεί απεγνωσμένα τυχαία μονοπάτια αλλά ποτέ δεν βγαίνει στην έξοδο.Προσπαθεί πάλι και πάλι…Έχει απελπιστεί και φοβάται πολύ. Αγωνιά και ιδρώνει. Η καρδιά της πάει να σπάσει!
Ποτέ ξανά δεν βρέθηκε σε παρόμοια κατάσταση.Πραγματικά δεν ξέρει τι να κάνει! Κάποια στιγμή εγκαταλείπει τις προσπάθειες και θέλοντας να παρηγορήσει τον εαυτό της αρχίζει ένα νανούρισμα: Μμμμμμμμ…μμμμ…μμμμμ…μμ….μμμμμ
Είναι δυνατόν να μη βρίσκει τυχαία μια διέξοδο; Μέχρι τώρα ήταν πολύ τυχερή.Τι συμβαίνει και δεν δουλεύει αυτός ο τρόπος; Μήπως μπορεί να φερθεί κάπως διαφορετικά; Εκεί που βρίσκεται στη μαύρη απελπισία και μπροστά της προβάλλει η εικόνα ενός χαώδους, μυστηριώδους και ανεξιχνίαστου λαβύρινθου ξαφνικά κάτι αλλάζει…
Παρατηρεί ότι ο λαβύρινθος δεν είναι τόσο περίπλοκος όσο φαινόταν και δεν αποτελείται από τόσο περίεργους διαδρόμους αλλά είναι κάτι πιο απλό.Βλέπει κάτι που δεν τόχε ξαναδεί μέχρι τώρα: Ο λαβύρινθος αποτελείται από μικρά τετράγωνα, τοποθετημένα σε μια διάταξη και πάντως λογικά οργανωμένα.Μπορεί μετά από πολύ προσπάθεια, να φανταστεί ένα σχεδιάγραμμα του λαβύρινθου και να θυμηθεί που υπάρχουν αδιέξοδοι.Μπορεί να τσεκάρει όλες τις λάθος διαδρομές να πειραματιστεί,να δοκιμάσει όλους τους τρόπους και τελικά να χρησιμοποιήσει κάτι που μέχρι τώρα ποτέ δεν είχε χρησιμοποιήσει: το μυαλό της.
Σιγά-σιγά αρχίζει και θυμάται (για πρώτη φορά κι αυτό) από ποιο σημείο μπήκε και τι συνάντησε στη διαδρομή και αυτά θα τα χρησιμοποιήσει στην αντίστροφη διαδικασία δηλ. στο δρόμο προς την έξοδο.Έτσι αρχίζει και συνειδητοποιεί καινούργιες γι αυτή έννοιες, όπως εμπρός-πίσω, αριστερά-δεξιά, πάνω-κάτω.
Συνειδητοποιεί ότι το αντίθετο του πίσω είναι το εμπρός, ενώ μεγάλη επιτυχία της φαίνεται, όταν ανακαλύπτει ότι εκεί που μπήκε στρίβοντας αριστερά, πρέπει να επιστρέψει στρίβοντας δεξιά.Έτσι βάζει τις βάσεις μιας πρωτόγονης «μαθηματικής επιστήμης».Μετράει τα τετράγωνα από την αρχή προς το τέλος και έτσι μπορεί να σχηματίσει στο μυαλό της ένα χάρτη που της είναι απαραίτητος για να βρίσκει νοητά τη θέση της στο χώρο.
Ξεκίνησε από μια απελπιστική κατάσταση χαμένη τελείως και σιγά-σιγά μετρώντας, ψάχνοντας με τη μέθοδο της δοκιμής και του λάθους και βάζοντας το μυαλό της να δουλέψει έχει φτάσει ήδη στο 15ο τετράγωνο και νοιώθει μπορεί να πει κανείς σίγουρη έχει εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της είναι χαρούμενη γιατί ανακαλύπτει συνεχώς κάτι.Όλο αυτό είναι κάτι καινούργιο γι αυτή, νοιώθει να παίρνει μέρος σε μια δημιουργική εξέλιξη και μάλιστα δεν μπορεί ν’αποφασίσει αν αυτή αλλάζει τα πράγματα ή αν είναι ένα μικρό πιόνι της μοίρας.Της φαίνεται περισσότερο ότι εκείνη αγγίζει τον κόσμο και τον αλλάζει.Αν θέλει διακόπτει ξαφνικά κάθε δραστηριότητα κι αμέσως όλα σταματούν να κινούνται. Νοιώθει σαν μικρή θεά.Και πάλι ξαναρχίζει το μέτρημα: 1, 2, 5 όχι κάποιο λάθος γίνεται: 1, 2, 3.Κάτι καινούργιο μέσα της γεννιέται.Κάτι που την αγχώνει και την στεναχωρεί: Η ζωή χωρίζεται σε 1, 2, 3, 4 τετράγωνα…Τότε ήταν το ένα, τώρα είναι το 15,μετά θα είναι το 16.Μέχρι τώρα χοροπηδούσε ανέμελα στην εξοχή.Δεν υπήρχαν γι αυτή κλειστά σχήματα και γραμμές ίσιες αλλά χαώδεις σχηματισμοί.Από τώρα και στο εξής παντού βλέπει τετράγωνα.Μεγάλα, μικρά να συμπλέκονται, το ένα συνέχεια του άλλου, το ένα να περιέχεται στο άλλο κ.ο.κΚαι συνέχεια να μετράει:1, 2, 3, 8, 11.Πρέπει να μετράει για να βρεί κάποτε τη διέξοδο.Για να πάψει να φοβάται για να έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό της…
