Πίσω λοιπόν στους κλασικούς. Ντοστογιέφσκι : "λευκές νύχτες"
Ο συγγραφέας περιγράφει με αληθινή μαεστρία δύο απόλυτα μοναχικούς ανθρώπους το 1800 τόσο, έναν άνδρα κι ένα κορίτσι που μια σπίθα τους φέρνει κοντά. Και αρπάζει ο ένας τον άλλον. Γίνεται πυρκαγιά ? Όχι ακριβώς.... Όμως ο ένας γίνεται για τον άλλον καταλύτης. Καθοριστικός παράγοντας για να καταλάβουν τι θέλουν και τι αισθάνονται.
Είναι απίθανο πόσο σημερινό είναι το έργο. Οι ίδιες καταστάσεις, οι ίδιες συγκρούσεις, τα ίδια προσχήματα. Όπως σήμερα. Τα ίδια αιώνια θέματα του αρχετυπικού δίδυμου. Η μιζέρια, η καθορισμένη μοίρα των απλών ανθρώπων που αγωνίζονται να γλυτώσουν, ν' ανασάνουν !
Η μοναξιά που κολλάει σαν "παράσημο" στο μέτωπο των ανθρώπων αν δεν τους σπρώξει σε δημιουργικά ενδιαφέροντα τους χαντακώνει, τους μαραζώνει ! Τους τοποθετεί στο περιθώριο κι από κει για να βγει κανείς, είναι δύσκολο έως ακατόρθωτο.Είναι μερικοί που απ' την εποχή του σχολείου μοιάζουν να είναι σταμπαρισμένοι : "μοναχικός" τους αποφεύγουν οι υπόλοιποι γιατί νιώθουν αμήχανα κοντά τους κι εκείνοι από αντίδραση είναι το ίδιο αμήχανοι.
Μοναδικό φως στο τούνελ μοιάζει να είναι ο έρωτας....
Ομως κι αυτός έχει τους κανόνες του, την πολιτική του τη διαχείρισή του.Αλλά ο πεινασμένος δεν ενδιαφέρεται για μαχαιροπήρουνα και σερβίτσια. Πέφτει με τα μούτρα και τρώει με τα χέρια. Ζητάει αγάπη κι επικοινωνία. Όμως είναι σα να θέλεις να μετακινηθείς με κάποιο μέσο γιατί οπωσδήποτε πρέπει να πας κάπου και σου προσφέρεται μια μηχανή γι ανώμαλα εδάφη. Κάνει θόρυβο, κινδυνεύεις να πέσεις. Είναι μια τέχνη που δεν την κατέχεις. Το πιθανότερο είναι να σπάσεις τα μούτρα σου. Ο έρωτας καταλήγει ίσως στην αγάπη και στην τρυφερότητα, όμως δεν ξεκινάει έτσι....Ξεκινάει μ'έναν τυφώνα και μ' ένα κεραυνό. Μπορεί ένας λαβωμένος μοναχικός να το αντέξει αυτό ?
Αυτές οι μέρες λοιπόν προσφέρονται για μόνωση και για διάβασμα. Και είπαμε, ότι η μοναξιά είναι ωραία όταν μπορείς και την επιλέγεις. Όχι όταν αναγκαστικά καταφεύγεις σ' αυτήν. Τότε είναι πραγματικό μαρτύριο...Ιδίως αυτές τις μέρες τις εορταστικές, όπου όλοι μικροί μεγάλοι συναντιώνται στο εορταστικό τραπέζι, αναπτύσσονται φιλίες, γίνονται συζητήσεις, ανταλλάσσονται δώρα.Το να είσαι μόνος σου είναι δυσβάσταχτο...
Και ο εαυτός μας δεν είναι πάντα η καλύτερη παρέα. Η αυτοπραγμάτωση συμβαίνει μέσα από τους άλλους και όχι μέσα από τον εαυτό μας. Κάποια στιγμή ο εαυτός ζητάει ρέστα ! Απαιτεί, φωνάζει κι αγριεύει άσχημα ! Εκείνη τη στιγμή γίνεται ο πιο κακός σύμβουλος. Ο χειρότερος εχθρός.
