καλοκαιρινά παιδικά ενθυμήματα

Ξανακυττάω ένα παιδικό ημερολόγιο που ευτυχώς μας είχε βάλει να συντάξουμε η δασκάλα της πρώτης δημοτικού !Ημουν έξι χρόνων... Εγώ έφαγα, εγώ πλύθηκα, εγώ έπαιξα. Οχι δεν είναι έπαρση και παιδικός εγωκεντρισμός (αυτός παρατηρείται στα τρία χρόνια). Απλά επαναλαμβάνω κάποια μαθήματα γραμματικής, ίσως, για να εμπεδώσω τη γλώσσα.



Τα "κλασικά" είναι τα λεγόμενα "κλασικά εικονογραφημένα". Ο πατέρας μου είχε βρεί ένα παλαιοπωλείο, του κ.Στέλιου όπου δανειζόμασταν κλασικά, μάλλον δωρεάν. Τι ωραία που μύριζαν ! Θυμάμαι μ' αυτό τον τρόπο ήρθαμε, εγώ κι ο αδελφός μου, σε επαφή με τα μεγάλα λογοτεχνικά έργα και την ιστορία: Ολιβερ Τουίστ, είκοσι χιλιάδες λεύγες υπό τη θάλασσα, έγκλημα και τιμωρία, η ανταρσία του Μπάουντι, από τη γη στη σελήνη, Ρήγας Φεραίος, η ναυμαχία της Σαλαμίνας κ.ά.



Στη παραπάνω φωτογραφία ήμουν βέβαια πιο μικρός.Εγώ στα δεξιά μαζί με τον αδελφό μου και τη μάνα μου.Τι ωραίες εποχές ! η Νίκαια έμοιαζε με επαρχία.
Από εκείνη την εποχή λοιπόν, μου έχουν μείνει κάποιες δυνατές καλοκαιρινές εικόνες :
Ο γάϊδαρος



Ερχόταν ο κακομοίρης φορτωμένος με ένα κάρο γεμάτο με σακιά.Ποιός ξέρει από ποιά απόσταση ! Οσο ξεφόρτωνε ο γέρος ιδιοκτήτης του ξεκουραζότανε, αλλά έδινε και σε μας τους πιτσιρικάδες την ευκαιρία να τον παρατηρήσουμε. Ταλαίπωρος, ιδρωμένος, γεμάτος μύγες που τις έδιωχνε μάταια με την ουρά του, με πληγές στα πόδια υπέμενε τη μοίρα του ήσυχος, ικανοποιημένος σχεδόν με ένα κουβά νερό και λίγο σανό που προλάβαινε να χαρεί, ώσπου σε μια στιγμή ανατρέπονται όλα και συνειδητοποιούμε ότι το παράξενο αυτό πλάσμα έχει γενναία ψυχή : Γκααααααααααααααααααα !!!! φωνάζει σα να προαναγγέλει την επανάσταση των ζώων κι έτσι η εικόνα του καταλαμβάνει δίκαια μια θέση στο μυαλό μου σαν μία από τις γνήσια αρχετυπικές μορφές : της μαύρης μοίρας, της δύσκολης ζωής, της υπομονής αλλά και της κραυγής.Αργότερα στα διαβάσματα μου θα δικαιωθώ από το Βάρναλη,στην "μπαλάντα του κυρ Μέντιου"
Ανωχώρι κατωχώρι ανηφόρι κατηφόρι
και με κάμα και βροχή ώσπου μου 'βγαινε η ψυχή
Είκοσι χρονώ γομάρι σήκωσα όλο το νταμάρι
κι έχτισα στην εμπασιά του χωριού την εκκλησιά

Το 1967 και μετά, όλοι ονειρευόντουσαν ένα σπίτι, φτιάχνανε ένα σπίτι, νοικιάζανε ένα σπίτι κι έτσι το ειδυλλιακό φόντο της προηγούμενης φωτογραφίας μετατράπηκε σε μπετόν ! Θύτης και θύμα αυτής της διαδικασίας, πραγματικός αυτουργός όμως αλλά και αρχετυπική μορφή της εργατικής τάξης, working class hero, παλληκάρι, ριψοκίνδυνος και γενναίος σαν αρχαίος έλληνας, η μορφή αυτή έθρεψε για δεκαετίες τον μύθο του καλού λεβέντη που με τον ιδρώτα του και το αίμα του πολλές φορές, έχτισε σπίτια, μεγάλωσε οικογένειες, με αντάλλαγμα ένα σακατεμένο ώμο, μια πληγωμένη μέση αλλά ένα καθαρό μέτωπο. "Ο μπετατζής"



Συνήθως τα σπίτια χτιζόντουσαν το καλοκαίρι, για να δέσει η πλάκα χωρίς τον κίνδυνο βροχής.Το ρίξιμο της πλάκας που γινόταν από πολλούς εργάτες, που ανεβοκατέβαιναν σε μια ξύλινη σκάλα σε σκαλωσιές το συνόδευε ο εκκωφαντικός ήχος της μπετονιέρας. Σήμερα βέβαια έχει εξελιχθεί η μέθοδος, χρησιμοποιούνται πανύψηλοι γερανοί και επομένως πολύ λίγα εργατικά χέρια.

