Λευκές νύχτες

Αυτές οι μέρες οι εορταστικές προσφέρονται για διάβασμα.
Πίσω λοιπόν στους κλασικούς. Ντοστογιέφσκι : "λευκές νύχτες"
Ο συγγραφέας περιγράφει με αληθινή μαεστρία δύο απόλυτα μοναχικούς ανθρώπους το 1800 τόσο, έναν άνδρα κι ένα κορίτσι που μια σπίθα τους φέρνει κοντά. Και αρπάζει ο ένας τον άλλον. Γίνεται πυρκαγιά ? Όχι ακριβώς.... Όμως ο ένας γίνεται για τον άλλον καταλύτης. Καθοριστικός παράγοντας για να καταλάβουν τι θέλουν και τι αισθάνονται.
Είναι απίθανο πόσο σημερινό είναι το έργο. Οι ίδιες καταστάσεις, οι ίδιες συγκρούσεις, τα ίδια προσχήματα. Όπως σήμερα. Τα ίδια αιώνια θέματα του αρχετυπικού δίδυμου. Η μιζέρια, η καθορισμένη μοίρα των απλών ανθρώπων που αγωνίζονται να γλυτώσουν, ν' ανασάνουν !
Η μοναξιά που κολλάει σαν "παράσημο" στο μέτωπο των ανθρώπων αν δεν τους σπρώξει σε δημιουργικά ενδιαφέροντα τους χαντακώνει, τους μαραζώνει ! Τους τοποθετεί στο περιθώριο κι από κει για να βγει κανείς, είναι δύσκολο έως ακατόρθωτο.Είναι μερικοί που απ' την εποχή του σχολείου μοιάζουν να είναι σταμπαρισμένοι : "μοναχικός" τους αποφεύγουν οι υπόλοιποι γιατί νιώθουν αμήχανα κοντά τους κι εκείνοι από αντίδραση είναι το ίδιο αμήχανοι.
 Μοναδικό φως στο τούνελ μοιάζει να είναι ο έρωτας....
Ομως κι αυτός έχει τους κανόνες του, την πολιτική του τη διαχείρισή του.Αλλά ο πεινασμένος δεν ενδιαφέρεται για μαχαιροπήρουνα και σερβίτσια. Πέφτει με τα μούτρα και τρώει με τα χέρια. Ζητάει αγάπη κι επικοινωνία. Όμως είναι σα να θέλεις να μετακινηθείς με κάποιο μέσο γιατί οπωσδήποτε πρέπει να πας κάπου και σου προσφέρεται μια μηχανή γι ανώμαλα εδάφη. Κάνει θόρυβο, κινδυνεύεις να πέσεις. Είναι μια τέχνη που δεν την κατέχεις. Το πιθανότερο είναι να σπάσεις τα μούτρα σου. Ο έρωτας καταλήγει ίσως στην αγάπη και στην τρυφερότητα, όμως δεν ξεκινάει έτσι....Ξεκινάει μ'έναν τυφώνα και μ' ένα κεραυνό. Μπορεί ένας λαβωμένος μοναχικός να το αντέξει αυτό ?
Αυτές οι μέρες λοιπόν προσφέρονται για μόνωση και για διάβασμα. Και είπαμε, ότι η μοναξιά είναι ωραία όταν μπορείς και την επιλέγεις. Όχι όταν αναγκαστικά καταφεύγεις σ' αυτήν. Τότε είναι πραγματικό μαρτύριο...Ιδίως αυτές τις μέρες τις εορταστικές, όπου όλοι μικροί μεγάλοι συναντιώνται στο εορταστικό τραπέζι, αναπτύσσονται φιλίες, γίνονται συζητήσεις, ανταλλάσσονται δώρα.Το να είσαι μόνος σου είναι δυσβάσταχτο...
Και ο εαυτός μας δεν είναι πάντα η καλύτερη παρέα. Η αυτοπραγμάτωση συμβαίνει μέσα από τους άλλους και όχι μέσα από τον εαυτό μας. Κάποια στιγμή ο εαυτός ζητάει ρέστα ! Απαιτεί, φωνάζει κι αγριεύει άσχημα ! Εκείνη τη στιγμή γίνεται ο πιο κακός σύμβουλος. Ο χειρότερος εχθρός.
