η ανατολή ενός άστρου

Ημουν τυχερός που το μεσημέρι της Παρασκευής 19/11 μπόρεσα και παρακολούθησα τη διάλεξη του Κωστή Δασκαλάκη στο συνέδριο της ελληνικής μαθηματικής εταιρείας στη Χαλκίδα.Τέλειωσε το Μετσόβειο με 9,98, με υποτροφία πήγε Αμερική και έκανε μεταπτυχιακό και διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ.Σήμερα είναι καθηγητής στο ΜΙΤ είναι μόλις 28 χρονών και έχει καταφέρει να καταρρίψει μια δοξασία για το λεγόμενο σημείο ισορροπίας του λεγόμενου "υπέροχου ανθρώπου" John Nash για τη θεωρία των παιγνίων.Είχε όλα τα φόντα να "πουλήσει μούρη" να μας τρελάνει με μυστήριες θεωρίες ακαταλαβίστικες και μεγαλεπήβολες, ακόμη ακόμη να μας σνομπάρει να κρατήσει πισινή, όμως έκανε κάτι απίστευτο : Επί δύο ώρες (και αν δεν τον σταματούσαν θα συνέχιζε) έκανε μάθημα, απλά, κατανοητά με παραδείγματα απορίες, ερωτήσεις, ανέκδοτα σαν να παρακολουθείς ένα δάσκαλο να κάνει μάθημα σε 20 πιτσιρικάδες και όμως από κάτω είχε ένα κοινό 500 ανθρώπων και τι ανθρώπων ! Αρκετοί καθηγητές Πανεπιστημίου οι υπόλοιποι δευτεροβάθμιας που εξέταζαν και την παραμικρή κουβέντα. Ομως εκείνος αγέρωχος, επικοινωνιακός,προσιτός,ταπεινός, λαϊκός έδειξε ότι τα Μαθηματικά δεν είναι μυστήρια ιερογλυφικά αλλά κρύσταλλοι καθαρής σκέψης και γοητευτικά παιχνίδια μυαλού ! και επίσης κάτι άλλο: πως είναι ο σωστός δάσκαλος : Δεν αφήνει τίποτε να πέσει κάτω, κάνει ερωτήσεις και διατυπώνει τη σκέψη του σκαλί-σκαλί καθαρά και όμορφα σα να μιλάει σ' εναν φίλο.
Εχοντας μύριες όσες αντιρρήσεις για τη σκοπιμότητα και την "ηθική" των ιθυνόντων της πνευματικής βιομηχανίας της Αμερικής εντούτοις είναι πολύ αισιόδοξο το γεγονός ότι ένας νέος άνθρωπος με το μυαλό του σαν όχημα διαβαίνει έναν κόσμο μίζερο, άθλιο που βουλιάζει και εν τούτοις κομίζει με πολύ κόπο και μόχθο ένα σωρό από καινούργιες ιδέες, θεωρίες, στοχασμούς που αν στο φινάλε δεν σώσουν τον κόσμο, όμως ίσως του δώσουν ένα ταρακούνημα μια ώθηση ! Αλλωστε οι μεγάλες ανακαλύψεις είναι παρακαταθήκη για την ανθρωπότητα και πολλές φορές δίνουν λύσεις σε δύσκολες καταστάσεις !

περιδίνηση

άνθρωποι που περνιώνται για σκουπίδια

Την περασμένη βδομάδα συνέβη ένα συγκλονιστικό γεγονός απ' αυτά που συνήθως περνάνε στα ψιλά των εφημερίδων και δείχνει πόσο λίγο αξίζει σήμερα ένας άνθρωπος.
Κάποιος άστεγος είχε βρεί καταφύγιο σε ένα κάδο σκουπιδιών για να μη κρυώνει. Ομως ο φουκαράς μ' αυτό τον τρόπο πήρε τη θέση των σκουπιδιών και οι υπάλληλοι της καθαριότητας του φερθήκανε ανάλογα. Οταν τον ακούσανε ήταν πια αργά...Η πραγματικότητα λοιπόν έχει ξεπεράσει πια κατά πολύ και την λογοτεχνία τρόμου και οποιαδήποτε φαντασία και αναμένεται να φτάσει ακόμη πιο ψηλά...
Πριν από κάμποσο καιρό, είχα γράψει μια ιστοριούλα. Τη θεωρούσα ακραία και μαύρη. Τώρα όχι πιά !