Ενα παιχνίδι που προτιμούσαμε εκείνη την εποχή τα καλοκαιρινά μεσημέρια, ήταν τα "τσιγκάκια" : παίρναμε τα καπάκια (τσιγκάκια)από τα αναψυκτικά της εποχής : πορτοκαλάδες Ηβη, μπυράλ, μπύρες Φιξ, και σ' αυτά μέσα σφηνώναμε μία πορτοκαλόφλουδα ώστε να γίνουν βαριά. Μετά ο ένας μετά τον άλλον, αυτά τα εκτοξεύαμε πάνω στο πεζούλι του πεζοδρομίου με το χέρι μας μέχρι να διανύσουμε κάποια απόσταση. Ο πρώτος που θα το έκανε χωρίς να πέσει το τσιγκάκι του από το πεζούλι ήταν ο νικητής. Αν έπεφτε ξαναγυρνούσε απ' την αρχή.Ηταν μια άσκηση ισορροπίας...



Τα ζεστά βράδια κοιμόμαστε στην ταράτσα, κάτω από τον έναστρο ουρανό (τότε δεν υπήρχαν και τόσο πολλά φώτα και φαινόντουσαν τ' αστέρια).Μ' αυτό τον τρόπο ερχόμαστε σε επαφή με την απεραντοσύνη του σύμπαντος ! Ο πατέρας μου δίπλα μονολογούσε: μυστήριο πράγμα ! και πέρα απ' τα πιο μακρινά αστέρια τι υπάρχει? έλα ντε....

Η πυγολαμπίδα, ένα μικρό έντομο που λάμπει τη νύχτα ξεπερνά τις παιδικές αρρώστιες, και αποκτά αυτογνωσία