Όμως κάποια στιγμή όλο αυτό τη κουράζει.Σταματάει λίγο, όμως κάποια μυστήρια δύναμη συνεχίζει να μετράει: 1, 2, 8, 10 αυτόματα χωρίς να τη προσκαλέσει κανείς.Σκύβει και κλείνει τα αυτιά της με τα δυό της τα χέρια.Όμως η δύναμη συνεχίζει και μετράει.Το 1 είναι το παρελθόν, το 2 είναι το παρόν, το 8 είναι το μέλλον.Το 2 είναι το παρελθόν,το 8 είναι το παρόν,το 10 είναι το μέλλον.Μια καινούργια αγωνία τη κυριεύει…Βάζει τα δυνατά και το ξεπερνάει.Πρέπει να προσπαθήσει, να μοχθήσει, να κουραστεί για να τα καταφέρει.Πρέπει να εργαστεί σκληρά.Μέχρι τώρα δεν ήξερε τι σημαίνει εργασία.Τι σημαίνει να βάζεις ένα σκοπό και να τον επιδιώκεις με πείσμα.Τι σημαίνει να βάζεις το μυαλό σου σε πειθαρχία, να ανακαλύπτεις, να βρίσκεις λύσεις, να δημιουργείς…
Και πάλι αρχίζει να μετρά:Είμαι στο 15ο τετράγωνο δηλ. δεξιά απ’το 14ο και αριστερά απ’το 16ο.Έχει αποκλείσει τρεις διαδρομές και μένουν άλλες δύο.Όμως η μία τη γυρίζει πίσω.Άρα η πιο πιθανή είναι αυτή που καταλήγει επίσης σε άλλες τρείς διαδρομές…Έχει ιδρώσει.Σκέφτεται τη προηγούμενη ζωή της και τη συγκρίνει με τη τωρινή.Είναι δύσκολη η ζωή.Χρειάζεται σκέψη, αποφάσεις, επιλογές και δουλειά.Έχει φτάσει ήδη στο 20ο τετράγωνο.Νοιώθει μέσα της ότι πλησιάζει τη λύση.Λίγο ακόμη και τα κατάφερε.Έχει μάθει τον τρόπο τώρα.Συγκέντρωση και μέτρημα…
Επιτέλους έφτασε η στιγμή ! Η διέξοδος είναι στο 25ο τετράγωνο !
Βγαίνει στην ελευθερία ! Βγαίνει στη προηγούμενη ζωή της. Ήταν ένα δυσάρεστο διάλειμμα, ένα παιχνίδι που της σκάρωσε η μοίρα.
Είναι τόσο χαρούμενη, νοιώθει τόσο σπουδαία, παίρνει το σιμπέρ και κάνει κύκλους, πετάει ψηλά και ξαναπέφτει, χοροπηδάει σαν τρελή !Τώρα καταλαβαίνει τι ωραία που είναι η ζωή της να είναι ευτυχισμένη, να μην έχει καμμία ανάγκη, κανένα πόνο. Όμως ξαφνικά κάτι περνάει απ’το μυαλό της. Μήπως όλο αυτό κάποια στιγμή επαναληφθεί; Μήπως ξαναέρθει σε απόγνωση, σε απελπισία; Και να ξαναέρθει τώρα πια δε φοβάται γιατί ξέρει τον τρόπο να το αντιμετωπίσει.Ήδη τα έχει καταφέρει μια φορά και τη δεύτερη φορά τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα.
Σκεφτική λοιπόν, πηγαίνει και κάθεται σ’ένα σλίκι.Κυττάζει γύρω της.Δε της φαίνεται ότι είναι ο ίδιος κόσμος. Βλέπει καμπύλες, βλέπει τετράγωνα ,βλέπει γεωμετρικά σχήματα κανονικά, βλέπει κύκλους, βλέπει βουνά, χωράφια, ουρανό, ήλιο, όλα σαν αποκάλυψη! Και δεν είναι σλίκι αυτό πάνω που κάθεται αλλά ένα δένδρο.Το σιμπέρ δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα ποδήλατο!
Δίπλα έρχεται και κάθεται ένα πουλί. Καλημέρα τι κάνεις πουλάκι; Είναι η πρώτη λογική πρόταση που συντάσσει στη ζωή της.
Είναι φανερό δεν είναι πια η ίδια. Όλα έχουν αλλάξει. Και η μυστήρια δύναμη μέσα της συνεχίζει να μετράει όπως η καρδιά της: Τακ, τακ, τακ…που κάποτε θα σταματήσει.Και τώρα το ξέρει. Αυτό της φέρνει μια μελαγχολία.Νοιώθει τόσο κουρασμένη…Τα βλέφαρά της γέρνουν.Και ονειρεύεται:
«Η Σιταμό ζούσε στο Πραλαβί, μια μικρή χώρα με λίγους κατοίκους αλλά πολλά σαφλεκάνια. Αγαπούσε όλη την ώρα να περιδιαβαίνει στην εξοχή ανάμεσα στους τεράστιους βόλακες και τους λους…»