Δεν είναι όμως μόνο θέμα εσωτερικής ισορροπίας. Η επικοινωνία, η επαφή, ο διάλογος, η κατανόηση, το πλησίασμα, η ζεστασιά είναι δομικός λίθος για οποιαδήποτε κοινωνία. Δεν μιλάω για την επικοινωνία που περιγράφει το marketing, τις δημόσιες σχέσεις δηλαδή, τις τυπικές σχέσεις που πρέπει να προωθούμε για να βελτιώνουμε την εικόνα μας και το επαγγελματικό μας επίπεδο, με απώτερο σκοπό να ανεβάσουμε τα έσοδά μας. Μιλάω για την αληθινή επαφή ανάμεσα στους ανθρώπους. Για την επικοινωνία που καλλιεργείται και αναπτύσσεται ανάμεσα στα άτομα με σκοπό τη βελτίωση του επιπέδου ζωής τους, την ανεύρεση λύσεων κι αποφάσεων, την κοινή διαχείριση εργασιών.
Αυτό που δειλά-δειλά κάνει την εμφάνισή του και στην Ελλάδα τώρα με την κρίση. Τώρα που αναγκαζόμαστε να καταφύγουμε ο ένας στον άλλον, όχι για να πετύχουμε επιφανειακή επικοινωνία με κλείσιμο ματιού, γι ανταλλαγή απόψεων για το πως θα κάνουμε καμιά κομπίνα, αλλά για να συμφωνήσουμε σε κάτι. Να βρούμε μια λύση. Να κάνουμε  κάτι μαζί.
Γιατί στη μεγάλη πόλη αυτό το είχαμε ξεχάσει. Ο καθένας είχε αποσυρθεί στη βολή του ατομισμού του. Εγώ έχω λεφτά, εγώ έχω σπίτι, εγώ είμαι.....
Τώρα ήρθε η ώρα του εμείς. Τώρα που όλα είναι μετέωρα : σπίτι, λεφτά, περιουσία, οικογένεια είναι η ώρα της συνεργασίας. Είναι η ώρα να χαρούμε με την πραγματική επιτυχία του άλλου και να προσπαθήσουμε κι εμείς κάτι ανάλογο. Είναι η ώρα να κάνουμε κάτι μαζί. Να πετύχουμε κάτι μαζί. Όμως αυτό το κάτι, να είναι σωστό, τίμιο και να έχει σα στόχο το κοινό καλό.
Τα πρώτα σημάδια συνεργασίας και ομόνοιας αχνοφαίνονται : προσπάθειες συνεταιρισμού, σύλλογοι ποδηλασίας, εθελοντικές ανακαινίσεις υπαίθριων χώρων, εθελοντικές προσφορές υπηρεσιών, μαθημάτων. Καινούργιες παρέες, παρεμβάσεις, συζητήσεις. Να βρούμε αυτά που μας ενώνουν, όχι  αυτά που μας χωρίζουν.
Κι αυτό το blog αυτό το όραμα υπηρετεί. Μέσ' απ' την προσωπική έκφραση ενός ανθρώπου που ειλικρινά ξέρει τι σημαίνει  μοναξιά, μπορεί ίσως να καλλιεργηθεί μια αισθητική και να γίνει μια συζήτηση ανάμεσα σε κάποιους για το πως μπορεί να γίνουμε καλύτεροι, πιο ψύχραιμοι και πιο σωστοί.
Αν αυτό το blog μπορέσει να προσφέρει μια στιγμή διαλείμματος από τη μοναξιά ή έστω αυτό που λέει ο Ντοστογιέφσκι : μια μικρή στιγμή ευδαιμονίας, δεν είναι λίγο αυτό  γενικά. Είναι πάρα πολύ και για μένα.
Καλή χρονιά σε όλους, τους τακτικούς και τους περαστικούς...