Σήμερα κλείνει ένας χρόνος από την πρώτη ανάρτηση αυτού του blog. 118 αναρτήσεις. Σπάνια το είδα σαν αγγαρεία. Αντίθετα μου άρεσε και με χαροποιούσε η διαδικασία. Δεν μου αρέσουν οι επέτειοι, ούτε τα γεννέθλια βρίσκω ότι έχουν κάτι θλιβερό. Ομως, νομίζω ότι μου χρειάζεται ένας απολογισμός και μια συζήτηση γι αυτό το καινούργιο πράγμα που προέκυψε στη ζωή μου.
Κατ' αρχάς τι είναι ένα blog ? Είναι περιοδικό, εφημερίδα, προσωπικό ημερολόγιο, αφιέρωμα και εμμονή με κάτι ειδικό, επικοινωνία ? Από παλιά είχα σαν κρυφό όνειρο να βρώ τους κατάλληλους συνεργάτες και να φτιάξουμε ένα περιοδικό. Εγραφα, έκανα σκίτσα, μου άρεσε η δημοσιογραφία, η φωτογραφία, η ποικιλία θεμάτων. Κατά καιρούς το είχα κάνει στο σχολείο (στη δουλειά μου δηλαδή) με ταμπλώ ανακοινώσεων, με μικρά έντυπα κ.λ.π. Ούτε που το φανταζόμουνα ότι σήμερα θα μπορούσα τόσο απλά, άμεσα να κάνω το ίδιο πράγμα με ηλεκτρονικό τρόπο ! Οι δυνατότητες που απλώνονταν πέρισυ (αλλά και σήμερα) ήταν άπειρες ! Είχα σκεφτεί τα πάντα ! Μέχρι να κάνω κάτι παράτολμο για να μπορέσω να το βγάλω στο blog. Δεν κάνω πλάκα... Πολλά πράγματα σκεφτόμουνα να κάνω μόνο και μόνο για να τα δημοσιεύσω. Εφηβικές καθηλώσεις θα μου πείς. Κι όμως έχουν σημασία.
Σκεφτόμουνα διάφορα, όπως να ασχοληθώ δημοσιογραφικά με συγκεκριμένα θέματα, όμως αυτό το εγχείρημα δεν τράβηξε τελικά. 1) διότι απαιτεί χρόνο και διάθεση 2) απαιτεί εμπειρία και έφεση σε τέτοια πράγματα 3) είναι δύσκολα εκ των πραγμάτων. Βέβαια το internet σου προσφέρει τεράστιες δυνατότητες σ' αυτόν τον τομέα. Μπορείς δηλ να κάνεις ρεπορτάζ κυριολεκτικά από το σπίτι σου ! εφ' όσον έχεις το χρόνο.
Το ίδιο σου προσφέρει τη δυνατότητα να κάνεις διατριβή σ' ένα συγκεκριμένο θέμα αν βέβαια διαθέτεις και τα κατάλληλα βιβλία συμπληρωματικά...Ο χώρος των αναρτήσεων σ' αυτόν τον τομέα είναι ακόμη παρθένος ! Τι θέλω να πω ? Για παράδειγμα κάποια στιγμή έδειξα κάποιο ενδιαφέρον για τον περίφημο "προδότη" της επανάστασης : Γώγο Μπακόλα με αφορμή εκείνες τις εκπομπές του Sky. Δεν διέθετα παρά μόνο την : Ιστορία του Ελληνικού Εθνους και τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη. Εκανα αντιγραφή από διάφορες αναρτήσεις μέσω google και πρόσθεσα κάποια δικά μου συμπεράσματα. Βέβαια μου πήρε αρκετό χρόνο. Το αποτέλεσμα ήταν ένα κείμενο-ανάλυση με καλή αναγνωσιμότητα που φτιάχτηκε από έναν άνθρωπο που δεν είναι καν ιστορικός !
Αλλά τι άλλο μπορεί να είναι ένα blog ? Αν δεν έχεις να πεις κάτι , να βγάλεις κάτι προς τα έξω τότε τι νόημα έχει να το διατηρείς ? Είναι λοιπόν προσωπική έκφραση ?
Εγώ πάντοτε έκανα κανα σκίτσο, έγραφα και λίγο, επομένως υπήρχε ένα υλικό για να βγεί .
Ομως μη φαντασθείτε όσοι δεν έχετε ασχοληθεί με τέτοια πράγματα ότι πρόκειται για εύκολη δουλειά. Είναι μεγάλη αγγαρεία η τέχνη. Θέλει προσήλωση, επιμονή, πείσμα, να πολεμάς τον εαυτό σου και τους γύρω σου, να σε βρίζουν κι εσύ να γελάς, το ίδιο πράγμα που σου φαίνεται καταπληκτικό τη μια στιγμή την άλλη σου φαίνεται γελοίο και ασήμαντο... κι εσύ εκεί συγκεντρωμένος σαν καλόγερος, απλήρωτος χωρίς μια ανταμοιβή χωρίς ένα μπράβο μόνο και μόνο για να δείξεις ένα λιγμό, για να πείς το δικό σου παραμύθι ...
Αλλά είναι και πρόταση "ήθους" . Στην ουσία ο καλλιτέχνης προτείνει μια στάση ζωής μια άποψη για τα πράγματα. Παρατηρεί όσα δεν βλέπουν οι άλλοι, μελαγχολεί όταν οι άλλοι γλεντάνε, σχολιάζει όταν οι άλλοι είναι αδιάφοροι.
Αυτό που θέλω να πω με όλ' αυτά είναι ότι το καλύτερο blog είναι εκείνο που δεν υποκρίνεται, που δεν είναι παρά ο εαυτός του, που εκφράζει βαθύτερους πόθους και όνειρα, που συζητάει και που εκφράζει αυτό που θέλει ένας απλός τίμιος άνθρωπος (και δεν μπορεί ο ίδιος να το κάνει).Αυτό γίνεται σε μεγάλο βαθμό με τη τέχνη.
Αλλά ας μείνουμε λίγο σ' αυτό το θέμα. Αρκετοί θέλουν να προβληθούν μέσω ενός blog, άλλοι να υποκριθούν ότι είναι κάτι καλύτερο από ότι είναι ! Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόση σημασία έχει αυτό ! Είναι τόσο λίγο και τόσο εξειδικευμένο αυτό που φαίνεται από τον δημιουργό σ' ένα blog που αν αυτό αποδειχθεί στημένο ή ψεύτικο τότε αυτόματα καταρρέει !
Μερικοί έχουν κάνει απόπειρες και μάλιστα δίνουν συμβουλές για χρυσούς κανόνες του σωστού blog και λοιπά. Λένε ότι ένας απ' αυτούς είναι να μην ασχολείσαι με πολλά πράγματα αλλά να εξειδικεύεσαι με κάτι. Και πράγματι υπάρχει το επιχείρημα ότι στο "χάος " του internet κάποιος πηγαίνει σε μια τοποθεσία για να βρεί κάτι συγκεκριμένο. Η ποικιλία σε ζαλίζει και σε αποπροσανατολίζει. Πράγματι έτσι είναι. Και για μένα το ίδιο ισχύει. Μάλιστα με κουράζει το ίδιο το σερφ και δεν μπορώ να ανακαλύψω παραπάνω από ένα blog την ημέρα ! Ομως για μένα το βρίσκω εξαιρετικά δύσκολο και βαρετό να ασχοληθώ με μόνο ένα πράγμα, είτε είναι αυτό τα μαθηματικά, είτε η φιλοσοφία, η ιστορία ή η τέχνη. Αντίθετα μου φαίνεται πολύ πιο εύκολο και μου πάει σαν άνθρωπο να ασχολούμαι πότε με το ένα και πότε με το άλλο ή με όλα μαζί συγχρόνως. Αλλωστε και τα ενδιαφέροντά μου προς τα εκεί είναι.
Το διαφορετικό το "ιδιαίτερο" που προτείνει η πυγολαμπίδα είναι το προσωπικό.
Αυτό είναι το εννοποιητικό στοιχείο όλων των αναρτήσεων.
Κλείνοντας θέλω να πω, ότι για μένα πραγματικά είναι κάτι το καταπληκτικό αυτό που βιώνω και γίνεται εφικτό μέσω της τεχνολογίας , είναι ένα πάρε δώσε που με γεμίζει, μου δίνει χαρά. Ούτε στ' όνειρο μου δεν περίμενα ότι τα κείμενά μου και τη ζωγραφική μου θα μπορούσε να τα δεί κάποιος κόσμος και ίσως να τα εκτιμήσει. Δεν πιστεύω ότι είμαι τίποτα σπουδαίο, όμως το γεγονός ότι αυτά που φτιάχνω μπορεί έστω και ένας να τα χαρεί λίγο, μου φαίνεται εκπληκτικό και μου δίνει ένα σπρώξιμο για να κάνω και άλλα. Δεν είναι λίγο να το υπολογίζει κάποιος αυτό στη ζωή του. Δεν είναι η δουλειά μου αυτό. Ούτε βιοπορίζομαι απ' αυτό παρ' ότι κατά καιρούς έκανα προσπάθειες να το κάνω δουλειά μου. Καθηγητής είμαι στο δημόσιο. Ομως ο άνθρωπος τελικά δεν είναι κάτι μονοκόματο. Είναι πολλά πράγματα παράλληλα και άν δεν τα ικανοποιήσει όλα μένει μισός. Και λίγος...