θέατρο : φόνισσα

Το κείμενο της φόνισσας,του Παπαδιαμάντη έχει σαν βασικό αντικείμενο την ακραία εκτροπή του ανθρώπου σε κατάσταση ν' αποφασίζει για τη ζωή ή το θάνατο κάποιου...  

Μόνο που σ' αυτή την περίπτωση ο θύτης, ή μάλλον η θύτης, όπως και άλλοι εγκληματίες, είναι τραγικό πρόσωπο, έχει χάσει τα λογικά της και έχει αντιστρέψει τα πράγματα, νομίζει όπως λέει ότι ο θάνατος είναι σωτηρία, ο πόνος ευλογία κι έτσι αποφασίζει μόνη της για τη τύχη των θυμάτων της.

Αυτά τα θύματα, μικρά κοριτσάκια ή βρέφη, αντικατοπτρίζουν στα μάτια της στην ουσία τη δική της πικρή ζωή :"Εις τους λογισμούς της , συγκεφαλαιούσα όλην τη ζωή της, έβλεπεν ότι ποτέ δεν είχε κάμει, άλλο τίποτε ειμή να υπηρετή τους άλλους.Οταν ήτο παιδίσκη, υπηρέτει τους γονείς της. Οταν υπανδρεύθη, έγινε σκλάβα του συζύγου της- και όμως ως εκ του χαρακτήρος της και της αδυναμίας εκείνου, ήτο συγχρόνως και κηδεμών αυτού-όταν απέκτησε τέκνα, έγινε δούλα των τέκνων της. Οταν τα τέκνα της απέκτησαν τέκνα, έγινε πάλι δουλεύτρια των εγγόνων της."

Τι αριστοτεχνικά που δίνει ο Παπαδιαμάντης το "ψήλωμα του νού της" δηλ το πέρασμα από την κακή σκέψη στη κακή πράξη !
Και τι ωραία ιδέα, πραγματικά να σκεφτεί κάποιος, να μεταφέρει θεατρικά αυτό το κείμενο που από μόνο του είναι βέβαια στιβαρό, ακέραιο και αυτόνομο όμως το θέατρο ή ο κινηματογράφος ψάχνουν εναγωνίως τον λόγο και το συγγραφέα και τον προτείνουν με όλα τα μέσα ! Γιατί όχι ?
Η δικαιολογία είναι ότι το κείμενο είναι δύσκολο και δυσνόητο και συνεπώς χρειάζεται τη βοήθεια ηθοποιών για να ερμηνευτεί ή να αποδοθεί ? Είναι η γλώσσα του Παπαδιαμάντη καθαρεύουσα ακαταλαβίστικη με άγνωστες λέξεις ? Ισως. Και τί μ' αυτό ?
Μαθήματα αρχαίων ελληνικών γίνονται στο γυμνάσιο και ένας λόγος που γίνονται πιστεύω είναι κι αυτός : για να μη χάσουν τη σημασία τους τέτοιας αξίας κείμενα.
Πραγματικά έχοντας στο μυαλό μου λυμένο το γλωσσικό ζήτημα παρ' όλ' αυτά δεν μπορώ να μη θαυμάσω προτάσεις όπως οι παρακάτω μεστές, λιτές και ακριβείς :