Στη μέση μιας τεράστιας εθνικής οδού με τρείς λωρίδες, βρίσκεται πεσμένος ένας άνθρωπος. Τα οχήματα τρέχουν με υπερβολικές ταχύτητες, κορνάροντας και προσπερνώντας ο ένας τον άλλον. Η αδρεναλίνη ρέει άφθονη και ο δρόμος μοιάζει με πίστα αγώνων ταχύτητας.Ο πρώτος οδηγός που αντίκρυσε το θέαμα στην πραγματικότητα δεν πρόλαβε να φρενάρει και να ελιχθεί και τον πάτησε, προσποιήθηκε όμως ότι δεν τον είδε και μέσα στο μυαλό του σχημάτισε την εντύπωση ότι πέρασε πάνω από ένα σάκο.Η κραυγή του πληγωμένου αναμίχθηκε με το ντάπα-ντούπου του στερεοφωνικού κι έτσι έμοιαζε απόλυτα φυσική...
Ο δεύτερος οδηγός πάτησε ότι απόμεινε απ' τον άνθρωπο όμως κι αυτός δεν ήταν καθόλου σίγουρος ότι αυτό το πράγμα που πέρασε από πάνω του ήταν κάτι ζωντανό ή πρώην ζωντανό. Γι αυτό περισσότερο νοιάστηκε για τις αναρτήσεις του αυτοκινήτου οι οποίες δοκιμάστηκαν σε μεγάλο βαθμό.Του πέρασε λίγο μια σκέψη ότι μπορεί να ήταν κάτι που μοιάζει με άνθρωπο, αλλά γρήγορα την ξεπέρασε καθώς το επόμενο δευτερόλεπτο σκέφτηκε κάτι όμορφο, όπως για παράδειγμα έναν αγώνα ποδοσφαίρου...
Ο επόμενος οδηγός που πέρασε από πάνω ήταν σίγουρος ότι πάτησε έναν σάκο, απ' όπου εξείχαν κάτι παπούτσια.
Ο επόμενος πάτησε κάτι "σκουπίδια" αναμεμιγμένα με αίματα.Φαντάστηκε ότι είναι κάποιος σκύλος.
Ο επόμενος δεν έδωσε καμμιά σημασία.
Ενα πιτσιρίκι που καθότανε στο μπροστινό κάθισμα και ήτανε πολύ παρατηρητικό είπε στον πατέρα του δίπλα ότι είδε ένα χέρι ανάμεσα σε κάτι σκουπίδια.
Την άλλη μέρα οι εφημερίδες γράφανε ότι εξαφανίστηκε ηλικιωμένος με απώλεια μνήμης....

Λίγα λόγια για τη ταινία "μαχαιροβγάλτης"