                                                    

myth

Χριστούγεννα στο φεγγάρι..

Έξω απ' το super market δυο γυναίκες μάζευαν απ' τα σκουπίδια τυρί και μαϊντανό. Ντράπηκα που κρατούσα δυο σακούλες γεμάτες, αλλά πιο πολύ ντράπηκα που ανέχομαι μια κυβέρνηση ανάλγητη, έρπουσα και φθηνή ! Είναι όλα τόσο μπερδεμένα ! Και ήρθαν και τα Χριστούγεννα να τα μεγεθύνουν όλα. Τις ευαισθησίες μας, την κατάθλιψή μας, την έλλειψη πίστης για οτιδήποτε, το πόσο άσχημο είναι να βρίζεις τον διπλανό σου, το εμφυλιοπολεμικό κλίμα, το αδιέξοδο της οικονομίας.
Όλα είναι τόσο αντιφατικά και παράξενα ! Πηγαίνω στην εκκλησία με τους μαθητές μου κι αισθάνομαι όμορφα, όμως δεν πιστεύω, χρειάζεται όμως αυτή η επικοινωνία κι ο συγχρωτισμός με τους άλλους, ύστερα η Εκκλησία παρά τα κρίματά της, έχει μια αρχαία παράδοση αιώνων που δεν μπορείς να την απορρίψεις συλλήβδην.Πιστεύω στον αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο, όμως δεν νιώθω ότι η μέχρι τώρα πολιτική και οικονομική θεωρία είναι ικανή να στηρίξει τον αγώνα αυτόν...
Πιστεύω στην αξία της παιδείας, όμως αρκεί μια κίνηση μια κουβέντα από έναν μαθητή για να μ' απογοητεύσει.
Και μετά απ'όλ' αυτά πρέπει να γιορτάσουμε την αγάπη, την αδελφοσύνη, την ομόνοια όλα πράγματα που σπανίζουν στις μέρες μας ! Το να μεγαλώνει, να ωριμάζει κανείς,δυστυχώς σημαίνει τελικά να συνηθίζει στην κενότητα, στην πλήξη, στην αδιαφορία για τον άλλον, στην αυτοπροστασία.
Πριν από καμιά δεκαριά μέρες, ένας εικοσάχρονος στην Αμερική, πήρε ένα αυτόματο πυροβόλο όπλο και θέρισε είκοσι παιδάκια σ' ένα σχολείο και μετά αυτοκτόνησε ! Σ' αυτό το σκοτεινό κλίμα ήρθαν πάλι τα Χριστούγεννα.Χθες πάλι άκουγα τον 105,5 στο κόκκινο και μιλούσε ένας τύπος και αποκαλούσε "καθάρματα" τους πρώην συντρόφους του που μετέχουν στην κυβέρνηση !
Σήμερα  πήγα στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για να ρωτήσω κάτι σχετικά με την  μελλοντική μου σύνταξη και ένας "κύριος" μάλωνε άγρια με μια γυναίκα. Μια άλλη γυναίκα που βρισκόταν μπροστά μου στην ουρά θεωρούσε σωστό και πρέπον να φωνάξει  τη φίλη της   που στεκόταν αρκετά πίσω μου,να έρθει μπροστά γιατί δήθεν ήταν μαζί ! Κάποιος τρίτος δίπλα μου, έκλεινε το μάτι στο φίλο του να μπούνε με κάποιο τρόπο πλαγίως ώστε να γλυτώσουν την αναμονή. Και το πιο σπουδαίο ήταν ότι οι περισσότεροι απ' αυτούς ήταν εκπαιδευτικοί, οι οποίοι υποτίθεται πρέπει να διδάξουν τα παιδιά την έννοια της δικαιοσύνης και της σωστής συμπεριφοράς !
Το να κλέψεις τη θέση κάποιου ή να κάνεις μια μικρή ματσαραγκιά μπορεί να θεωρείται τίποτε, όμως πιστεύω σαν πράξη είναι της ίδιας ποιότητας όπως εκείνη του καπετάνιου που ρίχνει στη θάλασσα κάποια απόβλητα  που βρίσκονται στο αμπάρι ή εκείνου που ταίζει τα κοτόπουλά του ορυκτέλαια !
Η αγάπη και η αδελφοσύνη, είναι ένα συναίσθημα που το αισθάνεσαι μόνο αν το έχεις εισπράξει από άλλους και αυτό σε ικανό βαθμό ! Μόνο όταν βλέπεις κάποιους άλλους να το εφαρμόζουν !
Οταν όμως γνωρίζεις ότι ζεις σ' έναν κόσμο απολύτως άδικο και σκληρό, το πιο πιθανό είναι να συμπεριφερθείς και  συ έτσι, περισσότερο από φόβο κι ανασφάλεια, παρά από φυσική κακία !

λαϊκή...