"Την μίαν χρονιάν ημπόρεσε μόνον να κτίση τέσσαρας τοίχους λασποκτίστους, μικρούς και χαμηλούς και να τους στεγάση· την δευτέραν χρονιάν κατώρθωσε να πετσώση κατά τα τρία τέταρτα το σπίτι, δηλ. να κατασκευάση μικρόν πάτωμα, με διάφορα σανίδια, ανόμοια παλαιά και νέα, και, χωρίς να χάση καιρόν, ανυπομονούσα, πότε να «ξελευθερωθή» από την τυραννίαν της ανδραδέλφης, η οποία εγήραζε κ' εγίνετο παράξενη, εκουβαλήθη, κ' επήγε να εγκατασταθή, μαζί με τον σύζυγον και τα τέκνα, εις την «γωνίαν» της, εις την «φωλιάν» της, εις την «άκρην» της."

 Ολο το διήγημα είναι περιγραφή ανθρώπων και καταστάσεων κλειστών και περιορισμένων από την ανάγκη, τα ήθη της μικρής κοινωνίας και τη συνείδηση...Περιγραφές ψυχολογικές ηρώων που πάσχουν να δώσουν ένα νόημα στην μάταιη και τραγική ύπαρξή τους.Ο σπουδαίος θίασος της οδού Κεφαλληνίας μας προτείνει να ξανα η απλά ανακαλύψουμε τον Παπαδιαμάντη.

venus in furs

6ο pocket theatre festival

Τι ωραία πράγματα που γίνονται σ' αυτή την άχαρη πόλη, αρκεί να μπορείς να τ' ανακαλύπτεις !Την πρώτη φορά που πήγα στο pocket theatre festival του μικρού Πολυτεχνείου στην Ασωμάτων

έμεινα άφωνος με τον ενθουσιαμό και το πάθος που υπήρχε από το κοινό αλλά και από τους συμμετέχοντες.Τη δεύτερη φορά επιβεβαίωσα ότι όλ' αυτά συνδυάζονται και με την ποιότητα. Νεανικό σφρίγος και πληθώρα ταλέντου. Ζήτω ο ερασιτεχνισμός ! Οσο πιο νέος είναι ο άνθρωπος τόσο πιο αυθόρμητος καλλιτέχνης είναι.Μετά μπλέκει με βαριά κουλτούρα κ.λ.π.Ετσι εξηγείται και η απουσία απ' το θέατρο της νεολαίας. Το θέατρο, μία τέχνη μαγική με απλά μέσα, άμεσα με βασικά εργαλεία την ανθρώπινη κίνηση και τον λόγο επεξεργάζεται αισθήματα και μύχιους πόθους που κατατρέχουν τις ψυχές και τις συνειδήσεις. Είναι πιο κοντά στη λογοτεχνία, εστιάζει όμως περισσότερο στις ανθρώπινες σχέσεις. Αν το κείμενο είναι δυνατό,και το παίξιμο από καρδιάς, καταφέρνει και ανακαλεί ψυχικές εμπειρίες και βιώματα που συγκλονίζουν.Αλλά δεν σταματάει εκεί. Το μοντέρνο θέατρο λαμβάνει σοβαρά υπ' όψη του την μουσική, τον χορό, το τραγούδι, την ποίηση, το εικαστικό,αλλά και το πείραμα (μέχρι ενός σημείο όμως...)
Αν θέλετε να νοιώσετε εμπειρία από την "μήτρα" της ζωντανής θεατρικής πράξης του χρόνου μην το χάσετε. Φέτος συμμετείχα κι εγώ κατά κάποιο τρόπο με μάλλον ευχάριστα αποτελέσματα...