μαχαιροβγάλτης
Στη καθημερινή μου ζωή δεν βρίζω ιδιαίτερα εκτός από τα στοιχειώδη που δίνουν λίγο χρώμα ελληνικό καί χάρη στην ομιλία. Οταν όμως είμαι πάνω στη μηχανή και νοιώθω το άγχος της πτώσης, εκεί στην έκτακτη κατάσταση μου βγαίνουν βρισιές, ένταση και θυμός. Ετσι φαντάζομαι ότι αισθάνονται και οι ήρωες του Οικονομίδη. Κλεισμένοι σε μια αδιέξοδη κατάσταση, απεγνωσμένοι και πανικόβλητοι, σα να πρόκειται για τις τελευταίες μέρες του κόσμου, επιτίθενται ο ένας στον άλλον,με μανία λεκτική στην αρχή η οποία τους εκτονώνει προσωρινά και τους διατηρεί σ' ένα σταθερό επίπεδο ψυχολογικής βίας, τόσο όσο για να κρατηθεί το θέαμα του τραγέλαφου που παρακολουθούμε.Πρόκειται για ένα τέχνασμα του Οικονομίδη, όπου τραβάει απ' τα μαλλιά μια υπάρχουσα κατάσταση για ένα κομμάτι του πληθυσμού, επίτηδες για να εκφράσει τη διαφάνεια της βίας,του κενού του απολύτως τίποτα που φωλιάζει στις ψυχές των ηρώων που παλεύουν να περισώσουν μια αξιοπρέπεια που ταιριάζει μόνο σε πρωτεύοντα είδη εκτός του ανθρώπου εννοώ.Ως προς αυτό βέβαια, δεν μασάει τα λόγια του καθώς μας δείχνει σκηνές απείρου κάλλους όπου ο πρωταγωνιστής : ουρλιάζει, καταβροχθίζει, αυνανίζεται, κοπροσκυλιάζει και συμπεριφέρεται ενστικτωδώς τελείως χωρίς να αισθάνεται τίποτε, χωρίς ούτε καν να σκέφτεται κάτι ή να εμποδίζεται ηθικά.Πολύ φοβάμαι ότι δεν είναι στυλιζάρισμα του σκηνοθέτη αλλά βαθειά του πεποίθηση, δηλ. ότι ο άνθρωπος μπορεί να γίνει έτσί ή μάλλον ότι η κατάληξη του ανθρώπου είναι αυτή. Τί μαύρη εκδοχή πράγματι ! Ο άνθρωπος οδηγείται από τα ένστικτά του και βάζει απέναντι τον συνάνθρωπο που θα σταθεί εμπόδιο στα συμφέροντά του. Δεν έχει καμμιά ηθική προκατάληψη μιας και ξέρει ίσως ότι ζεί σ' έναν κόσμο που εκτιμάει μόνο τα επιφαινόμενα δηλ. ένα σπίτι, μια ωραία γυναίκα το χρήμα.
Και στις τρείς του ταινίες : "σπιρτόκουτο","ψυχή στο στόμα","μαχαιροβγάλτης" χρησιμοποιεί τις βρισιές για να εκφραστεί αυτή η εσωτερική βία που ενυπάρχει σε όλους τους ανθρώπους αλλά εκφράζεται ανάλογα με το ταπεραμέντο, τη παράδοση και το επίπεδο του πολιτισμού της επικοινωνίας του κάθε λαού.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η ελληνική συμπεριφορά είναι πιο ειλικρινής, πιο αληθινή και πιο άμεση από τους άλλους λαούς όπου πίσω από υποκλίσεις και σαβουάρ βίβρ κρύβονται ανθρωποφαγίες.Μάλιστα θα μπορούσε να πει κάποιος ότι η "βρισιά" προσδίνει πολλές φορές αίσθημα οικιότητας και φιλίας όταν δεν συνοδεύεται από άλλες συμβολικές κινήσεις, όμως εντούτοις πιστεύω ότι θα ήταν τετριμμένο να πω πως πηγαίνει ένα βήμα πίσω την ανθρώπινη επικοινωνία λόγω της λεκτικής πενίας που δημιουργεί, της έντασης στη συζήτηση και της έντονης δυσοσμίας που αναδίδει καθώς η λεκτική βία δεν είναι τίποτε άλλο παρά εξωτερίκευση κάποιων παλιών ψυχικών τραυμάτων.Ολοι θα θυμούνται κάποτε, κάπου όπου έχει συμβεί σοβαρή παρεξήγηση εξ αιτίας μιας κουβέντας που ίσως τέθηκε με άλλο νόημα. Και επιτέλους ότι λέγεται εννοείται κι όλας. Και όλοι είμαστε υπεύθυνοι και για τις πράξεις μας αλλά και για τις λέξεις μας.Και κάθε λέξη πόσο μάλλον μια βρισιά έχει ιδιαίτερο βάρος και νόημα εξαρτώμενη κάθε στιγμή από τις περιστάσεις και τις ισορροπίες.Οταν μιλάς μόνο με βρισιές στον άλλον τότε οι βαριές εκφράσεις χάνουν το νόημά τους και γίνονται ελαφρές σε μια ορισμένη περίσταση.Οι ίδιες αυτές λέξεις όμως εμπεριέχουν από μόνες τους μια φόρτιση και μια βία. Δεν είναι τυχαίο ότι μερικοί ποιητές έχουν χρησιμοποιήσει κατά καιρούς αυτές τις λέξεις.Οπως για παράδειγμα ο Εμπειρίκος στον Μέγα Ανατολικό όπου χρησιμοποιήθηκαν για μια ιδιαίτερη ψυχική κατάσταση του ανθρώπου αυτή ατην οποία οφείλουν την προέλευσή τους τέτοιες λέξεις: τη σεξουαλική διέγερση, λαγνεία, διάθεση, κλίση και συμπεριφορά.Θυμάμαι μια φίλη μου που με το ζόρι συγκρατείται να μην εκφραστεί απρεπώς άλλοτε όμως έτσι γίνεται συμπαθητική, άλλωτε όμως γίνεται σχεδόν αηδιαστική.Συμφωνώ όμως ότι είναι ένας τρόπος να ξεπερνάει κανείς σεξουαλικά ταμπού, "θρησκευτικές επιρροές" και να προβάλλει προς τα έξω έναν ηρωϊσμό και μια παλληκαριά.