Πηγαίνω πολλά χρόνια στην λαϊκή. Μ' αρέσει αυτός ο χώρος, είναι ζεστός. Θυμίζει ανατολή. Παζάρι. Τέτοια πράγματα δεν έχουν στην Ευρώπη. Είναι μικρογραφία της Ελλάδας. Φωνές, πειράγματα, βρισιές, αλλά και κοίταγμα στα μάτια. Όλοι έχουν καταλάβει πόσο ψυχοθεραπευτικό είναι να κραυγάζεις, να φωνάζεις δυνατά. Έτσι δημιουργείται ένα χάος, ένα χάος με δική του λογική. Για να πουλήσεις πρέπει να πείσεις. Να δώσεις στον άλλο να δοκιμάσει.
-Μήλα μου όμορφα !
-Μα δε νηστεύει κανείς ? Πάρτε καμιά ελιά ρε παιδιά !
-Τά' βαλα όλα στον άσο !
-Μη ζουλάτε τις ντομάτες ! Δεν κορνάρουν !
-Γλυκά και νόστιμα !
-Τά' βαλα δύο !
-Μισό ευρώ !
-Πάρε φρέσκα ! Ο παραγωγός !
Μου' χει τύχει μερικές φορές κάποιος να δυσφημίζει το εμπόρευμα του. Σήμερα δεν έχω καλό πράγμα, γι αυτό το έβαλα χαμηλά !
Άλλος να κλείνει το μάτι και να λέει :
Πάρε, είναι καλά μήλα.
Είναι τέχνη το να πουλάς.Κατ' αρχάς θέλει καλή διάθεση.Αλλά και καλή διάθεση να μην έχεις πρέπει να πείσεις τον πελάτη ότι είσαι ειλικρινής ότι το εμπόρευμα είναι καλό. Μετά θέλει καλό τρόπο. Να είσαι ευγενικός και φιλόξενος με τη βαθιά έννοια.
-Καλώς το φίλο. Πάρε να δοκιμάσεις, είναι πολύ ωραία. Γλυκά και νόστιμα. Μερικοί μανάβηδες, οι καϋμένοι, δεν μπορούν να πουλήσουν. Δεν τους πάει.Και πάει δύο η ώρα κι ακόμη ο πάγκος τους είναι γεμάτος....Τι κρίμα ! Άλλοι πάλι δεν ξέρουν πως να πουλήσουν, γκαρίζουν, προσπαθούν, διαλαλούν το εμπόρευμα όμως τίποτε, λίγα πράγματα....
Παίζει ρόλο τι αύρα έχεις, πως είσαι, αν φαίνεσαι απατεώνας ή όχι, αν είσαι γνήσιος λαϊκός τύπος ή καραγκιόζης. Το πως φαίνεσαι, πως κινείσαι, πως μιλάς. Το πρώτο που πουλάς είναι ο εαυτός σου. Αλλά παίζει ρόλο κι αν είσαι ξύπνιος, ευέλικτος, πειστικός, μ' επιχειρήματα. Να λέει ο άλλος χαλάλι σου ! Να σ' εμπιστεύεται.
Η λαϊκή εκφράζει την πιο "ηθική" πλευρά του καπιταλισμού.
Λειτουργεί ο ανταγωνισμός και σιγά-σιγά οι τιμές κατεβαίνουν. Στις δύο η ώρα, μερικοί έρχονται και παίρνουν προϊόντα τσάμπα, άλλοι ζητιανεύουν. Όταν ένα πράγμα είναι ακριβό, συνήθως είναι και καλό και όταν κάποιος θέλει να πουλήσει πιο εύκολα ρίχνει την τιμή σ' ένα πράγμα που είναι καλό. Όταν ένα πράγμα είναι φθηνό και δεν πουλιέται τότε σίγουρα δεν αξίζει !
Ένας γνωστός, παλιά συζητάγαμε και κατηγορούσε την λαϊκή γιατί δήθεν έχει απατεώνες, βρωμιάρηδες, γύφτους που προσβάλουν και φέρονται άγαρμπα. Έλεγε, ότι κάθε κυράτσα, πιάνει τα προϊόντα, τα μολύνει. Βαριέται όλο αυτό τον όχλο, τη φασαρί, τα καρότσια που σε γδέρνουν, τις ζητιάνες και προτιμάει το πολιτισμένο περιβάλλον του supermarket.
Εγώ πάλι πιστεύω ότι η λαϊκή είναι η παλιά Ελλάδα που έρχεται απ' τα βάθη των αιώνων, η ζεστασιά της κοινότητας, η ανθρωπιά. ¨Ολοι μαζί πάνω στον πάγκο παίρνουμε το ίδιο εμπόρευμα. Μας δίνει δωρεάν ο έμπορος και δοκιμάζουμε. Έχουμε το δικαίωμα να διαλέγουμε. Συζητάμε μεταξύ μας.Είμαστε έξω στις καιρικές συνθήκες.Αναπνέουμε καθαρό αέρα, στο φως ! Ελεύθερα. Περνάει μια ωραία γυναίκα και την κοιτάζουμε. Φωνάζουμε κι εκτονωνόμαστε. Μιλάμε για τα πολιτικά. Μαλώνουμε. Τα βρίσκουμε.
Το soupermarket είναι ήρεμο, ευγενικό αλλά ύποπτο και υποθάλπτει έναν εφιάλτη. Οι υπάλληλοι ξεροί, αποξενωμένοι, κρύοι, αυτόματα. Ντομάτες απ' τη Δανία, φραγκόσυκα απ' την Ιταλία, τυριά απ' την Ολλανδία, Βέλγιο, απ' όπου μας έρχονται συχνά ειδήσεις για τεράστια διατροφικά σκάνδαλα !
Κι ας είναι όλα καθαρά, αποστειρωμένα και γυαλιστερά...