Chaos

Μιά εξουσία περιορίζει αυθαίρετα το χρόνο μιας μέρας και οι άνθρωποι διαρκώς προσαρμόζονται σ' αυτό. Αυτό γίνεται προοδευτικά και λίγο-λίγο μέχρι που οι άνθρωποι γίνονται αυτόματα : κινούνται γρήγορα, σαν σπαστικές μαριονέτες, χωρίς να προλαβαίνουν να σκεφτούν.
Για να μην μπορούν να θυμούνται σε ποιά κατάσταση ήσαν παλιότερα έχουν εφεύρει ένα καινούργιο φθηνό ποτό : "το πιοτί της λησμονιάς" : τη ντέρα.
Τα παιδιά που μεγαλώνουν μαθαίνουν σ' αυτή την κατάσταση πιο εύκολα χωρίς τη βοήθεια της ντέρα.
Στο τέλος ο χρόνος κινείται με ιλιγγιώδη ταχύτητα, η σκέψη γίνεται παραληρηματική-ποιητική και ο άνθρωπος νομίζει ότι γερνάει ή ότι οδηγείται στον θάνατο με ιλιγγιώδη ταχύτητα...
Ενας όμως, ο ήρωας θ' αποφύγει τη ντέρα και θα σηκώσει μπαϊράκι σ'όλο αυτό ! μόλις δει στον καθρέπτη ότι τα μαλλιά του και τα γένια του δεν μεγαλώνουν ανάλογα με το υποτιθέμενο πέρασμα του χρόνου.
Ύπάρχει μια διαδικασία ανακατασκευής μετά θάνατον και οι άνθρωποι ελπίζουν να ξαναζήσουν αφού πεθάνουν, όμως αυτή είναι ιδιαίτερα δαπανηρή και για λίγους. Ως τόσο όλοι ελπίζουν και δεν τους νοιάζει πια ο θάνατος...

Ο ήρωας λέει :
Προσπαθώ να θυμηθώ ποιός είμαι, που γεννήθηκα, τι κάνω εδώ... Το μόνο που θυμάμαι είναι διαδικασίες. Λειτουργίες. Τίποτε άλλο. Μια ζωή πατάω κουμπιά, ελέγχω, ρυθμίζω, προγραμματίζω, είμαι μηχάνημα, εργάζομαι.
Κάποτε είχα ανάγκη τους άλλους ανθρώπους δεν είχα απόλυτη ισορροπία μέσα μου, κάτι με πίεζε, έκανα πράγματα τυχαία, αυθόρμητα. Τώρα όμως είμαι ήσυχος...Γνωρίζω τα πάντα, ελέγχω, σκέφτομαι και κινούμαι γρήγορα. Είμαι παραγωγικός. Δεν πονάω, δεν αγαπάω, λειτουργώ. Δεν ανησυχώ, κινούμαι σωστά.
Το μυαλό μου πετάει, ελευθερώνεται στο διάστημα, ψάχνει νέους κόσμους. Μου λένε, είμαι γυιός του κόσμου, του σύμπαντος και εκεί ανήκω. Ο άνθρωπος πάει μπροστά, γίνεται καλύτερος κι εγώ συμβάλλω σ'αυτό. Δημιουργώ μέσα μου τον καλύτερο άνθρωπο.
Ομως κάτι, κάπως δεν πάει καλά !
Νοιώθω σαν όχημα δίχως φρένα που κινείται με ταχύτητα στον κατήφορο ! Στ' αυτιά μου ακούω έναν συνεχή θόρυβο, σαν φασαρία.
Ποιός μιλάει ? Γιατί δεν σταματάει ?
Η μέρα δεν διαφέρει απ' τη νύχτα, τα ίδια και τα ίδια ανακυκλώνονται κι όταν ξυπνάω το πρωί σκέφτομαι τη στιγμή που θα πέσω για ύπνο !
Βαρέθηκα ! Δεν είμαστε έτσι παλιά...Δεν αισθάνομαι τίποτα.Δεν προλαβαίνω να κάνω τίποτα. Νοιώθω ότι η ζωή μου είναι μιά ανάμνηση. Κι αυτή όμως βαστάει λίγο. Τώρα δεν ζώ, αλλά σε λίγο θα θυμάμαι τουλάχιστον ότι έκανα αυτή τη δήλωση. Επομένως αυτό σημαίνει ότι με κάποιο τρόπο αυτή τη στιγμή υπάρχω.
Δεν ξέρω ποιός είναι ο προορισμός μου μόνο ξέρω ότι πρέπει να κάνω κάποια πράγματα στη διάρκεια της μέρας. Δεν θυμάμαι...
Κάποτε ήμουνα παιδί , αισθανόμουν, χαιρόμουν, ζούσα. Και μετά από λίγο έγινα μεγάλος. Τι έγινε ο ενδιάμεσος χρόνος ? που πήγε ?
Θέλω να ζώ κάθε μέρα χορταστικά, να γεύομαι, ν' αγαπάω, να μυρίζω, να κάνω ότι θέλω.
Οι άλλοι άνθρωποι όμως με κοιτάζουν περίεργα...
Προσπαθούν να μου μάθουν εκφράσεις όπως : Τι να κάνεις - Ισως - Δεν βαριέσαι-ας τα να πάνε-έτσι είναι η ζωή-κοίτα τη δουλειά σου
Σε δέκα χρόνια η ζωή σου θα είναι ίδια και χειρότερη. Σα να μην πέρασε μια μέρα.Ζυγώνει η καταστροφή. Ιδού το Χάος. Και μή χειρότερα. Αγωνία, άγχος να γλυτώσουμε απ' τα δύσκολα, υπομονή λίγο ακόμη για να γλυτώσουμε απ' το φόβο.