μάταιο

Ναπολέων Λαπαθιώτης
Ἐκ βαθέων
Λυπήσου με, Θέ μου, στὸ δρόμο ποὺ πῆρα,
χωρίς, ὡς τὸ τέλος, νὰ ξέρω τὸ πῶς,
- χωρὶς νά ῾χω μάθει, μὲ μιὰ τέτοια μοῖρα,
ποιὸ κρῖμα μὲ δέρνει, καὶ ποιὸς ὁ σκοπός!

Λυπήσου τὰ χρόνια ποὺ πᾶνε χαμένα,
προτοῦ ἡ νύχτα πάλι βαριὰ ν᾿ ἁπλωθεῖ,
ζητώντας τοὺς ἄλλους, ζητώντας καὶ μένα,
ζητώντας ἐκεῖνο ποὺ δὲ θὰ βρεθεῖ!

Λυπήσου ὅλα κεῖνα ποὺ πᾶνε τοῦ κάκου,
γιατὶ ἔτσι τοὺς εἶπαν πὼς εἶναι γραφτό,
καὶ γίνουνται χῶμα, στὰ βάθη ἑνὸς λάκκου,
χωρὶς νὰ γυρέψουν τὸ λόγο γι᾿ αὐτό!

Λυπήσου κι ἐκεῖνα, λυπήσου κι ἐμένα,
- καὶ μένα, ποὺ πάω μὲ καρδιὰ στοργική,
ζητώντας μία λύση σὲ πράματα ξένα,
ποὺ δὲν ἔχουν, Θέ μου, καμιὰ λογική...

Λιγάκι νὰ κάνω πὼς κάτι μὲ σέρνει,
λιγάκι νὰ φέξει, μὲς στὰ σκοτεινά,
κι ἀμέσως ἡ μοῖρα μου τὸ ξαναπαίρνει,
κι ἀμέσως ἡ νύχτα γυρίζει ξανά...

Λυπήσου με, Θέ μου, στὴν ἀπόγνωσή μου,
λυπήσου τὴ φλόγα ποὺ μάταια σκορπῶ,
- λυπήσου με μὲς στὴν ἀγανάκτησή μου,
νὰ ζῶ δίχως λόγο, καὶ δίχως σκοπό...