Αυτό το blog πολλά οφείλει στο Γιώργο τον Τραγάκη που με το παράδειγμά του μ' έκανε να δώ πάλι τη ζωγραφική με καθαρό, λαγαρό μάτι. Σαν τη πρώτη φορά. Και κυρίως να ξεπεράσω την κατάθλιψη που μου δημιουργούσε η όλη διαδικασία. Επίσης στους τόσους φίλους bloggers που μου δώσανε εναύσματα και εμπνεύσεις. Αλλά και ειλικρινή επικοινωνία, έστω και με ένα σχόλιο, μια παρατήρηση που τόσο λείπει στις μέρες μας.

Τίποτα δεν είναι ο άνθρωπος...

Επί 25 χρόνια επισκέπτομαι κάθε καλοκαίρι το χωριό του πατέρα μου στη Μάνη και κάθε χρόνο κάτι έχει να μου δώσει. Το φώς, οι ελιές, ο Ταύγετος, το θυμάρι, οι πέτρες, τα κυπαρίσσια, η θάλασσα, τα βράχια, τα σπίτια, τα βυζαντινά εκκλησάκια, η θέα, οι κήποι, τα σύκα, τα φραγκόσυκα, η ρίγανη, τα λαδοκούλουρα, τα ψάρια, οι σπηλιές, τα φαράγγια, τα νερά, το τυρί, το λάδι, οι βουτιές, οι εκδρομές, η ιστορία, το διάβασμα, η ζωγραφική συνθέτουν το τοπίο στη μνήμη μου. Οι άνθρωποι μένουν στη μνήμη αποσπασματικά ! Σα να έχει μπει ο χρόνος σε γρήγορη κίνηση ! "Ρε πως μεγάλωσε ο πιτσιρικάς !" "Πέθανε ο κυρ Νίκος ?"Αλλά το ίδιο ισχύει και για μένα : "Ασπρίσαν τα μαλλιά σου Στράτο !"

Πόσο ζωντανό ήταν κάποτε αυτό το χωριό ! Εδώ ο χρόνος είναι αμείλικτος : όλα συνυπάρχουν μαζί, η ανάμνηση αυτών που έφυγαν, οι σημερινοί άνθρωποι, οι πιτσιρικάδες που γίνονται μεγάλοι, η ιστορία του καθενός όλα σε μια χαλαρή καλοκαιρινή διάθεση ανακατεμένα και τελικό συμπέρασμα βγαίνει ένα απόφθεγμα που έλεγε συχνά ο πατέρας μου : Τίποτα δεν είναι ο άνθρωπος ...Μόνο τα βουνά παραμένουν, τα δέντρα, η θάλασσα και ο ουρανός.Κι αυτά τα γερά πέτρινα σπίτια.