Μάγκας

Ο Κώστας περπατάει στο διάδρομο των κλινικών και σφυρίζει αδιάφορα κάποιο δημοτικό άσμα.Δεν σηκώνει πολλά-πολλά, κρατάει αποστάσεις κι αν του "βγούνε" άσχημα ξέρει και τους βάζει στη θέση τους .... είναι άρχοντας ! Γρήγορος, έξυπνος, κόβει το μάτι του, πιάνουν τα χέρια του, τα ξέρει όλα και τα φέρνει στα μέτρα του. Κι αν κάποιος του πάει κόντρα, μαύρο φίδι που τον έφαγε...
Δεν πάνε πολλά χρόνια που ήρθε απ' το χωριό του στην Αθήνα κι έκανε θραύση. Στην αρχή δούλεψε σαν γκαρσόνι τη νύχτα. Γυναίκες, χαρτοπαιξία, ποτά, τσαμπουκάδες. Μόλις του ήρθε διορισμός στο νοσοκομείο σαν τραυματιοφορέας, πέταξε τη σκούφια του ! Σίγουρη δουλειά, χοντρό φιλοδώρημα.Είχε κάνει μια αίτηση αλλά παράλληλα έβαλε κι ένα πατριωτάκι του να ενεργήσει. Τώρα είναι ωραίος ! Ελέγχει την κατάσταση.
Δεν ακούει κουβέντα για τον τόπο καταγωγής του. Βγάζει μαχαίρι...
Θέλει να πηγαίνει στο χωριό του και να του βγάζουν το καπέλο ! Καινούργιο αυτοκίνητο, οικογένεια καλή. Ξέρεις τώρα... Κι όταν έρχεται στο νοσοκομείο κάποιος απ' αυτούς για μιαν ανάγκη, σκίζεται...
Θέλει να του μείνει η εικόνα ότι ο Κώστας λύνει και δένει.
Απλός άνθρωπος, δεν έχει πολλά ενδιαφέροντα.Ούτε είναι πολύ καλός: στους καλούς είναι καλός, σ' αυτούς όμως που τον κοιτάζουν στραβά είναι κακός !
Για ποδόσφαιρο δεν δίνει και πολύ σημασία, τα πολιτικά δεν τον συγκινούν αλλά έχει φίλους. Και του αρέσουν τα...ξυνά. Φλερτάρει ασύστολα. Κάθε γυναίκα είναι εν δυνάμει ερωμένη του.Γι αυτό διαρκώς προσπαθεί να προκαλέσει με άγαρμπα έως χυδαία "αστεία". Την πλησιάζει και σιγοψυθιρίζει. Την αγγίζει δήθεν τυχαία. Παριστάνει τον άνετο και της κάνει μασάζ στην πλάτη. Φοβερός εραστής !
Αλλά, έτοιμος οπωσδήποτε να στριμώξει κάποια που θα του κουνηθεί !
Γενικά είναι ευχαριστημένος απ' τη ζωή του. Είναι χρήσιμος και σωστός.
Ολοι λένε ότι είναι ο καλύτερος !