Δεν είναι όμως μόνο θέμα εσωτερικής ισορροπίας. Η επικοινωνία, η επαφή, ο διάλογος, η κατανόηση, το πλησίασμα, η ζεστασιά είναι δομικός λίθος για οποιαδήποτε κοινωνία. Δεν μιλάω για την επικοινωνία που περιγράφει το marketing, τις δημόσιες σχέσεις δηλαδή, τις τυπικές σχέσεις που πρέπει να προωθούμε για να βελτιώνουμε την εικόνα μας και το επαγγελματικό μας επίπεδο, με απώτερο σκοπό να ανεβάσουμε τα έσοδά μας. Μιλάω για την αληθινή επαφή ανάμεσα στους ανθρώπους. Για την επικοινωνία που καλλιεργείται και αναπτύσσεται ανάμεσα στα άτομα με σκοπό τη βελτίωση του επιπέδου ζωής τους, την ανεύρεση λύσεων κι αποφάσεων, την κοινή διαχείριση εργασιών.
Αυτό που δειλά-δειλά κάνει την εμφάνισή του και στην Ελλάδα τώρα με την κρίση. Τώρα που αναγκαζόμαστε να καταφύγουμε ο ένας στον άλλον, όχι για να πετύχουμε επιφανειακή επικοινωνία με κλείσιμο ματιού, γι ανταλλαγή απόψεων για το πως θα κάνουμε καμιά κομπίνα, αλλά για να συμφωνήσουμε σε κάτι. Να βρούμε μια λύση. Να κάνουμε κάτι μαζί.
Γιατί στη μεγάλη πόλη αυτό το είχαμε ξεχάσει. Ο καθένας είχε αποσυρθεί στη βολή του ατομισμού του. Εγώ έχω λεφτά, εγώ έχω σπίτι, εγώ είμαι.....
Τώρα ήρθε η ώρα του εμείς. Τώρα που όλα είναι μετέωρα : σπίτι, λεφτά, περιουσία, οικογένεια είναι η ώρα της συνεργασίας. Είναι η ώρα να χαρούμε με την πραγματική επιτυχία του άλλου και να προσπαθήσουμε κι εμείς κάτι ανάλογο. Είναι η ώρα να κάνουμε κάτι μαζί. Να πετύχουμε κάτι μαζί. Όμως αυτό το κάτι, να είναι σωστό, τίμιο και να έχει σα στόχο το κοινό καλό.
Τα πρώτα σημάδια συνεργασίας και ομόνοιας αχνοφαίνονται : προσπάθειες συνεταιρισμού, σύλλογοι ποδηλασίας, εθελοντικές ανακαινίσεις υπαίθριων χώρων, εθελοντικές προσφορές υπηρεσιών, μαθημάτων. Καινούργιες παρέες, παρεμβάσεις, συζητήσεις. Να βρούμε αυτά που μας ενώνουν, όχι αυτά που μας χωρίζουν.
Κι αυτό το blog αυτό το όραμα υπηρετεί. Μέσ' απ' την προσωπική έκφραση ενός ανθρώπου που ειλικρινά ξέρει τι σημαίνει μοναξιά, μπορεί ίσως να καλλιεργηθεί μια αισθητική και να γίνει μια συζήτηση ανάμεσα σε κάποιους για το πως μπορεί να γίνουμε καλύτεροι, πιο ψύχραιμοι και πιο σωστοί.
Αν αυτό το blog μπορέσει να προσφέρει μια στιγμή διαλείμματος από τη μοναξιά ή έστω αυτό που λέει ο Ντοστογιέφσκι : μια μικρή στιγμή ευδαιμονίας, δεν είναι λίγο αυτό γενικά. Είναι πάρα πολύ και για μένα.
Καλή χρονιά σε όλους, τους τακτικούς και τους περαστικούς...
