Εισαγωγή στο έργο του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή

Ο Κων/νος Καραθεοδωρή γεννήθηκε το 1873 και πέθανε το 1950. Ασχολήθηκε με μια μεγάλη ποικιλία τομέων των μαθηματικών και της φυσικής ενώ παράλληλα διακρίθηκε στο πεδίο της πανεπιστημιακής διοίκησης.

Παρ' όλο που  μορφώθηκε στις Βρυξέλλες και έκανε πανεπιστημιακή καριέρα στη Γερμανία -ανήκε σε παλιά φαναριώτικη οικογένεια και ο πατέρας του ήταν πρέσβυς της υψηλής πύλης- σε όλη του τη ζωή είχε την τάση να επιστρέψει στον τόπο καταγωγής του, την Ελλάδα και να προσφέρει το απόσταγμα της γνώσης του.

Η πατρίδα όμως δεν τον καλωσόριζε πάντα μ'ενθουσιασμό.

Είχε την τύχη να καλλιεργήσει την επιστήμη του από πολύ νέος στο θρυλικό πανεπιστήμιο του Γκέτιγκεν με το οποίο είχε ταυτιστεί ο σπουδαίος Gauss και είχε δασκάλους μαθηματικούς όπως ο Σβαρτς, Φρομπένιους, Σμιτ. Φουξ.

Στο Γκέτιγκεν εκείνη την εποχή συνέβαινε ένα θαύμα. Συνυπήρχαν ταυτόχρονα οι : Χίλμπερτ, Κλάϊν, Ζερμέλο, Μινκόβσκι όπως και ο θεμελιωτής της Κβαντομηχανικής Μπορν και ο δημιουργός της φαινομενολογίας Χούσερλ.

Παράλληλα γνωρίστηκε από νέος με τον Αϊνστάϊν και είχε μαζί του τακτική αλληλογραφία. Ο Αϊνστάϊν, αν μη τι άλλο, είδε στον Καραθεοδωρή έναν πολύτιμο συνεργάτη, βοηθό στα μαθημα-τικά που χρειάζονταν για να στηριχθεί η γενική θεωρία της σχετικότητας.

Ο Καραθεοδωρή εκείνη την εποχή, έτυχε σε μια θυελλώδη συγκυρία επαναστατικών αλλαγών τόσο στον τρόπο που έβλεπε η ανθρωπότητα τα μαθηματικά ιδίως τη γεωμετρία, αλλά κυρίως τη φυσική.

Δεν είχε προλάβει καλά-καλά ο Αϊνστάϊν ν' αναθεωρήσει το Νευτώνιο οικοδόμημα, όταν ο Μπορν συνέχισε τα χτυπήματα στο παλιό με την επανάσταση της κβαντομηχανικής....

Παράλληλα τέθηκαν οι βάσεις για την πλήρη ανακαίνιση των μαθηματικών και αμφισβήτηση των πιο σπουδαίων αρχών τους, όπως οι θεωρίες του Μπράουερ για τα ιντουσιονιστικά μαθηματικά.

Ο Καραθεοδωρή δεν έμεινε αμέτοχος σ' όλο αυτό. Το ρεύμα αυτό τον συνεπήρε, αλλά και ο ίδιος υπήρξε τροφοδότης και δημιουργός του!

Το έργο του ευρύ και εκτεινόταν σ' όλους τους τομείς.

Η μεγαλύτερή του συνεισφορά στη φυσική ήταν στη θερμοδυναμική. Το 1909 δημοσίευσε εργασία με θέμα : «έρευνα των βάσεων της θερμοδυναμικής». Αλλά σπουδαία είναι και η δουλειά του στην μαθηματικοποίηση της φυσικής. Το 1932 καταπιάστηκε με τη γεωμετρική οπτική.

Στα καθαρά μαθηματικά :

-Εισήγαγε το εξωτερικό μέτρο κι εμπνεύστηκε το περίφημο θεώρημα Καραθεοδωρή στη θεωρία μέτρου.

-Συνέβαλε πολύ στην επέκταση του Λογισμού των μεταβολών.

-Δούλεψε τη θεωρία των πραγματικών και μιγαδικών συναρτήσεων.

-Εισήγαγε και ανέπτυξε τις λεγόμενες σύμμορφες απεικονίσεις.

Στο διοικητικό- οργανωτικό τομέα επίσης διέπρεψε.Κατόπιν πρόσκλησης του ίδιου του Βενιζέλου που τον εκτιμούσε φτάνει στη Σμύρνη και για λίγα χρόνια μέχρι την καταστροφή της εργάστηκε πάνω στο όραμα της δημιουργίας του λεγόμενου: «φωτός εξ ανατολής» δηλ. του Ιωνικού  Πανεπι-στημίου, που δυστυχώς δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.

Το ίδιο όραμα συνέχισε στα πανεπιστήμια της Αθήνας -Θεσσαλονίκης με ιδιαίτερες δυσκολίες. Διετέλεσε επίσης πρόεδρος της κριτικής επιτροπής απονομής των βραβείων Fields.

Άλλοι σταθμοί στην καριέρα του ήταν η πανεπιστημιακή έδρα στο Μόναχο και η προσφορά θέσης στο Στάνφορντ.

Στον δεύτερο πόλεμο η στάση του ήταν αμφισβητήσιμη  απέναντι στα αίσχη των ναζί και κατηγορήθηκε για στενή σχέση με τον εθνικοσοσιαλιστή Σους.

Όμως παρ' όλα αυτά δεν αλλάζει το γεγονός ότι ήταν ένας ακούραστος εργάτης της επιστήμης και το έργο του θα μείνει στην ιστορία.